ژنتیک فرگشتی انسان
ژنتیک فرگشتی انسان چگونگی تفاوت یک ژنوم انسانی با ژنوم انسانی دیگر، گذشته فرگشتی که منجر به پیدایش ژنوم انسان شد و اثر کنونی آن را مطالعه می‌کند. تفاوت بین ژنوم‌ها مفاهیم و کاربردهای انسان‌شناسی، پزشکی، تاریخی و پزشکی قانونی دارد. داده‌های ژنتیکی می‌توانند بینش‌های مهمی در مورد فرگشت انسان ارائه دهند.
خاستگاه میمون‌ها
[ویرایش]زیست‌شناسان انسان‌ها را همراه با چند گونه دیگر به عنوان میمون‌های بزرگ (گونه‌هایی از خانواده انسانیان) طبقه‌بندی می‌کنند. انسانیان زنده شامل دو گونه مجزا از شامپانزه (بونوبو، پان پانیسکوس و شامپانزه، پان تروگلودیت)، دو گونه گوریل (گوریل غربی و گوریل شرقی)، و دو گونه اورانگوتان است (اورانگوتان بورنئی و اورانگوتان سوماترایی). میمون‌های بزرگ با خانواده Hylobatidae از گیبون‌ها ابرخانواده Hominoidea میمون‌ها را تشکیل می‌دهند.
میمون‌ها به نوبه خود به راسته نخستی‌سانان (بیش از ۴۰۰ گونه) به همراه میمون‌های جهان قدیم، میمون‌های جهان جدید و دیگران وابستگی دارند. داده‌های DNA میتوکندریایی (mtDNA) و DNA هسته‌ای (nDNA) نشان می‌دهد که پستانداران به گروه Euarchontoglires، همراه با جوندگان، خرگوش‌سانان، پوست‌گسترها و حشره‌خواران درختی تعلق دارند.[۱] این بیشتر توسط عناصر هسته‌ای کوتاه پراکنده مانند Alu (SINE) که فقط در اعضای Euarchontoglires یافت شده‌است، پشتیبانی می‌شود.[۲]
تبارزایی
[ویرایش]درخت تبارزایی معمولاً از DNA یا توالی‌های پروتئینی از جمعیت‌ها مشتق می‌شود. اغلب، DNA میتوکندریایی یا توالی‌های کروموزوم Y برای مطالعه جمعیت‌شناسی باستانی انسان استفاده می‌شود. این منابع تکلوکوس DNA دوباره ترکیب نمی‌شوند و تقریباً همیشه از یک والد منفرد، با تنها یک استثنا شناخته شده در mtDNA به ارث می‌رسند.[۳] افراد مناطق جغرافیایی نزدیک‌تر معمولاً شبیه‌تر از افراد مناطق دورتر هستند. فاصله روی درخت تبارزایی را می‌توان تقریباً برای نشان دادن موارد زیر استفاده کرد:
- فاصله ژنتیکی تفاوت ژنتیکی بین انسان و شامپانزه کمتر از ۲٪ است[۴] یا سه برابر بیشتر از تفاوت بین انسان‌های مدرن (در ۰٫۶٪ برآوردشده).[۵]
- دوری زمانی جدیدترین نیای مشترک. برآورد می‌شود که جدیدترین نیای مشترک میتوکندری انسان امروزی تقریباً ۱۶۰۰۰۰ سال پیش می‌زیسته‌است،[۶] آخرین نیای مشترک انسان و شامپانزه تقریباً ۵ تا ۶ میلیون سال پیش بوده‌است.[۷]
| مکان | انسان-شامپانزه | انسان-گوریل | انسان-اورانگوتان |
|---|---|---|---|
| عناصر آلو | ۲ | - | - |
| غیر کدگذاری (Chr. Y) | ۰٫۱۹ ± ۱٫۶۸ | ۰٫۲ ± ۲٫۳۳ | ۰٫۳۵ ± ۵٫۶۳ |
| کاذب (اتوزومی) | ۰٫۱۰ ± ۱٫۶۴ | ۰٫۱۱ ± ۱٫۸۷ | - |
| شبه زا (Chr. ایکس) | ۰٫۱۷ ± ۱٫۴۷ | - | - |
| غیر کدگذاری (اتوزومی) | ۰٫۰۷ ± ۱٫۲۴ | ۰٫۰۸ ± ۱٫۶۲ | ۰٫۱۱ ± ۳٫۰۸ |
| ژن‌ها (K s) | ۱٫۱۱ | ۱٫۴۸ | ۲٫۹۸ |
| اینترون‌ها | ۰٫۰۸ ± ۰٫۹۳ | ۰٫۰۹ ± ۱٫۲۳ | - |
| Xq13.3 | ۰٫۹۲ ± ۰٫۱۰ | ۰٫۱۲ ± ۱٫۴۲ | ۰٫۱۸ ± ۳٫۰۰ |
