پیش‌نویس:ایرنا یاروتسکا

ایرنا واندا یاروتسکا (لهستانی: Irena Wanda Jarocka؛ ‏ ۱۸ اوت ۱۹۴۶ – ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۱۲) خواننده و بازیگر مشهور لهستانی بود.

ایرنا یاروتسکا
ایرنا یاروتسکا در پوزنان، سالِ ۲۰۱۰
اطلاعات پس‌زمینه
زاده	۱۸ اوت ۱۹۴۶ سربرنا گورا، لهستان
خاستگاه	لهستان
درگذشته	۲۱ ژانویهٔ ۲۰۱۲ (۶۵ سال) ورشو، لهستان
ژانر	پاپ
پیشه	خواننده
سال‌های فعالیت	۱۹۶۵-۲۰۱۱
وبگاه	irenajarocka.pl

او با گروه های موسیقی مختلفی هم همکاری داشته است، از جمله پولانی، چروُنه گیتاری و بودکا سوفلرا. او در لهستان و خارج از لهستان از جمله: آلمان غربی، آلمان شرقی، چکسلواکی، بلغارستان، سوئیس، ایتالیا، پرتغال، لوگزامبورگ، استرالیا، فرانسه و در مراکز جوامع لهستانی در آمریکا و کانادا کنسرت گذاشته است.

زندگی نامه

دوران جوانی و تحصیلات

پدرش هنریک یاروتسکا (۱۹۲۱ - ۲۰۰۰) و مادرش هالینا اشموخرُوسکا (۱۹۲۳ - ۱۹۸۴) بود. ایرنا یاروتسکا در خانواده‌ای فقیر بزرگ شده بود؛ پدرش یک کفاش ارتوپدی بود و در بیمارستانی استانی در گدانسک کار می‌کرد و مادرش یک زن خانه‌دار بود. پدر او اعتیاد به الکل داشت و مادرش مبتلا به پسوریازیس بود. سه برادر کوچکتر داشت: هنریک، تَدِئوش و والدمار. او در سربرنا گورا به دنیا آمده بود، اما در گدانسک بزرگ شده بود، جایی‌ که از دبیرستان استفان ژرومسکی و آکادمی تربیت بدنی و زیست شناسی یندژیا اِشنیادِتْسکی‌یِگو فارغ‌التحصیل شده بود.

وقتیکه در کلاس ششم دبستان بود، در سال ۱۹۶۰ آوازخوانی در گروه کر کلیسا در کلیسای جامع اولیوا را آغاز کرد. دو سال بعد، او بازیگری را در تئاتر دراماتیک کلیسای جامع آغاز کرد. از سال ۱۹۶۴ او تحصیل در کلاسِ یاتسک اویازدُوسکی در استودیوی ضبط موسیقی گدانسک وابسته به رادیو و تلویزیون لهستان را آغاز کرد. در همان زمان، او اولین آهنگ های خود را ضبط کرد، از جمله «Gdański most» (پل گدانسک) و «Wróć» (برگرد). او در دانشکدهٔ موسیقی مدرسهٔ عالی موسیقی دولتی در گدانسک تحصیل کرد. او آواز خوانی را نزد هالینا میتْسکی‌یِویچُونا فرا گرفت.

حرفه

سال های ۱۹۶۵ - ۱۹۶۸

در سال ۱۹۶۵، او کار خود را با کنسرتی در کابارهٔ «رودی کُت» در گدانسک آغاز کرد، او همچنین به عنوان مدل در نمایش های مد و فشن شرکت می‌کرد. در همان زمان، به مدت ۲ سال در گروه موسیقی نیروی دریایی «فلوتلا» آواز خواند و همچنین با استودیوی گدانسک چند کنسرت برگزار کرد. در ۱۹۶۶، در جشنوارهٔ موسیقی لهستان برای شرکت کنندگان تازه کار در ریبنیک مقام دوم را بدست آورد. همچنین در بسیاری دیگر از مسابقات خوانندگی برای تازه کاران شرکت کرد، از جمله در مسابقهٔ «میکروفون برای همه». او دو آهنگ به وسیله ماتئوش اشوی‌یِچیتسکی ضبط کرد: «Romeo i Julia XX wieku» (رومئو و ژولیت قرن بیستم) و «Ciebie przecież wybrałam» (بالاخره تو را انتخاب کردم).

