پرش به محتوا

کمک‌های بین‌المللی در جنگ ایران و عراق

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

در طول جنگ ایران و عراق، دو کشور از ممالک مختلفی کمک‌های مالی و نظامی دریافت می‌کردند. کشورهایی مانند لیبی و سوریه از ایران، عربستان سعودی از عراق؛ و آمریکا و شوروی از هر دو طرف حمایت می‌کردند.

ایران

[ویرایش]

حمایت نظامی

[ویرایش]

ایران از سوی شبه‌نظامیان کُرد حزب دموکرات کردستان عراق، اتحادیه میهنی کردستان و مجاهدین عراق در شمال عراق حمایت می‌شد و هر دو سازمان، مخالف حکومت بعثی عراق بودند.

پشتیبانی لجستیک

[ویرایش]

حمایت خارجی از ایران به‌تدریج آغاز شد. سوریه و لیبی با در اختیار گذاشتن موشک اسکاد به ایران کمک کردند.[نیازمند منبع] پس از آن، ایران موشک‌های ضدکشتی چینی کرم ابریشم را خریداری کرد. همچنین ایران از کره شمالی نیز اسلحه‌هایی را خریداری کرد.[نیازمند منبع] پرتغال، به‌ویژه بعد از سال ۱۹۸۴، برای حمایت از ایران جنگ‌افزارهایی به ایران فروخت و از ایران حمایت می‌کرد. اسپانیا و پرتغال در این میان به ایران در تأمین برخی قطعات نظامی نیز کمک می‌کردند. در ماجرای رسوایی مک فارلین، ایالات متحده آمریکا متعهد شد که به ایران سلاح بفروشد و این سلاح‌ها از انبار تسلیحات اسراییل تأمین شد و آمریکا متعهد شد که این تسلیحات را جایگزین کند که بعداً تبدیل به دومین رسوایی بزرگ تاریخ ایالت متحده شد.

عراق

[ویرایش]

حمایت نظامی

[ویرایش]

هنگامی که عراق در شهریور ۱۳۵۹ حمله به ایران را آغاز کرد، شرایط دو کشور با یکدیگر کاملاً متفاوت بود؛ با آغاز جنگ، ایران فقط حمایت چند کشور مانند سوریه و لیبی را در اختیار داشت ولی رژیم بعثی عراق با پشتیبانی‌های جهانی وارد جنگ با ایران شده بود. علاوه بر این کمک‌های نظامی، انواع کمک‌های اقتصادی نیز عراق را پوشش می‌داد.[نیازمند منبع]

پشتیبانی لجستیک

[ویرایش]

نیروهای مسلح عراق در درجهٔ اول مجهز به جنگ‌افزارهایی بود که یک دهه، پیش از آغاز جنگ از اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی خریداری کرده بود. در طول جنگ نیز، میلیاردها دلار تجهیزات پیشرفته از فرانسه، چین، مصر، آلمان و دیگر کشورها خرید.[۱] سه تأمین‌کنندهٔ اصلی جنگ‌افزار در طول جنگ برای عراق، اتحاد جماهیر شوروی، چین و پس از آن فرانسه بودند.[۲]

ایالات متحده آمریکا با فروش بالگردهایی به ارزش ۲۰۰ میلیون دلار به نیروهای مسلح عراق کمک کرد[نیازمند منبع]. این تنها فروش تسلیحات نظامی ایالات متحده به عراق بود. .[۳]

با توجه به یک کپی بدون سانسور از بیانیهٔ ۱۱٬۰۰۰ صفحه‌ایِ عراق به سازمان ملل متحد که به بیرون درز کرد، دانش و مواد لازم برای توسعهٔ جنگ‌افزارهای غیرمتعارف، توسط ۱۵۰ شرکت خارجی در اختیار عراق قرار گرفته بود که این شرکت‌ها متعلق به کشورهایی مانند آلمان غربی، ایالات متحده، فرانسه، چین بودند.[۴]

