پرش به محتوا

کتاب‌شناسی حسینعلی منتظری

افزودن پیوند
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کتاب‌شناسیِ
حسینعلی منتظری
منابع و پانوشت

حسینعلی منتظری حدود صد اثر در فقه، اصول و معارف اسلامی به زبانهای فارسی و عربی دارد. برخی از آنها حاصل تدریس او و برخی نیز توسط او نگارش شده است. شرح خطبه حضرت فاطمه زهرا(س)، اسلام دین فطرت، موعود ادیان، مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر، حکومت دینی و حقوق انسان و مبانی نظری نبوت بخشی از آثار او است.[۱]

معرفی اجمالی روش علمی

[ویرایش]

فقه آیت‌الله منتظری تدریس خارج فقه در حوزه علمیه قم را پس از شهریور ۱۳۵۹ش شروع کرد.و برخی از درس‌های او از رادیو پخش می‌شد.امام خمینی احتیاط‌های فقهی را به آیت‌الله منتظری ارجاع می‌داد از جمله آنها می‌توان جریمۀ مالی به عنوان تعزیر، حد و مرز موسیقی و غنا، و احتیاطات موجود در فقه فتوایی خود را نام برد. از اوایل پائیز ۱۳۶۱ش امامان جمعه‌ و برخی ائمۀ جماعات انقلابی برخی از شهرهای ایران خواستار انتشار آرای فقهی و رساله‌ عملیه‌ آیت‌الله منتظری جهت ارجاع احتیاطات واجب امام خمینی به او شدند.توضیح المسائل آقای منتظری در اوایل سال ۱۳۶۳ش منتشر شد.[۲]

روش فقه او تطبیقی یا مقارن بود او در مقام بررسی یک مساله علاوه بر توجه به آیات و روایات و فتاوای فقهای قدیم و جدید شیعه، روایات و فتاوای اهل سنت را نیز ملاحظه می‌کرد. در روش فقهی او توجه به شرایط صدور روایات و شرایط اجتماعی و ذهنی راویان احادیث مهم است برخی از آثار فقهی او عبارتند از: "نهایة الاصول " تقریر درس اصول آیت الله بروجردی، "البدرالزاهر فی صلاة الجمعة و المسافر" (تقریر درس فقه مرحوم آیت الله بروجردی، کتاب الزکاه در چهار جلد، کتاب الخمس و الانفال، محاضرات فی الاصول، کتاب الصلاه، کتاب الصوم، رساله توضیح المسایل.[۳]

حکومت اسلامی یکی از آثار مهم آیت‌الله منتظری کتاب «دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة ‌الاسلامیه» است. او در سال ۱۳۶۴ش در درس خارج خود بحث حکومت اسلامی را آغاز کرد که بیشتر از چهار سال ادامه داشت. حاصل این تدریس، کتاب چهار جلدی «دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدوله‌الاسلامیه» بود که بین سال‌های ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۰ش در قم و بیروت منتشر شد. ترجمه و تقریر این کتاب به فارسی توسط محمود صلواتی و ابوالفضل شکوری در هشت جلد به‌عنوان «مبانی فقهی حکومت اسلامی» بین سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۸۶ش در قم منتشر شد. او در کتاب حکومت اسلامی و جلد اول کتاب دیدگاه‌ها از نظریۀ سیاسی «ولایت انتخابی عامّۀ فقیه» دفاع کرده است. آیت‌الله منتظری در مجلس خبرگان قانون اساسی تاکید ویژه‌ای بر گنجاندن ولایت‌فقیه در قانون اساسی داشت. او می‌گوید در آن زمان بر نظریه نصب نظر داشت اما در کتاب دراسات بر نظریه انتخاب رسیده است. او در کتاب «انتقاد از خود» با تاکید بر تجربیات دوره بعد از انقلاب، بر این باور است که مردم می‌توانند با توجه به شرایط زمانی، اختیارات کمتر یا بیشتری را به فقیه واگذار کنند. [۴]