به خاطر همکاری یاروتسکا با «پاگارت» (مخفف آژانس هنری دولتی لهستان)، توانست که در خارج از وطن خود کنسرت بگذارد، از جمله یک تور یک ماهه در آمریکا و آوازخوانی در شوروی. او آهنگ «Piosenką o piosence francuskiej» (آهنگی دربارهٔ یک آهنگ فرانسوی) را در یک کنسرت «پاگارت» که بوسیله تلویزیون ضبط شد، اجرا کرد. وی آهنگ «Sosno» (کاج) را در سومین جشنوارهٔ ملی موسیقی لهستان در اوپوله اجرا کرد. همچنین گروه موسیقی الیبابکی را در هنگام اجرایشان در برنامهٔ تلویزیونی «Reminiscencje festiwalowe» (خاطرات جشنواره) در تلویزیون لهستان همراهی کرد. در ۱۹۶۷، او آهنگ «Szumi wiatr» (باد می‌وزد) را در کنسرت «اولیه» در پنجمین جشنواره ملی موسیقی لهستان در اوپوله اجرا کرد. در ۱۹۶۸، با آهنگ «Gondolierzy znad Wisły» (گوندولیر ها از رود ویستولا) در مرحلهٔ پایانی هشتمین جشنوارهٔ بین‌المللی موسیقی در سوپوت شرکت کرد. وی برای اجرایش در ششمین جشنواره ملی موسیقی لهستان در اوپوله جایزه‌ای دریافت کرد و در برنامهٔ تلویزیونی «Telewizyjnej Giełdzie Piosenki» (تبادل آهنگ تلویزیونی) مقام دوم را کسب کرد.

سال های ۱۹۶۹ - ۱۹۸۱

در سال های ۱۹۶۹ - ۱۹۷۲ وی دانشجوی بورسیه در پاریس بود و در همان زمان با گروهی از خوانندگان در کابارهٔ روسی شِه راسپوتین به آواز خواندن پرداخت و همچنین شروع کرد به کنسرت های تک نفره گذاشتن. همچنین مهارت های آواز‌خوانی و اجرا در صحنهٔ خود را همراه با دیگر خوانندگان در پُتی کنسرواتوار دو لا شانسون در اولیمپیای پاریس بهبود بخشید. در هنگام اقامتش در فرانسه، با ژیلبر شِمونی قرار دادی انحصاری بست و بوسیلهٔ او آهنگ های متعددی را ضبط کرد؛ اما سال ها بعد، او آن قرارداد را نامطلوب و ناخوشایند توصیف کرد و همکاری با آن تهیه کننده را ناموفق خواند. همچنین آلبومی برای شرکت فیلیپس منتشر کرد و آن را با آهنگ «Il faut y croire» (ما باید باور کنیم) تبلیغ کرد. یاروتسکا در جشنوارهٔ بین‌المللی در شهرِ رِن اجرایی نیز داشت و در آنجا جایزهٔ «Hermine d'Argent» (قاقُم نقره‌ای)، جایزهٔ شهر رِن و جایزهٔ دیگری هم برای اجرای آهنگ های ژاک دال دریافت کرد.

بعد از بازگشتش به لهستان، در سال ۱۹۷۳ برنامهٔ تلویزیونی «Irena Jarocka zaprasza» (ایرنا یاروتسکا دعوت می‌کند) را تولید کردو تور کنسرتی به همین نام در سراسر مملکت خود برگزار کرد. در سال ۱۹۷۴ او اولین آلبوم خود را به نام «W cieniu dobrego drzewa» (زیر سایهٔ درختی زیبا) منتشر کرد و ۶۰۰,۰۰۰ نسخهٔ آن به فروش رفت و در ۱۹۷۵ یک گواهینامه طلایی دریافت کرد. او آلبوم را با آهنگ های محبوبی از جمله: «Nie wrócą te lata» (آن سالها دیگر بر نمی‌گردند) و «Motylem jestem» (من یک پروانه‌ام) و همچنین «Wymyśliłam cię» (من تو را خلق کردم) تبلیغ و محبوب کرد، و برای اجرای این آلبوم در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی در سوپوت جایزه‌ای به انتخاب حضار دریافت کرد. در سال ۱۹۷۴، او به آلمان رفت و در آنجا با شرکت رُبا موزیک پرودوکسیون قرارداد سه ساله بست و تحت عنوان «Irena Jarova» آهنگ هایی به زبان آلمانی خواند، از جمله: «Junge Liebe» (عشق جوانی) و «Warum Weit der Wind» (چرا باد دور هست؟) او بعد ها قرارداد را فسخ کرد و به لهستان بازگشت، چون به گفتهٔ خود قصد نداشت که بصورت دائم در آلمان اقامت کند.