حامیان مالی اصلی عراق، کشورهایِ ثروتمندِ نفت‌خیزِ حاشیه خلیج فارس و به‌ویژه عربستان سعودی (۳۰٫۹ میلیارد دلار) کویت (۸٫۲ میلیارد دلار) و امارات متحده عربی (۸ میلیارد دلار) بودند.[۵]

فهرست کمک‌های کشورها به ایران و عراق

[ویرایش]
کشور پشتیبانی از عراق پشتیبانی از ایران
 ایالات متحده آمریکا چند میلیارد دلار کمک‌های اقتصادی؛ فروش فناوری با کاربرد دوگانه و جنگ‌افزارهای غیرآمریکایی، اطلاعات نظامی، آموزش عملیات ویژه ماجرای مک‌فارلین (فروش مخفیانهٔ جنگ‌افزار)
 اتحاد جماهیر شوروی حمایت نظامی و فروش سلاح فروش مخفیانه تجهیزات نظامی و کمک مالی
 بریتانیا مواد مربوط به جنگ‌افزار و تجهیزات شیمیایی مانند سدیم سیانید، پلوتونیم و گاز طیف‌سنج.و کمک مالی فروش تجهیزات دفاعی مرتبط با جنگ شیمیایی، موتور تانک‌های چیفتن و گلولهٔ توپ[۶][۷]
 فرانسه فروش تجهیزات پیشرفته نظامی و اورانیوم[۸] فروش مخفیانهٔ مقادیر زیادی گلولهٔ توپ (تحویل ۵۰۰٬۰۰۰ گلولهٔ توپ ۱۵۵ و ۲۰۳ میلی‌متری)[۹] تحویل ۶۰ توپ بدون لگد ۱۰۶ میلی‌متری[۱۰]
 آلمان شرقی فروش جنگ‌افزار شیمیایی و تجهیزات نظامی پیشرفته، سیستم‌های مقابلهٔ الکترونیکی به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار. ۱۵۰۰ کامیون و لوازم یدکی. ۳۰۰ خودروی بازیابی و تعمیر تانک.[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] فروش تجهیزات دفاعی جنگ شیمیایی، تجهیزات ارتباطی، سلاح‌های سبک و مهمات
 آلمان غربی فروش و آموزش جنگ‌افزار شیمایی، ارسال تجهیزات پیشرفته ارتباطی، رادار و فروش تجهیزات نظامی با فناوری بالا[۱۵][۱۶][۱۷] فروش تجهیزات دفاعی جنگ شیمیایی[۱۸]
 اتریش ساخت کارخانهٔ مهمات، فروش قطعات توپخانه خودکششی[۱۱] فروش ۱۴۰ توپ جنگی هویتزر GHN-45، به‌همراه مقدار قابل‌توجهی مهمات و تجهیزات ارتباطی.[۱۹][۲۰]
 ایتالیا چندین میلیارد دلار آمریکا کمک مالی و فروش مین‌های زمینی و دریایی و

اورانیوم[۸][۲۱]

