کلنگ‌ریختان

کلنگ‌ریختان; محدودهٔ زمانی: پالئوسن - هولوسن ۶۰ تا ۰ میلیون سال پیش PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
	Piping plover (Charadrius melodus)
	یلوه آبی (Rallus aquaticus)
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پرندگان
فرورده:	نوآروارگان
کلاد:	نوپرندگان
کلاد:	Passerea
کلاد:	کلنگ‌مانندان
کلاد:	کلنگ‌ریختان; Bonaparte, 1854
Orders
	Charadriiformes; Gruiformes;
مترادف
	Charadriimorphae; Gruicharadriae;

کلنگ‌ریختان (به لاتین: Gruimorphae) ^[۳] یک تبارشاخه از پرندگان است که شامل راستۀ سلیم‌سانان (سلیم‌ها، کاکاییان، و وابستگان) و کلنگ‌سانان (درنا و یلوه) توسط تجزیه و تحلیل مولکولی مشخص شده است. ^[۴] ^[۵]

نام‌گذاری

کلنگ واژه‌ای پهلوی برای این گروه از پرندگان است که در کتاب "بندهش" آمده بود. تا یک سدۀ گذشته نام کلنگ در شعرهای شاعران ایران‌زمین، فرهنگ‌های فارسی و کتاب‌های عمومی به کار می‌رفت. نام سنتی آن در بسیاری از گویش‌های ایران "قُلِنگ" است. گاهی به نام "قطار کُلَنگ" یا "غازقُلِنگ" نیز یاد می‌شود.^[۶]

رده‌بندی

این گروه‌بندی دارای پشتوانه تاریخی بوده است، زیرا خانواده‌های مختلفی از جمله خانواده‌های دشت‌گردان و بلدرچین بوته‌ایان به عنوان کلنگ‌سانان رده‌بندی می‌شوند. ^[۷] ^[۸] ^[۹] همچنین ممکن است از سوابق فسیلی از زمان کشف Nahmavis از ائوسن پیشین در آمریکای شمالی پشتیبانی شود. ^[۱۰]

رابطه بین این پرندگان به دلیل ویژگی‌های کالبدشناسی و رفتاری مشابه است. یک مطالعه ریخت‌شناسی بیشتر پیش رفت و نشان داد که کلنگ‌سانان ممکن است در رابطه با پرندگان ساحلی پیراتبار باشند و یلوه‌ها ارتباط نزدیکی با بلدرچین‌های بوته‌ای دارند. ^[۱۱] ^[۱۲]

منابع

↑ Mourer-Chaviré C. (1995) The Messelornithidae (Aves: Gruiformes) from the Paleogene of France. - Cour. Forsch.-Inst. Senckenberg, 181: 95-105
↑ Mayr, Gerald (2016). Avian evolution: the fossil record of birds and its paleobiological significance. Topics in Paleobiology. Wiley-Blackwell. p. 306. شابک ‎۹۷۸−۱−۱۱۹−۰۲۰۷۶−۹.
↑ "TiF Checklist: GRUAE I: Opisthocomiformes & Gruiformes". www.jboyd.net. Retrieved 10 April 2018.
↑ Jarvis, E.D.; et al. (2014). "Whole-genome analyses resolve early branches in the tree of life of modern birds". Science. 346 (6215): 1320–1331. Bibcode:2014Sci...346.1320J. doi:10.1126/science.1253451. PMC 4405904. PMID 25504713.
↑ Kuhl, H.; Frankl-Vilches, C.; Bakker, A.; Mayr, G.; Nikolaus, G.; Boerno, S. T.; Klages, S.; Timmermann, B.; Gahr, M. (2020).
↑ خالقی‌زاده، ابوالقاسم (۱۴۰۰). فرهنگ نام‌های محلی پرندگان ایران. تهران: مؤسسه ایرانشناسی. صص. ۴۳۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۸۳۵۱-۵۲-۸.
↑ Huxley T.H. On the classification of birds; and on the taxonomic value of the modifications of certain of the cranial bones observable in that class.
↑ Lowe P.R. An anatomical review of the ‘waders’ (Telmatomorphæ), with special reference to the families, subfamilies, and genera within the suborders Limicolæ, Grui-Limicolæ and Lari-Limicolæ.
↑ Lowe P.R. On the relations of the Gruimorphæ to the Charadriimorphæ and Rallimorphæ, with special reference to the taxonomic position of Rostratulidæ, Jacanidæ, and Burhinidæ.
↑ Musser, G.; Clarke, J.A. (2020), "An Exceptionally Preserved Specimen From the Green River Formation Elucidates Complex Phenotypic Evolution in Gruiformes and Charadriiformes", Frontiers in Ecology and Evolution, doi:10.3389/fevo.2020.559929/full
↑ Livezey, B. C.; Zusi, R. L. (2007). "Higher-order phylogeny of modern birds (Theropoda, Aves: Neornithes) based on comparative anatomy. II. Analysis and discussion". Zoological Journal of the Linnean Society. 149 (1): 1–95. doi:10.1111/j.1096-3642.2006.00293.x. PMC 2517308. PMID 18784798.
↑ "Neognathia". www.helsinki.fi. Retrieved 10 April 2018.