او در سال ۱۹۷۵ در جشنوارهٔ موسیقی شوروی در ژیلونا گورا اجرایی داشت. در ۱۹۷۶، یکی از فیلم های یژی گروزا به نام «Motylem jestem, czyli romans 40-latka» (من یک پروانه‌ام، یا عشقی ۴۰ ساله) اکران شد که در آن ایرنا یاروتسکا در نقش ایرنا اُرسکا بازی کرد و آهنگ های متعددی را در آن فیلم خواند، از جمله «Motylem jestem» (من یک پروانه‌ام). در همان سال، او در جشنوارهٔ بین‌المللی موسیقی یاماها در توکیو شرکت کرد و به نمایندگی از لهستان، آهنگ مشهور «Odpływają kawiarenki» (کافه ها شناورند، اجرا شده به فرانسه: Le Petit Café، به معنای کافهٔ کوچک) را اجرا کرد و جایزه‌ای نیز دریافت کرد. کمی بعد، تصادف شدیدی برای او رخ داد و به همین سبب ناچار شد که چند ماه از فعالیتش دست بکشد. زبیگنیف رلیگا او را جراحی و درمان کرد.

در ۱۹۷۸، او آهنگ «Mój słodky Charlie» (چارلیِ نازنینم) را در هجدهمین جشنوارهٔ بین‌المللی موسیقی سوپوت اجرا کرد، و در ۱۹۷۹ آلبوم «Być narzeczoną twą» (نامزد تو بودن) را منتشر کرد. در اوایل دههٔ ۸۰ میلادی، او شروع کرد به امتحان کردنِ سبک پاپ-راک، با گروه بودکا سوفلرا همکاری کرد و با آنها آهنگ های «To za mało» (کافی نیست) و «Nie odchodź jeszcze» (ترک نکن) خواند. همچنین با گروه اکسودوس هم همکاری داشت و آهنگ های «Jednodniowe obietnice» (قولهای یک روزه) و «Ześlij mi» (برایم بفرست) را خواند.

پس از ۱۹۸۲

چند ماه پس از تولد دخترش در ۱۹۸۲، فعالیتش را از سر گرفت و در کلاب «اسکورپیوس» در نیوجرسی چند کنسرت برگزار کرد و همچنین برنامه تلویزیونی «Zwariowany dzień» (روزی دیوانه وار) را تولید کرد. در سال های بعد، او در نیویورک، نیو بریتین و شیکاگو چند کنسرت گذاشت. در ۱۹۸۵، او برنامه‌ای با عنوان «Największe przeboje Ireny Jarockiej» (بهترین و محبوب ترین آهنک های ایرنا یاروتسکا) ضبط و تولید کرد. در ۱۹۸۷، یک آلبوم استودیویی به نام خودش «Irena Jarocka» منتشر کرد و در ۱۹۸۸، یک تور کنسرت در استرالیا به همراهِ وویچی‌یه موِنارسکی برگزار کرد. در ۱۹۹۰ او به همراه دخترش به همسرش میخاو سوبولِوسکی، که کارمند آمادمی علمی لهستان بود و از ۱۹۸۹ در آمریکا کار می‌کرد، ملحق شد. یاروتسکا در سال اول اقامتش در آمریکا کنسرتی نگذاشت، چون دچار افسردگی بدلیل دوری از وطن خویش شد. با گذشت زمان، فعالیت خود را دوباره آغاز کرد و در کاباره های لهستانی اجرا کرد، در ۱۹۹۲ آلبومی در بازار آمریکا منتشر کرد با نام «My French Favourites» (آهنگ های فرانسوی مورد علاقهٔ من) که در آن آهنگ های محبوب فرانسوی را با سبک جاز اجرا می‌کند. او آهنگ های آلبوم را در یک شوی تلویزیونی در تلویزیون لهستان در ورشو اجرا و معرفی کرد. هنگامی که در آمریکا بود، او در فعالیت های کابارهٔ بین‌المللی زنان در شهر مورگان تاون شرکت کرد. همچنین در نوشتن کتاب «Kuchnie z całego świata» (غذا های سراسر جهان) نیز کمک کرد.