فروش مین‌های زمینی و دریایی[۲۲]
 هلند ارسال تجهیزات نوری، از جمله دستگاه‌های دید در شب برای نیروهای زمینی[۲۳] فروش تجهیزات دفاعی جنگ شیمیایی[۲۴]
 بلژیک ساخت فرودگاه‌ها و تحویل انواع مهمات[۲۵] فروش موتور جنگندهٔ فانتوم، گلوله توپ و مهمات[۲۶][۲۷]
  سوئیس فروش جنگ‌افزار و جنگ‌افزار شیمیایی[۱۱] همچنین تحویل ۳۰ فروند هواپیمای آموزشی براوو و پیلاتوس[۲۸] فروش تجهیزات دفاعی جنگ شیمیایی،[۱۸] ارائهٔ ۱۵ فروند پی‌سی-۶ پورتر و ۴۷ هواگرد آموزشی پیلاتوس پی‌سی-۷، تجهیزات رمزنگاری، مقدار بسیار زیادی مهمات، و تجهیزات الکترونیکی راداری[۲۴]
 پرتغال فروش اورانیوم و جنگ‌افزار[۸] فروش مهمات و مواد منفجره[۲۹]
 اسپانیا فروش جنگ‌افزارهای متعارف و شیمیایی، به‌ویژه مهمات و مواد منفجره[۳۰] فروش اسلحه، مهمات و مواد منفجرهٔ خاص[۲۹][۳۰] تحویل ۲۰۰ تفنگ ۱۰۶ میلی‌متری بدون لگد[۳۱]
 چین برخی حمایت‌های مالی و صادرات نظامی گسترده[۳۲] فروش تجهیزات نظامی، از جمله هواپیماهای جنگنده، موشک‌های زمین به هوا، موشک‌انداز، تانک و توپخانه[۳۳]
 ژاپن تجهیزات مهندسی مانند کامیون، بولدوزر و غیره تجهیزات مهندسی مانند کامیون، بولدوزر، بیل مکانیکی، خودرو و غیره
 برزیل فروش مهمات، خودرو زره‌پوش جنگی و راکت‌اندازهای چندگانه[۳۴][۳۵] تامین‌کنندهٔ عمده (۵۰۰ خودروی زره‌پوش اوروتو و کاسکاول)[۲۹]
 کره جنوبی فروش ۴۲۵ میلیون دلار مهمات، جیپ، و لوازم نظامی[۳۶] فروش قطعات یدکی جنگندهٔ اف-۴ فانتوم ۲، فروش تجهیزات توپخانه‌ای مانند هوویتزر KH-179 و دیگر جنگ‌افزارهای سنگین[۳۷]
 آفریقای جنوبی فروش تجهیزات توپخانه‌ای (فروش ۲۰۰ عدد هویتزر جی۵ ۱۵۵میلی‌متری)[۳۸] فروش ۳۰ عدد هویتزر جی۵ ۱۵۵میلی‌متری[۲۴]
 اسرائیل راهنمایی نظامی و کمک تسلیحاتی
بمباران تأسیسات هسته‌ای عراق
 کانادا فروش جنگ‌افزار[۱۱]
 دانمارک فروش تجهیزات نظامی[۱۱]
 مصر صادرات نظامی[۳۹]
 مجارستان فروش جنگ‌افزار[۱۱]
 اردن کمک‌کنندهٔ عمده
 کویت حمایت مالی و مجرایی برای فروش جنگ‌افزار[۴۰]
 لهستان فروش جنگ‌افزار[۱۱]
 قطر حمایت اولیه،[۴۱] هر چند مخفیانه[۴۲]
 رومانی فروش جنگ‌افزار[۱۱]
 عربستان سعودی ۲۰ میلیارد دلار کمک مالی
 سنگاپور ارائه پیش‌سازهای تولید جنگ‌افزار شیمیایی؛ عمل به‌عنوان یک واسطهٔ انتقال جنگ‌افزار. محل ساخت جنگ‌افزارهای خارجی برای عراق
 سودان فرستادن سرباز در کنار نیروهای عراقی برای جنگ با ایران[۴۳]
 ترکیه فروش جنگ‌افزار
 امارات متحده عربی کمک مالی[۴۴][۴۵]
 جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی ساخت پنج پایگاه هوایی بزرگ با پناهگاه‌های زیرزمینی و مستحکم‌شدهٔ هواپیما توسط شرکت ساختمانی یوگسلاویایی انرگوپراجکت،

فروش جنگ‌افزار (به ارزش بیش از ۲ میلیارد دلار)[۴۶]

