پل‌های ایران

فهرست پلهای ایران به ترتیب تاریخ:

اولین پل‌ها

از پژوهش‌های باستان‌شناسی بر می‌آید که پیش از هخامنشیان از الواح بدست آمده از شوش (تمدن عیلام) و در بابل (تمدنهای بین‌النهرین) و نشانه‌هایی از دوره مادها گواه وجود پلهایی بر کرخه (عیلام)، دجله و فرات (بین‌النهرین) و رودخانه‌های کوه‌های زاگرس (ماد) می‌باشد. در این میان از پل بابل بر رودخانه فرات (عهد بخت النصر) یاد می‌شود و قدیمی‌ترین اثر باستانی پل مربوط به پلی بر رود ارس (دوره اورارتوها) می‌باشد. همچنین پل باستانی بر رودخانه کر (کوروش) فارس -احتمالاً زمان کوروش- در محل درودزن که کاربری سدّ هم داشته است. بر شالوده پلهای هخامنشی و بر اساس معماری آن همچنین در دوره‌های بعد احداث شده است.

دوره هخامنشی

پلهای هخامنش:

پلهای بر روی راه شاهی
پل باستانی درودزن رودخانه کر
پل باستانی رودخانه کرخه
پل تنگه بلاغی (سیوند)
پل تخت شاه‌نشین (در محل پاتاوه بر رودخانه بشار یاسوج)
پل خداآفرین (بر رود ارس که پایه‌ای پل در عهد هخامنشی بوده است)
پل تنگ (رود سیمره لرستان در تنگ‌ترین بخش رود)

دوره اشکانیان

پل دختر (میانه)
پل دختر (کر و دختر در لرستان)
پل چم نمشت (سیمره)
پل گاومیشان (سیمره)

ساسانیان

مشهورترین پلهای دوره ساسانی

اوایل دوره اسلامی

پل خداآفرین بازسازی شده

سده ۴ قمری:

پلامیر (رود کر - فارس)
پل هندوان (شهر اهواز)
پل ایدج پل شهر ایذه - پل عهد ساسانی که مرمت شد
پلهای هیرمند و فره - سیستان
پل ابوطالب بر رودخانه درخید یا خوبذان در شهر نوبندجان یا نوبندگان ولایت انبوران فارس
پلهای بدر بر رود کشکان
پل کشکان بر رود کشکان
پل کله هر (پل ممولو) بر رود کشکان روستای مملو
پل گاومیشان شرق سیمره

در دوره حکومت ترکان:

پل توس خراسان
پل ضیاالملک بر رود ارس

پس از مغول

پلهای میانه حوالی شهر میانه
پل شهرچای یا پل میانه بر رودخانه میانج
پل آجری نوژی وران راه بیستون به سنقز
پل آجری قراچای جاده همدان - کرمانشاه
پل خیرآباد دهستان خیرآباد جاده بهبهان - گچساران
پل خاتون بر رود کرج
پل خشت دیماین راه مالرو اشکور

عهد صفوی

سی و سه پل اصفهان
پل خواجو اصفهان
پل جویی یا پل جوبی در اصفهان
پل خان بر رود کر
پل شاه عباسی اشتهارد - بوئین زهرا
پل آجری کوچه روستای کوچه کنگاور
پل آجری میان راهان روستای میان راهان کنگاور
پل پنج چشمه بر رود زنکمار، تبریز - ماکو
پل آجری خرم‌آباد شهر خرم‌آباد
پل فرسنج روستای فرسنج تویسرکان

قاجاریه و پهلوی

پل اترک بر رودخانه اترک در مرکز شهر قوچان
پل آجری حاجی امیر بر رودخانه کبوترلانه بلوک سلطان آباد کنگاور
پل خاتون (شهرستان خوی)
پل چالان چولان بروجرد - درود
پل حاجی فتحعلی بروجرد
پل دره روآه بروجرد - ملایر
پل لوشان قزوین - رشت

پل‌های سده اخیر

پل‌های راه‌ها

در کل بیش از ۱۸۵ پل با طول بیش از صد متر و ۴۲ پل با دهانه اصلی بیش از ۵۰ متر وجود دارد. مهم‌ترین پل‌ها:

پل سفید اهواز یا پل معلق اهواز
پل خرمشهر
پل دره نرگسی
پل جدید(دوم) دزفول
پل سوم دزفول
پل چهارم دزفول
پل پنجم دزفول
پل دسترسی سد کارون سه
پل هفتم اهواز
پل ناژوران اصفهان
پل سوم آبادان روی بهمن شیر
پل ترکه‌ای شوشتر به نام شهید بهرامی در شوشتر
پل فلزی بابلسر که در سال ۱۳۱۳ توسط آلمان‌ها ساخته شد
پل زغالی چالوس که در دوران پهلوی اول ساخته شد و در سال ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۸۰۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پل ماشلک نوشهر (در ۱۴ مهرماه ۱۳۹۷ بر اثر سیل تخریب شد)^[۱]^[۲]
پل تجن ساری

پل‌های راه‌آهن

مهم‌ترین پل‌های راه‌آهن سراسری شمال-جنوب:

پل اورین در دوره پهلوی اول - بر دره اورین بین ایستگاه سرخ‌آباد و ورسک
پل ورسک یا پل پیروزی در دوره پهلوی اول - بر دره ورسک نزدیکی عباس‌آباد
پل رود شور ۵۲ کیلومتری جنوب تهران
پل آب دیز ۳۳۸ کیلومتری بندر امام خمینی
پل کارون ۱۱۰ کیلومتری بندر امام خمینی

راه‌آهن تهران - تبریز:

پل کرج تهران - قزوین کیلومتر ۳۸ روی رودخانه کرج
پل کردان رودخانه کردان
پل رودخانه ارس
پل گدوک ۱۴۳ کیلومتری جلفا به تبریز
پل قطور بزرگ‌ترین پل ایران و خاورمیانه در ۱۳۴۸ احداث شد.

همچنین دیگر مسیرهای راه‌آهن مانند: راه‌آهن قم به جنوب کشور و راه‌آهن تهران به مشهد در شرق نیز پل‌هایی دارند که به علت مسیر کویری اکثراً کوتاه و کوچکند؛ و در مسیر بافق - بندر عباس به‌خصوص در مسیر کوه‌های گنو پل‌های بزرگی وجود دارد.

منابع

↑ «ریزش پل کمربندی نوشهر و سقوط کامیون در رودخانه». خبرگزاری صدا و سیمای جمهوری اسلامی اسران. دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۱۸.^{^{[پیوند مرده]}}
↑ «پل «ماشلک» نوشهر فرو ریخت/سقوط دو خودروی سبک و سنگین به داخل رودخانه». خبرگزاری فارس نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۱۸. بیش از یک پارامتر |بازیابی= و |accessdate= داده‌شده است (کمک)

احتشامی، منوچهر (۱۳۸۶). پل‌های ایران. دفتر پژوهشهای فرهنگی.

[1] «ریزش پل کمربندی نوشهر و سقوط کامیون در رودخانه». خبرگزاری صدا و سیمای جمهوری اسلامی اسران. دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۱۸.^{^{[پیوند مرده]}}

[2] «پل «ماشلک» نوشهر فرو ریخت/سقوط دو خودروی سبک و سنگین به داخل رودخانه». خبرگزاری فارس نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۱۸. بیش از یک پارامتر |بازیابی= و |accessdate= داده‌شده است (کمک)

[۱]

[۲]