ایرنا یاروتسکا (۲۰۱۰)

در اواخر دهۀ ۹۰، در فعالیتهای سازمان «اکو اینترنشنال» شرکت کرد و به دنبال آن، دو کنفرانس در گدنیا برگزار شد که درباره بهداشت زنان بودند. در ۱۹۹۹، او شهروندی آمریکا را دریافت کرد. در ۲۰۰۰، او در نمایش «Piękny widok» (چشم‌اندازی زیبا، نوشتهٔ اسلاومیر مروژک و به کارگردانی سیلوی دنیل) در یک سالن تئاتر لهستانی در واشنگتن نقش یک زن جاسوس بازی کرد. در اکتبر ۲۰۰۱، آلبومی به نام «Mój wielki sen» (رویا های بزرگ من) منتشر کرد که شامل آثار محبوب او در تنظیم های جدیدی هست که توسط هنرمندان نسل جوان ایجاد شده است. در سال ۲۰۰۳، او بعنوان یک هنرمند محبوب در جشنواره‌ای در سیراکیوس حضور پیدا کرد و بنیاد «Poland-USA Promotion» (حمایت از خوانندگان تازه کار در لهستان و آمریکا) را راه‌انداری کرد. در آوریل ۲۰۰۴، به لهستان بازگشت و یک تور تابستانی را برگزار کرد. در ۲۰۰۶، او با کمک چسلاوا باوئر جشنوارهٔ «Discover Poland Festival» (جشنوارهٔ کشف لهستان) را در کالیفرنیا برپا کرد و همچنین مهمان برنامهٔ گفتگو های آمریکاییِ اوا دژزگا بود.

در سال ۲۰۰۷ به لهستان بازگشت و یک تور کنسرت در سراسر مملکت خود برگزار کرد. در همان سال، زندگینامهٔ خود را با عنوان «Motylem jestem, czyli piosenka o mnie sami» (من یک پروانه‌ام، یا آهنگی دربارهٔ خودم) به رشتهٔ تحریر درآورد. این کتاب در قالب یک مصاحبهٔ طولانی هست که بوسیله «ماگدالنا ولوسیاک» انجام می‌گیرد. در ۲۰۰۸، او آلبوم «Małe rzeczy» (چیز های کوچک) را منتشر کرد و آن را با عنوان «محبوب ترین» تبلیغ کرد. در سال ۲۰۱۰، او به همراه مایکل بولتون، آخرین آهنگ محبوب و مشهور خود را به نام «Break Free» (آزاد شدن) را خواند، همچنین یک آلبوم کریسمسی به نام «Ponieważ znów są święta» (چون دوباره کریسمس هست) را منتشر کرد.

زندگی خصوصی

در ۱۹۷۲ با یک آهنگساز که مدیر برنامه اش نیز بود، به نام ماریان زاخارِویچ ازدواج کرد. آنها در ۱۹۷۷ طلاق گرفتند. در لنینگراد، هنگامی که در تور کنسرتش در روسیه بود، یاروتسکا با یک دانشمند رایانه به نام میخاو سوبولوسکی آشنا شد و در سال ۱۹۸۹ ازدواج کردند. در سال ۱۹۸۲ دخترشان چشم به جهان گشود.