 سوریه جنگ‌افزار، مهمات و موشک‌های بالستیک
 کره شمالی فروش جنگ‌افزارهای بومی، عمل به‌عنوان یک واسطه برای فروش مخفیانه جنگ‌افزارهای اتحاد جماهیر شوروی و دولت‌های اقماری شوروی و چین
 لیبی جنگ‌افزار، مهمات و موشک‌های بالستیک.
 پاکستان حمایت مالی نامشخص و پنهانی، فروش موشک‌های زمینی‌به‌هوای دوش‌پرتاب.
 سوئد فروش پنهانی تجهیزات موشکی زمین به هوا از نوع آربی‌اس ۷۰، تجهیزات/مواد منفجره/مواد لازم برای ساخت جنگ‌افزار در محل و قایق‌های تندروی نظامی.[۴۷]
 ویتنام فروش تجهیزات و جنگ‌افزارهای ساخت آمریکا[۴۸]
 یونان فروش ۱۱۹ میلیون دلار جنگ‌افزار و مهمات
 اتیوپی فروش ۱۲ هواپیمای جنگندهٔ نورثروپ اف-۵[۴۹]
 آرژانتین فروش اورانیوم، گلوله‌های توپ‌های ۱۵۵ میلی‌متری، راکت، تجهیزات رادیویی، مهمات ۷٫۶۲ میلی‌متری، راکت‌های ضدتانک

