پیش‌نویس:آجرقزاقی

آجر قزاقی یک قالب آجر قزاقی رنگ پوست پیازی یا گلبهی

آجر قزاقی یکی از مصالح ساختمانی آجری با اصالت و جایگاهی برجسته در معماری ایرانی است که به دلیل ویژگی‌های فنی و زیبایی‌ منحصربه‌فرد خود، در طراحی و ساخت نماهای سنتی و مدرن نقش کلیدی ایفا می‌کند. این نوع آجر که از ترکیب خاک رس و فرآیند پخت در کوره آجرپزی تولید میشود، آجرنما قزاقی از جمله مصالحی است که به‌واسطه دوام و مقاومت عالی در برابر عوامل جوی، همواره مورد توجه و انتخاب معماران و طراحان برجسته قرار گرفته است.

آجر قزاقی چیست

آجر قزاقی (kazakh brick) که با نام‌های آجر قزاقی سنتی، آجر خشتی، آجر نظامی و آجر ختایی نیز شناخته می‌شود یکی دیگر از انواع آجرهاست که با قدمتی دیرینه جایگاه مهمی در دنیای ساخت‌وساز و همچنین معماری ایرانی دارد.آجر قزاقی از خاک رس تهیه می‌شود و در کوره‌های آجرپزی سنتی به روش دستی در طرح ها و ابعاد مختلف پخته می‌شود. آجر قزاقی یا  آجر نما قزاقی برخلاف اسمش،  اصلاً ربطی به کشور قزاقستان نداره! این آجر یک محصول اصیل ایرانیه که قدمتش به دوران باستان برمی‌گرده. این آجر در انواع مختلفی از جمله آجر نما قزاقی کامل، آجر نما قزاقی نیمه، آجر پلاک، آجر قزاقی کف فرش (ختایی)، آجر قزاقی دور ستون، آجر قزاقی ال، آجر نما قزاقی رستیک، آجر قزاقی طرح‌دار تولید می‌شود.

دوران قاجار: اوج معماری با استفاده از آجر قزاقی

دوران قاجار [2]می‌توان دوران طلایی آجر قزاقی دانست. در این دوره، به‌ویژه در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، استفاده از آجر قزاقی در ساخت بناهای عمومی و خصوصی بسیار رایج شد. آجر قزاقی به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود از جمله رنگ‌های طبیعی، مقاومت بالا و قابلیت ایجاد طرح‌های زیبا و پیچیده، به یکی از محبوب‌ترین مصالح ساختمانی در این دوره تبدیل شد. [2]

تولید آجر قزاقی در کارخانه آجرنما پارس

در این دوران، آجر قزاقی در ساخت مساجد، مدارس، کاروانسراها، حمام‌ها و خانه‌های اشرافی مورد استفاده قرار می‌گرفت. بسیاری از بناهای ساخته‌شده با آجر قزاقی در دوران قاجار، امروزه به‌عنوان آثار ملی و فرهنگی ایران ثبت شده‌اند و نمونه‌هایی از هنر معماری ایرانی را به نمایش می‌گذارند.

دوران پهلوی: تداوم و تحول استفاده از آجر قزاقی

در دوران پهلوی، با ورود فناوری‌های جدید و مصالح ساختمانی مدرن، استفاده از آجر قزاقی همچنان ادامه یافت اما دچار تحولاتی شد. در این دوره، آجر قزاقی به دلیل زیبایی و استحکام خود، در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی بزرگ مانند دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و ساختمان‌های دولتی مورد استفاده قرار گرفت. با این حال، تولید این آجرها به شکل صنعتی و با تکنولوژی‌های جدید گسترش یافت که منجر به افزایش تولید و کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز شد.

تولید آجر قزاقی به روش سنتی در کارخانه آجرنما پارس

دوران معاصر: بازگشت به سنت و محبوبیت دوباره نمای آجری

در دهه‌های اخیر، با افزایش توجه به حفظ و احیای معماری سنتی، آجر قزاقی دوباره به یکی از مصالح محبوب در ساخت‌وسازهای شهری و روستایی تبدیل شده است. امروزه بسیاری از معماران و طراحان داخلی به دلیل اصالت و زیبایی منحصر به‌فرد آجر قزاقی، از آن در پروژه‌های خود استفاده می‌کنند. این آجرها به‌ویژه در پروژه‌های بازسازی و مرمت بناهای تاریخی و همچنین در ساخت بناهای جدید با الهام از معماری سنتی ایرانی به‌کار گرفته می‌شوند.

نمای آجری ساختمان با استفاده از آجر قزاقی

انواع آجر قزاقی

آجر قزاقی یکی از انواع آجرهاست که با چینش و نوع بندکشی برای نما مورد استفاده می شود. انواع آجر قزاقی نما با توجه به ابعاد و اشکال مختلف دسته بندی می شوند.

انواع آجر قزاقی از لحاظ ابعاد و اشکال:

• آجر قزاقی کامل
• آجر قزاقی نیمه
• آجر قزاقی پلاک
• آجر قزاقی طرحدار
• آجر قزاقی دور ستون
• آجر قزاقی ال

قالب زدن آجر قزاقی در کارخانه آجر نما پارس

کاربردهای آجر قزاقی در ساختمان‌سازی

آجر قزاقی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، در بخش‌های مختلف ساختمان‌سازی کاربرد دارد. در ادامه به برخی از این کاربردها اشاره می‌کنیم:

• نمای ساختمان: نمای آجری قزاقی، جلوه‌ای زیبا، اصیل و ماندگار به ساختمان می‌بخشد و می‌تواند با انواع سبک‌های معماری هماهنگ شود.
• دیوارهای داخلی: استفاده از آجر قزاقی در دیوارهای داخلی، فضایی گرم، صمیمی و دلنشین ایجاد می‌کند و می‌تواند به عنوان یک عنصر دکوراتیو زیبا نیز به کار رود.
• کف‌پوش: آجر قزاقی به دلیل مقاومت و دوام بالا، گزینه‌ای مناسب برای کف‌پوش‌ها، به ویژه در فضاهای پرتردد و خارجی است.
• محوطه‌سازی: آجر قزاقی در محوطه‌سازی، برای ساخت مسیرهای پیاده‌رو، پله‌ها، دیوارهای حائل و سایر عناصر کاربرد دارد و می‌تواند هارمونی زیبایی با طبیعت ایجاد کند.