آرامگاه ایرنا یاروتسکا در گورستان پوونسکوفسکی در ورشو

ایرنا یاروتسکا در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۲ بدلیل توموری بدخیم که منجر به گلیومای مغز (سرطان مغز) شده بود، در یکی از بیمارستان های ورشو چشم از جهان فرو بست. مراسم خاکسپاری در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۲ در کلیسای سنت چارلز بورومئو در پووُنزکی انجام گرفت. وی در گورستان پوونسکوفسکی در ورشو به خاک سپرده شد.

در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱، در گدانسک-اولیوا، میدان شهر که در تقاطع خیابان های ژرومسکی‌یگو و گروتگِرا قرار دارد، به نام ایرنا یاروتسکا نامگذاری شد، و همچنین یک مجسمه توسط هنرمندی به نام مَچِی یاگوجینسکی-یاگنمی‌یر در آنجا رونمایی شد.

جایزه ها و افتخارات

• ۱۹۶۸ – مقام نخست در مسابقهٔ تلویزیونی «Telewizyjnej Giełdzie Piosenki» (تبادل آهنگ تلویزیونی)
  (برای اجرای آهنگِ «Gondolierzy znad Wisły»، گوندولیر ها از رود ویستولا)
• ۱۹۷۱ – جایزهٔ «Hermine d'Argent» (قاقُم نقره‌ای) در جشنوارهٔ رِن
• ۱۹۷۳ – جایزهٔ حلقهٔ نقره ای در جشنوارهٔ موسیقی سربازان در کووبژک (برای اجرای آهنگِ «Ballada o żołnierzu, któremu udało się powrócić»، تصنیفی دربارهٔ سربازی که موفق شد بازگردد)
• ۱۹۷۴ – جایزهٔ حضار در جشنوارهٔ بین‌المللی موسیقی سوپوت
• ۱۹۷۵ – جایزهٔ میخ نقره‌ای فصل ۱۹۷۴ که توسط تحریریهٔ «Kurier Polski» اهدا شد.
• ۱۹۷۵ – جایزهٔ مقام دوم در «Coupe d'Europe Musicale» (جام موسیقی اروپا) در فیلاخ، اتریش
• ۱۹۷۶ – جایزهٔ میخ نقره‌ای فصل ۱۹۷۵ که توسط تحریریهٔ «Kurier Polski» اهدا شد.
• ۱۹۷۶ – جوایز افتخاری در جشنوارهٔ بین‌المللی موسیقی یاماها در توکیو (برای اجرای آهنگِ «Le Petit Café»، کافهٔ کوچک)
• ۱۹۷۷ – جایزهٔ میخ نقره‌ای فصل ۱۹۷۶ که توسط تحریریهٔ «Kurier Polski» اهدا شد.
• ۱۹۷۸ – جوایز افتخاری در جشنواره‌ای در پالما دِ مایورکا (برای اجرای آهنگِ «Wymyśliłam cię»، من تو را خلق کردم)
• ۱۹۷۸ – جایزهٔ مقام دوم در جشنواره‌ای در درسدن، آلمان شرقی (برای اجرای آهنگِ «Mój słodki Charlie»، چارلی نازنینم)
• ۱۹۷۸ – کسب جایزه های متعدد در لیماسول، قبرس
• ۱۹۷۹ – جایزهٔ میخ نقره‌ای فصل ۱۹۷۸ که توسط تحریریهٔ «Kurier Polski» اهدا شد.

ترانه شناسی

آلبوم های استودیویی

• ۱۹۷۴ – W cieniu dobrego drzewa (زیر سایهٔ درختی زیبا)، انتشار مجدد در ۲۰۰۱
• ۱۹۷۶ – Gondolierzy znad Wisły (گوندولیر ها از رود ویستولا)، انتشار مجدد در ۲۰۰۱
• ۱۹۷۷ – Wigilijne życzenie (آرزوی شب کریسمس)، انتشار مجدد در ۲۰۰۱
• ۱۹۷۷ – Koncert (کنسرت)
• ۱۹۷۸ – Być narzeczoną twą (نامزد تو بودن)، انتشار مجدد در ۲۰۰۱
• ۱۹۸۱ – Irena Jarocka (ایرنا یاروتسکا)
• ۱۹۸۷ – Irena Jarocka (ایرنا یاروتسکا)
• ۱۹۹۲ – My French Favorites (آهنگ های فرانسوی مورد علاقهٔ من)
• ۲۰۰۱ – Mój wielki sen (آرزوی بزرگ من)
• ۲۰۰۴ – Kolędy bez granic (سرود های کریسمس بدون مرز)
• ۲۰۰۸ – Małe rzeczy (چیز های کوچک)
• ۲۰۱۰ – Ponieważ znów są święta (چون دوباره کریسمس هست)
• ۲۰۱۲ – Piosenki francuskie (آهنگ های فرانسوی)