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ Timmerman, Kenneth R. The Death Lobby: How the West Armed Iraq.
  2. ↑ "Sources used in compiling the database". Stockholm International Peace Research Institute. Archived from the original on 14 July 2007.
  3. ↑ Statement by former NSC official Howard Teicher to the U.S. District Court, Southern District of Florida.
  4. ↑ Paterson, Tony.
  5. ↑ Iraq debt: non-Paris Club creditors
  6. ↑ Razoux, Pierre (3 November 2015). The Iran-Iraq War. ISBN 978-0-674-91571-8. Archived from the original on 2017-09-15. Retrieved 2017-09-15.
  7. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ The Research Unit for Political Economy. "The Iran-Iraq War: Serving American Interests". History of Iran. Iran Chamber Society. Retrieved 7 November 2012.
  9. ↑ Razoux, Pierre (3 November 2015). The Iran-Iraq War. ISBN 978-0-674-91571-8. Archived from the original on 2017-09-15. Retrieved 2017-09-15.
  10. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ ۱۱٫۴ ۱۱٫۵ ۱۱٫۶ ۱۱٫۷ «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱ ژوئن ۲۰۰۴. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۰۴.
  12. ↑ Timmerman, Kenneth R. (1992). The Death Lobby: How the West Armed Iraq. London: Fourth Estate. ISBN 978-1-85702-031-1.
  13. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  14. ↑ "Iraqi Scientist Reports on German, Other Help for Iraq Chemical Weapons Program". fas.org. Retrieved 2021-03-16.
  15. ↑ "West Germany's Secret Back Channel to Iraq | Wilson Center". www.wilsoncenter.org (به انگلیسی). Retrieved 2023-03-09.
  16. ↑ Latsch, Gunther; Schmid, Fidelius; Wiegrefe, Klaus (2015-01-23). "German Companies Suspected of Aiding Syrian Chemical Weapons Program" (به انگلیسی). Retrieved 2023-03-09.
  17. ↑ Timmerman, Kenneth R. (1992). The Death Lobby: How the West Armed Iraq. London: Fourth Estate. ISBN 978-1-85702-031-1.
  18. ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ «X. THE COMBINATION OF IRAQI OFFENSIVES AND WESTERN INTERVENTION FORCE IRAN TO ACCEPT A CEASE-FIRE: SEPTEMBER 1987 TO MARCH 1989» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۷ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۶.
  19. ↑ Razoux, Pierre (3 November 2015). The Iran-Iraq War. ISBN 978-0-674-91571-8. Archived from the original on 2017-09-15. Retrieved 2017-09-15.
  20. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  21. ↑ "Italy". Landmine and Cluster Munition Monitor. International Campaign to Ban Mines. Archived from the original on 16 June 2015. Retrieved 7 November 2012.
  22. ↑ "Italy". Landmine and Cluster Munition Monitor. International Campaign to Ban Mines. Archived from the original on 16 June 2015. Retrieved 7 November 2012.
  23. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ۲۴٫۲ Razoux, Pierre (2015-11-03). The Iran-Iraq War (به انگلیسی). Harvard University Press.
  25. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  26. ↑ Razoux, Pierre (3 November 2015). The Iran-Iraq War. ISBN 978-0-674-91571-8. Archived from the original on 2017-09-15. Retrieved 2017-09-15.
  27. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  28. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ ۲۹٫۲ "The Combination of Iraqi offensives and Western intervention force Iran to accept a cease-fire: September 1987 to March 1989". The Lessons of Modern War – Volume II: Iran-Iraq War (PDF). Center for Strategic and International Studies. Archived from the original (PDF) on 7 June 2013. Retrieved 30 December 2016.
  30. ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ El camino de la libertad: la democracia año a año (1986) [The Path of Liberty: Democracy Year to Year] (به اسپانیایی). El Mundo. pp. 27–32.
  31. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  32. ↑ Bahadori, Mazi (2 May 2005). "The History and Politics of the Iran-Iraq War" (DOC): 25. University of California, Berkeley Department of History {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)نگهداری CS1: پست اسکریپت (link)
  33. ↑ Garver, John W. (2006). China and Iran: Ancient Partners In A Post-Imperial World. Seattle: University of Washington Press. pp. 72, 80–81. ISBN 978-0-295-98631-9.
  34. ↑ Schmidt, Rachel (1991). "Global Arms Exports to Iraq, 1960–1990" (PDF). Santa Monica, CA: RAND's National Defense Research Institute. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  35. ↑ "Astros II Artillery Saturation Rocket System". Army Technology. Net Resources International.
  36. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-01-22. Retrieved 2019-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  37. ↑ Razoux, Pierre (3 November 2015). The Iran-Iraq War. ISBN 978-0-674-91571-8. Archived from the original on 2017-09-15. Retrieved 2017-09-15.
  38. ↑ Rajaee, Farhang (1997). Iranian perspectives on the Iran-Iraq war. Gainesville, Florida: University Press of Florida. ISBN 978-0-8130-1476-0.
  39. ↑ Hendelman-Baavur, Liora (20 May 2009). "Iran-Egypt Relations". Iran Almanac. Archived from the original on 9 October 2016. Retrieved 7 November 2012.
  40. ↑ "Kuwait". Encyclopædia Britannica.
  41. ↑ "Brief History of Qatar". Heritage of Qatar. Archived from the original on 24 October 2012. Retrieved 7 November 2012.
  42. ↑ Vatanka, Alex (22 March 2012). "The Odd Couple". The Majalla. Saudi Research and Publishing Company. Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved 7 November 2012.
  43. ↑ Berridge, W. J. "Civil Uprisings in Modern Sudan: The 'Khartoum Springs' of 1964 and 1985", p. 136. Bloomsbury Academic, 2015
  44. ↑ "Iraq debt: Non-Paris Club Creditors".
  45. ↑ "United Arab Emirates". Encyclopedia of the Nations. Retrieved 7 November 2012.
  46. ↑ "Yugoslavia Arms Sales". Environmental News and Information. Retrieved 7 November 2012.
  47. ↑ Razoux, Pierre (3 November 2015). The Iran-Iraq War. ISBN 978-0-674-91571-8. Archived from the original on 2017-09-15. Retrieved 2017-09-15.
  48. ↑ "The Conventional Military".
  49. ↑ Razoux, Pierre (2015-11-03). The Iran-Iraq War (به انگلیسی). Harvard University Press.

منابع

[ویرایش]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=کمک‌های_بین‌المللی_در_جنگ_ایران_و_عراق&oldid=41175262»