کاریز کار
کاریز کار یا کاریزگر به کسی گفته می‌شود که به کار کندن کاریز و قنات اشتغال داردمقنی و چاه کن هم به این فرد گفته می‌شود. کاریزگر یا مقنی حرفه‌ای است که امروزه دیگر جزو پیشه‌های منسوخ به حساب می‌آید.
پیشینه این حرفه
[ویرایش]کاریزگری یا کاریز کاری یا مقنی‌گری شغلی است بسیار قدیمی که از ابتدای تمدن ایران وجود داشته‌است. تمدن ایران بر دو نوع یا دوپایه رودخانه ای و کاریزی شکل گرفته‌است در حاشیه کویرها شهرها در اطراف کاریز و جوی آب قنات به وجود آمده‌است. [۱]
کاریز و تقسیم آب
[ویرایش]شغل کاریزگر کندن قنات و نگهداری فیزیکی کانال و راهروهای آن است ولی تقسیم آب توسط میرآب صورت می‌گیرد.
از ابتدای اختراع قنات تقسیم آب بین سهامداران زیر نظر میرآب و با ساعت آبی یا فنجان انجام می‌شده‌است.
سازه‌های مرتبط با قنات
[ویرایش]
خانه فنجان یا گاه‌شمار و چار طاقی و همچنین آب‌انبار از سازه‌های جانبی قنات است.
نگارخانه
[ویرایش]
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- گزارش سایت یونسکو از ثبت قنات ایران
- مجموعه مقالات کنفرانس ملی قنات ۱۳۸۲ گناباد: مقالهٔ قنات میراث فرهنگی و علمی ایرانیان - محمد عجم و نیز: گفتگوی روزنامه مردم سالاری با دکتر عجم (ویژه نامه ۴۴) در ۲۹/۱۱/۱۳۹۴
- THE PERSIAN EMPIRE
- گوبلو، هانری قنات فنی برای دستیابی به آب؛ ۱۳۷۱، ترجمه سروقد- پاپل یزدی، آستان قدس.
- قنات گناباد، رجبعلی لباف خانیکی - پاپل یزدی، انتشارات مرندیز.
- مجله دریای پارس کاریز کاریز گناباد[پیوند مرده]
- خراسان؛ روزنامه صبح ایران، ۲۹ بهمن ۱۳۹۴ شماره ۱۹۱۹۶
- پژوهش و کار میدانی و مقاله دکتر محمد عجم در سمینار ملی قنات (گناباد ۱۳۸۳)تهیه شده‌است. [۲]
- روزنامه مردم سالاری قنات و ساعت آبی (ویژه نامه 44) 29/11/1394 [۳][پیوند مرده]
- خراسان روزنامه صبح ایران، ۲۹ بهمن ۱۳۹۴ شماره ۱۹۱۹۶
- روزنامه فرهیختگان اول خرداد ۱۳۹۵ شماره ۱۹۴۹ برابر با ۲۱می ۲۰۱۶
- ساعت آبی چیست؟ روزنامه آفرینش تاریخ ۶ و ۸ تیر ۱۳۹۵ -شماره ۵۳۰۸ و 9 [۴] بایگانی‌شده در ۲۶ اوت ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
پیوند به بیرون
[ویرایش]- Paul Ward English. Qanats and Lifeworlds in Iranian Plateau Villages. University of Texas, Austin.
- دیدن کاریزهای ایران با گوگل [۵]
| جزئیات چاه |   | |
|---|---|---|
| انواع چاه‌ها | ||
| قنات | ||
| جستارهای وابسته | ||
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کاریز کار موجود است.