[Mourer-Chaviré1995-1] Mourer-Chaviré C. (1995) The Messelornithidae (Aves: Gruiformes) from the Paleogene of France. - Cour. Forsch.-Inst. Senckenberg, 181: 95-105

[2] Mayr, Gerald (2016). Avian evolution: the fossil record of birds and its paleobiological significance. Topics in Paleobiology. Wiley-Blackwell. p. 306. شابک ‎۹۷۸−۱−۱۱۹−۰۲۰۷۶−۹.

[3] "TiF Checklist: GRUAE I: Opisthocomiformes & Gruiformes". www.jboyd.net. Retrieved 10 April 2018.

[Jarvis2014-4] Jarvis, E.D.; et al. (2014). "Whole-genome analyses resolve early branches in the tree of life of modern birds". Science. 346 (6215): 1320–1331. Bibcode:2014Sci...346.1320J. doi:10.1126/science.1253451. PMC 4405904. PMID 25504713.

[Kuhletal2020-5] Kuhl, H.; Frankl-Vilches, C.; Bakker, A.; Mayr, G.; Nikolaus, G.; Boerno, S. T.; Klages, S.; Timmermann, B.; Gahr, M. (2020).

[6] خالقی‌زاده، ابوالقاسم (۱۴۰۰). فرهنگ نام‌های محلی پرندگان ایران. تهران: مؤسسه ایرانشناسی. صص. ۴۳۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۸۳۵۱-۵۲-۸.

[7] Huxley T.H. On the classification of birds; and on the taxonomic value of the modifications of certain of the cranial bones observable in that class.

[8] Lowe P.R. An anatomical review of the ‘waders’ (Telmatomorphæ), with special reference to the families, subfamilies, and genera within the suborders Limicolæ, Grui-Limicolæ and Lari-Limicolæ.

[9] Lowe P.R. On the relations of the Gruimorphæ to the Charadriimorphæ and Rallimorphæ, with special reference to the taxonomic position of Rostratulidæ, Jacanidæ, and Burhinidæ.

[MussClar20-10] Musser, G.; Clarke, J.A. (2020), "An Exceptionally Preserved Specimen From the Green River Formation Elucidates Complex Phenotypic Evolution in Gruiformes and Charadriiformes", Frontiers in Ecology and Evolution, doi:10.3389/fevo.2020.559929/full

[Livezey&Zusi2007-11] Livezey, B. C.; Zusi, R. L. (2007). "Higher-order phylogeny of modern birds (Theropoda, Aves: Neornithes) based on comparative anatomy. II. Analysis and discussion". Zoological Journal of the Linnean Society. 149 (1): 1–95. doi:10.1111/j.1096-3642.2006.00293.x. PMC 2517308. PMID 18784798.

[12] "Neognathia". www.helsinki.fi. Retrieved 10 April 2018.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]