پیش‌نویس:من از دکتر فل خوشم نمی آید
| «من از دکتر فِل خوشم نمی آید» | |
|---|---|
| شعر بچه گانه | |
| تاریخ نوشته‌شدن | 1680 |
| ژانر | قافیه (شعر) سنتی |
| ترانه‌نویس(ها) | تام براون |
من از دکتر فِل خوشم نمی آید یک اِپیگرام (تقریظ)، توسط شاعر طنز انگلیسی تام براون در سال 1680 ترجمه شده و بعد ها به عنوان شعر بچه گانه یا ضرب المثل به کار رفته.
مبدا
[ویرایش]حکایت مرتبط با منشأ قافیه این است که وقتی براون دانشجوی کلیسای مسیح در آکسفورد بود، در حال انجام شیطنت گرفتار شد. رئیس دانشگاه، جان فل (1625-1686) براون را اخراج کرده بود، اما پیشنهاد داد که در صورت قبولی در آزمون، او را برگرداند. اگر براون می‌توانست ترجمه‌ای از سی و دومین اپیگرام مارشال انجام دهد، اخراج او لغو می‌شد. اپیگرام در لاتین به شرح زیر است:
Non amo te, Sabidi, nec possum dicere quare.
Hoc tantum possum dicere: non amo te,[۱]
ترجمه تحت اللفظی آن "من تو را دوست ندارم، سابیدیوس، و نمی توانم بگویم چرا. اینقدر می توانم بگویم: تو را دوست ندارم." براون با نسخه بداهه خود با موفقیت روبرو شد که به زودی به خوبی شناخته شد:
I do not like thee, Doctor Fell,
The reason why – I cannot tell;
But this I know, and know full well,
I do not like thee, Doctor Fell.[۱]
داستان از این قرار است که دکتر فل در اخراج براون ماندگار شد اما داستان غیرمعمول است. تنها چیزی که مشخص است این است که براون آکسفورد را بدون مدرک ترک کرد.
استفاده بعد
[ویرایش]این بیت تا اواخر قرن نوزدهم به عنوان شعر بچه گانه ذکر نشده بود و در مجموعه هایی از چنین مطالبی وجود نداشت. در سال 1802 در یک مناظره پارلمانی انگلیسی (با اشاره به اپیگرام مارشال) به عنوان "مضحک انگلیسی" نقل شد. دایره المعارف بریتانیایی 1809 به ظهور اولیه آن در رمانی از ساموئل ریچاردسون اشاره می کند. اما در سال 1877 در جریان یک بحث پارلمانی نیوزلند از آن به عنوان "شعر قدیمی کودکانه" یاد می شود. و در ایالات متحده در نسخه 1914 The Pottery & Glass Salesman به عنوان "جنگل مهد کودک" توصیف شد. ساموئل باربر جوان نیز آن را در میان "قافیه های مهد کودک یا قافیه های مادر غاز تنظیم شده" (22-1918) گنجاند.
این قافیه بعداً در فرهنگ لغت ضرب المثل های آکسفورد (1935) ظاهر شد، اما هیچ اشاره ای به ارتباط مهد کودک نداشت. با این حال، رابرت گریوز در سال 1927 آن را در مجموعه‌ای از شعر های کمتر آشنای کودکستان در نسخه‌ای که بعداً در فرهنگ لغت آکسفورد از شعر های کودکستانی (1951) ظاهر شد، گنجاند.