| جمع فرعی برای کروموزوم X | ۰٫۰۷ ± ۱٫۱۶ | ۰٫۰۸ ± ۱٫۴۷ | - |
| ژن‌ها (Ka ) | ۰٫۸ | ۰٫۹۳ | ۱٫۹۶ |
منابع
[ویرایش]- ↑ Murphy, W.J.; Eizirik, E.; O'Brien, S.J.; Madsen, O.; Scally, M.; Douady, C.J.; Teeling, E.; Ryder, O.A.; Stanhope, M.J. (2001). "Resolution of the early placental mammal radiation using Bayesian phylogenetics". Science. 294 (5550): 2348–2351. Bibcode:2001Sci...294.2348M. doi:10.1126/science.1067179. PMID 11743200.
- ↑ Kriegs, J.O.; Churakov, G.; Kiefmann, M.; Jordan, U.; Brosius, J.; Schmitz, J. (2006). "Retroposed elements as archives for the evolutionary history of placental mammals". PLOS Biol. 4 (4): e91. doi:10.1371/journal.pbio.0040091. PMC 1395351. PMID 16515367.
- ↑ Schwartz M, Vissing J (2002). "Paternal Inheritance of Mitochondrial DNA". N Engl J Med. 347 (8): 576–580. doi:10.1056/NEJMoa020350. PMID 12192017.
- ↑ "Human Chromosome 2." PBS.
- ↑ As of 2015, the typical difference between the genomes of two individuals was estimated at 20 million base pairs (or 0.6% of the total of 3.2 billion base pairs):
"a typical [individual] genome differs from the reference human genome at 4.1 million to 5.0 million sites [...] affecting 20 million bases of sequence"
Auton A, Brooks LD, Durbin RM, Garrison EP, Kang HM, Korbel JO, Marchini JL, McCarthy S, McVean GA, Abecasis GR (October 2015). "A global reference for human genetic variation". Nature. 526 (7571): 68–74. Bibcode:2015Natur.526...68T. doi:10.1038/nature15393. PMC 4750478. PMID 26432245.
{{cite journal}}: Unknown parameter|displayauthors=ignored (|display-authors=suggested) (help) - ↑ "134 to 188 ka": Fu Q, Mittnik A, Johnson PL, Bos K, Lari M, Bollongino R, Sun C, Giemsch L, Schmitz R, Burger J, Ronchitelli AM, Martini F, Cremonesi RG, Svoboda J, Bauer P, Caramelli D, Castellano S, Reich D, Pääbo S, Krause J (March 21, 2013). "A revised timescale for human evolution based on ancient mitochondrial genomes". Current Biology. 23 (7): 553–59. doi:10.1016/j.cub.2013.02.044. PMC 5036973. PMID 23523248..
- ↑ Patterson N, Richter DJ, Gnerre S, Lander ES, Reich D (2006). "Genetic evidence for complex speciation of humans and chimpanzees". Nature. 441 (7097): 1103–8. Bibcode:2006Natur.441.1103P. doi:10.1038/nature04789. PMID 16710306.
- ↑ Chen, F.C.; Li, W.H. (2001). "Genomic divergences between humans and other hominoids and the effective population size of the common ancestor of humans and chimpanzees". Am J Hum Genet. 68 (2): 444–456. doi:10.1086/318206. PMC 1235277. PMID 11170892.