کیهان‌شناسی هندواروپایی
کیهان‌شناسی هندواروپایی (به انگلیسی: Indo-European cosmogony) به افسانه آفرینش اسطوره‌های نیاهندواروپایی بازسازی‌شده اشاره دارد.
اگرچه می‌توان برخی شباهت‌های موضوعی را با خاور نزدیک باستان (زوج ازلی آدم و حوا) و حتی افسانه‌های پلینزی یا آمریکای جنوبی انجام داد، اما مطابقت‌های زبانی موجود در همزادگان *مانو و *یمو این احتمال را می‌دهد که اسطوره مورد بحث در اینجا خاستگاه نیاهندواروپایی (PIE) دارد. [۱]
از دهه ۱۹۷۰، نقوش بازسازی‌شده مانو و یمو، و تا حدی تریتو، عموماً در بین پژوهشگران پذیرفته شده است.
.png)
| سنت | نخستین کشیش | نخستین پادشاه | نخستین پستاندار | خدایان بهشتی |
|---|---|---|---|---|
| نیاهندواروپایی | *مانو ("مرد") | *Yemo ("دوقلو") | گاو اولیه | آسمان-پدر، طوفان-خدا، دوقلوهای الهی |
| هندی | مانو، پوروشا | یاما، (معاوی) | گاو نر مانو | خدایان ودایی |
| ایرانی | اهریمن، اسپیتیورا، مانوش چیهر | جمشید، کیومرث | گاو اولیه (گوشوروان) | – |
| آلمانی | مأنوس | یمیر، تویستو | گاو اولیه (اودوملا) | اودین و برادرانش |
| رومی | رومولوس | *یموس (ریموس) | زن گرگ | سناتورها |
| سنت | نخستین جنگجو | مار سه‌سَر | یاور خدا | هدیه دزدیده‌شده |
|---|---|---|---|---|
| نیاهندواروپایی | *تریتو ("سوم") | * Ngwhi | خدای طوفان یا H a nēr ("انسان") | گاو |
| هندی | تریتا | ورترا (" آهی ") | ایندرا | گاوها |
| ایرانی | فریدون ("پسر Thrita ") | ضحاک | * بهرام | زنان |
| آلمانی | þriði , Hymir | سه مار | ثور | بزها (؟) |
| یونانی-رومی | هراکلس | گروئون، کاکوس | هلیوس | گاو |
منابع
[ویرایش]- ↑ Lincoln 1975, p. 124.
- ↑ See: (Lincoln 1975); (Puhvel 1987); (Mallory و Adams 2006); (West 2007); (Anthony 2007).
- ↑ See: (Lincoln 1976); (Mallory و Adams 2006); (West 2007); (Anthony 2007).