کایدخورده
کائدخورده یا کاحیرده(کوهیرده)،یکی از ایلات لر تبار ساکن استان خوزستان و استان ایلام است.[۱] در برخی منابع نژاد ایل شوهان را از طایفه چهارلنگ بختیاری دانسته که با ایل کاید خورده برادر هستند [۲]
نام این ایل به زبان لری به معنای بزرگ و کوچک است کاید به معنای بزرگ و هیرده به معنای کوچک است .
تاریخ
پس از جنگ قلعه سی که در آن ایل دیناروند با والی لرستان در حدود ۲۰۰ سال پیش داشت ایل دیناروند شکست خورد و کاید همتخان بزرگ رئیس این ایل کشته شد. طایفه کایدخورده به دلیل افزایش جمعیت و ضعف ایلی دیناروند از دیناروند جدا و به بزرگترین طایفه لر منطقه تبدیل شد. با تسلط کایدخورده بر منطقه و اتحاد تیرههای مختلف این ایل جنگهای محلی برای تصرف اراضی منطقه شروع شد؛ در اولین جنگ که بین کایدخورده و طوایف عرب بود عربهای منطقه شکست سختی خوردند و به شوش کوچ کردند. در دومین جنگ صورت گرفته با طوایف کُرد که چند سال طول کشید کردها شکست خوردند و مجبور به ترک منطقهٔ مورموری شدند. اما اصلیترین جنگ طایفه کایدخورده با ایل بیرانوند بود که در نهایت به صلح و بستن یک قرارداد ختم شد، بر اساس این قرارداد به ایل بیرانوند اجازه داده شد از اراضی منطقه برای چرای دام استفاده کنند اما حق کشاورزی و زراعت در زمینهای منطقه را نداشتند.[۳]
سکونتگاه
هماکنون این طایفه در شهرهای دهلران، شوش، اندیمشک و موسیان و آبدانان و مورموری ساکن هستند و در حدود ۳۰٬۰۰۰ نفر جمعیت دارند. گویش آنها لری بالاگریوهای است.[۴]
پانویس
- ↑ حضرتی یادکوری، محمدعلی. «ایلات و طوایف استان ایلام». عشایر رنگوارههای یک رنگ. بایگانیشده از اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۷ مارس ۲۰۲۱.
- ↑ تحولات تاریخی منطقه ایلام و پشتکوه ( قوم شناسی ) نویسنده : جعفر خیتال. . ص. ۱۰۶.
- ↑ بهاروند، سکندر (۱۳۹۳). قوم لر. تهران: آوان. شابک ۹۶۴-۳۲۹-۱۳۵-۹.
- ↑ صفینژاد، جواد (۱۳۸۳). لرهای ایران. تهران: آتیه. شابک ۹۶۴-۷۴۰۹-۲۲-۲.