تک آهنگ ها

• ۱۹۶۹ – Il faut y croire/Tu me reviendras (ما باید باور کنیم/پیش من بر می‌گردی)
• ۱۹۷۰ – Tant que la barque va/Et ce sera moi (تا وقتیکه قایق می‌رود/و قرار هست که من باشم)
• ۱۹۷۴ – Śpiewam pod gołym niebem (من در هوای آزاد آواز می‌خوانم)
  Wymyśliłam cię (من تو را آفریدم)
  Nie wrócą te lata (آن سالها بر نمی‌گردند)
  W cieniu dobrego drzewa (زیر سایه درخت زیبا)
  Ty i ja – wczoraj dziś (من و تو، دیروز و امروز)
• ۱۹۷۵ – Junge Liebe/Warum weint der Wind (عشق جوانی/چرا باد دور هست؟)
• ۱۹۷۵ – Kocha się raz/Zawsze pójdę z tobą (فقط یکبار عاشق می‌شوی/همیشه با تو می‌روم)
• ۱۹۷۶ – Sag ihm, das ich ihn liebe/Auf dem Bahnsteig Nr. 8 (بهش بگو دوستش دارم/روی سکوی شمارهٔ ۸)
• ۱۹۷۶ – Odpływają kawiarenki/Przeczucie (کافه ها دارند دور می‌شوند/خم شدن)
• ۱۹۷۶ – Sto lat czekam na twój list/By coś zostało z tych dni (من برای نامهٔ تو صد سال هست که منتظرم/تا چیزی از این روز ها باقی بماند)
• ۱۹۷۷ – Morgenrot/Unser Zelt aus Stroh (سپیده دم/چادر حصیری ما؛ به آلمانی)
• ۱۹۷۸ – Garść piasku/Chyba się warto o mnie bić (یک مشت شن/من فکر می‌کنم ارزش جنگیدن را دارم)
• ۱۹۷۸ – Niech tańczą nasze serca/Mój słodki Charlie (بگذار دلهای ما برقصند/چارلی نازنینم)
• ۱۹۷۸ – Nie wiadomo, który dzień/Wszystko dam (نمی‌دانم چه روزی/من همه چیز را می‌دهم)
• ۱۹۷۸ – Być narzeczoną twą/Przeoczone, zawinione (
• ۱۹۷۸ – Nadzieja/Był ktoś
• ۱۹۷۹ – Piosenka spod welonu/Mon Harley Davidson/Plaisir d’amour/Aranjuez mon amour
• ۱۹۸۰ – To za mało/Nie odchodź jeszcze
• ۱۹۸۱ – Tańczy niedziela/Gimmie Some Lovin'
• ۱۹۸۱ – Mam temat na życie/Bliski sercu dzień
• ۱۹۸۷ – Beatelmania story
• ۲۰۰۱ – Magia księżyca/Dance Remix: Motylem jestem, Kawiarenki, Nie wrócą te lata
• ۲۰۰۲ – Na krakowską nutę – duet z zespołem Wawele
• ۲۰۰۸ – Małe rzeczy
• ۲۰۰۹ – No to co
• ۲۰۱۰ – Break Free – duet z مایکل بولتون
• ۲۰۱۰ – Ponieważ znów są święta

کتاب ها

یاروتسکا، ایرنا؛ ولوسیاک، ماگدالنا (۲۰۰۷). Motylem jestem, czyli piosenka o mnie samej [من پروانه هستم، یا آهنگی دربارهٔ خودم]. Prószyński i S-ka. شابک ۹۷۸-۸۳-۷۴۶۹-۶۲۳-۴.

بخش پیوند به بیرون

پیوند به بیرون نمونه