درس‌هایی از نهج‌البلاغه درس‌هایی از نهج البلاغه از آغاز انقلاب اسلامی‌ برای عموم مردم تدریس می‌شد. در سال‌های نخست انقلاب، این درس‌ها ازرادیو و تلویزیون ایران پخش و قسمت‌هایی از آن توسط نهادهای مختلف به صورت کتاب منتشر شد. ازجمله مؤسسه روزنامه اطلاعات بخشی از این درس‌ها را با عنوان شرح خطبه قاصعه انتشار داد. تدریس نهج‌البلاغه در زمان‌های مختلف ادامه یافت و متن پیاده شده آن توسط آیت‌الله منتظری مورد بازبینی قرار گرفته و به صورت ویراسته، مهیای چاپ می‌شد. [۵]

سفیر حق و صفیر وحی کتاب «سفیر حق و صفیر وحی» گفتگو و پاسخ آیت‌الله منتظری به نظریه عبدالکریم سروش است. سروش درباره کیفیت وحی معتقد بود که مضمون و معنای وحی از سوی وحی بر جان پیامبر(ص) نشسته است اما کلمات و قالب‌ها بر اساس انتخاب پیامبر(ص) است. منتظری با نقد نظریه سروش، استدلال می‌کند که به اجماع اهل اسلام معنا و الفاظ قرآن از سوی مبدا غیبی وحی بوده است.[۶] رساله حقوق رساله حقوق کتابی است در۱۳۴صفحه که در سال۱۳۸۳ منتشر شد. این کتاب برگرفته از رساله حقوق امام سجاد(ع) است که در آن به فهرستی از حقوق پرداخته شده است. در رساله حقوق آیت‌الله منتظری نکات تازه و امروزینی هم بر اساس روایات مطرح شده‌اند. حقوق ذکر شده برای شهروندان به استناد متون دینی و روایات است. آنچه در این کتاب مورد توجه است طرح و بررسی مباحث حقوق بشر است.[۷]

فهرست مهمترین آثار مکتوب

[ویرایش]

مهمترین کتابهای حسینعلی منتظری به شرح ذیل است:

فقه و اصول فقه استدلالی

[ویرایش]

ایشان در تقریرات درس اساتیدش ضمن تقریر شیوا و گویا از دروس استاد، نظرات، نکات و حواشی خود را در پاورقی ذکر کرده است.

فقه فتوایی

[ویرایش]

کلام و اعتقادات

[ویرایش]

شرح حدیث

[ویرایش]

سایر موضوعات

[ویرایش]
  • دیدگاه‌ها در دو جلد
  • خاطرات در دو جلد
  • واقعیت‌ها و قضاوت‌ها
  • مجموعه سخنرانی‌ها، پیام‌ها، مصاحبه‌ها، خطبه‌های نمازجمعه تهران و قم، که تاکنون ده جلد آن منتشر شده‌است.
  • مجموعه از سخنرانی‌ها که در دیدار با مردم و به مناسبت‌های مختلف ایراد شده‌است.

تقریرات درس ایشان

[ویرایش]

برخی کتب که از تقریرات و کتب ایشان استخراج شده است عبارتند از:

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ https://noorlib.ir/Specials/258/%D9%85%8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C[پیوند مرده]
  2. ↑ https://noorlib.ir/Specials/258/%D9%85%8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C[پیوند مرده]
  3. ↑ https://noorlib.ir/Specials/258/%D9%85%8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C[پیوند مرده]
  4. ↑ https://noorlib.ir/Specials/258/%D9%85%8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C[پیوند مرده]
  5. ↑ https://noorlib.ir/Specials/258/%D9%85%8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C[پیوند مرده]
  6. ↑ https://noorlib.ir/Specials/258/%D9%85%8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C[پیوند مرده]
  7. ↑ https://noorlib.ir/Specials/258/%D9%85%8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C[پیوند مرده]
  8. ↑ https://lib.eshia.ir/13275/1/4
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=کتاب‌شناسی_حسینعلی_منتظری&oldid=37911855»