پرده‌نشینی
 |
| بخش از رده:لباس زنان در اسلام |
| پوشاک زن در اسلام |
|---|
| انواع |
| بر پایهٔ کشور |
| مفاهیم |
| دیگر |
پرده‌کردن یا پرده‌نشینی یک عمل مذهبی و اجتماعی گوشه‌نشینی زنان است که در میان برخی از جوامع مسلمان و هندو رایج است. این به دو صورت است: تفکیک جنسی مردان و زنان و الزام کردم زنان به پوشاندن بدن خود به گونه ای که پوست خود را بپوشاند و شکل خود را پنهان کند. زنی که پرده می‌کند را پرده‌نشین می‌نامند. اصطلاح پرده گاهی برای اعمال مشابه در سایر نقاط جهان به کار می‌رود.
اعمالی که تحرک و رفتار زنان را محدود می‌کرد از زمان‌های قدیم در هند وجود داشت و با ورود اسلام تشدید شد. در قرن نوزدهم پرده‌کردن در میان نخبگان هندو مرسوم شد.[۱] پرده‌کردن به‌طور سنتی توسط زنان طبقه پایین‌تر رعایت نمی‌شد.
تفکیک فیزیکی در ساختمان‌ها با استفاده عاقلانه از دیوارها و پرده‌ها به دست می‌آید. کناره‌گیری یک زن از پرده معمولاً فعالیت‌های شخصی، اجتماعی و اقتصادی او را در خارج از خانه محدود می‌کند. لباس معمولی پرده‌کردن برقع یا چادری است که ممکن است شامل یشمک، حجابی برای پوشاندن صورت باشد. چشم‌ها ممکن است در معرض دید قرار بگیرند.
پرده‌کردن در زمان طالبان در افغانستان به شدت رعایت می‌شد، زیرا زنان باید در همه زمان‌هایی که در انظار عمومی بودند، پرده کامل را رعایت می‌کردند. فقط اعضای مرد نزدیک خانواده و سایر زنان مجاز به دیدن آنها در خارج از پرده بودند. در جوامع دیگر، پرده‌کردن اغلب فقط در زمان‌های خاصی از اهمیت مذهبی انجام می‌شود.
زنان هندو متأهل در بخش‌هایی از شمال هند، پرده را می‌گذرانند و برخی از زنان در حضور مردان مسن‌تر در کنار همسرانشان، غونغات می‌پوشند. برخی از زنان مسلمان با پوشیدن برقع، پرده را برگزار می‌کنند. دوپاتا حجابی است که زنان مسلمان و هندو اغلب هنگام ورود به عبادتگاه مذهبی از آن استفاده می‌کنند. این رسم توسط زنان هندو در جاهای دیگر هند رعایت نمی‌شود.
تاریخ
[ویرایش]ریشه‌های پیش از اسلام
[ویرایش]با ورود اسلام به هند، در قرن نوزدهم، پرده‌کردن به یک رسم مرسوم جوامع هندو و نخبگان طبقه بالا در سراسر هند تبدیل شد.
اگرچه پرده معمولاً با اسلام مرتبط است، بسیاری از محققان استدلال می‌کنند که حجاب و منزوی کردن زنان پیش از اسلام معمول بود. این اعمال معمولاً در میان گروه‌های مختلف در خاورمیانه مانند جوامع دروزی، مسیحی و یهودی یافت می‌شد.[۲] به عنوان مثال، روبنده در عربستان قبل از اسلام وجود داشت و تحرک زنان طبقات بالا در امپراتوری‌های بابل، ایران و بیزانس قبل از ظهور اسلام محدود بود.[۳] مورخان معتقدند که پرده‌کردن توسط مسلمانان در طول گسترش امپراتوری عربی به عراق امروزی در قرن هفتم پس از میلاد بدست آمد و اسلام صرفاً اهمیت مذهبی را به اعمال محلی موجود در آن زمان اضافه کرد.[۴]
تاریخ بعد
[ویرایش]فرمانروایی مسلمانان شمال هند در طول امپراتوری مغول بر تمرین هندوئیسم تأثیر گذاشت و پرده‌کردن به طبقات بالای هندو در شمال هند گسترش یافت.[۴] گسترش پرده در خارج از جامعه مسلمانان را می‌توان به گرایش طبقات مرفه به بازتاب رویه‌های اجتماعی اشراف نسبت داد. زنان فقیر پرده را رعایت نمی‌کردند. زنان طبقه پایین در روستاهای کوچک اغلب در مزارع کار می‌کردند و بنابراین نمی‌توانستند کار خود را کنار بگذارند. در طول دوره استعمار بریتانیا در هند، رعایت پرده در میان اقلیت مسلمان بسیار رایج بود و به شدت رعایت می‌شد.[۴]
در دوران معاصر، حجاب و منزوی کردن زنان هنوز در کشورهای عمدتاً اسلامی، جوامع و کشورهای جنوب آسیا وجود دارد.[۴] با این حال، این عمل یکپارچه نیست. پرده‌کردن بسته به منطقه، زمان، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و فرهنگ محلی اَشکال و اهمیت متفاوتی دارد.[۵] این امر معمولاً در برخی از جوامع مسلمان در افغانستان و پاکستان همراه با عربستان سعودی مرتبط است.[۶] پرده‌کردن اخیراً در شمال نیجریه، به ویژه در مناطقی که تحت تأثیر قیام بوکوحرام قرار گرفته‌اند، پذیرفته شده‌است. همچنین توسط قبایل راجپوت هند و پاکستان به عنوان یک عمل اجتماعی بدون توجه به مذهب مشاهده می‌شود.[۷]
جنجال‌ها در مورد زنان
[ویرایش]پرده‌نشینی به عنوان محافظت
[ویرایش]برخی از محققان استدلال می‌کنند که پرده‌کردن در اصل برای محافظت از زنان در برابر آزار و اذیت و دیده شدن به عنوان اشیاء جنسی طراحی شده‌است.[۲] در دوران معاصر، برخی از مردان و زنان هنوز پرده را به عنوان راهی برای محافظت از ایمنی زنان در حین حرکت در حوزه عمومی تفسیر می‌کنند.[۵] رعایت پرده نیز به عنوان راهی برای حفظ شرافت و رفتار با فضیلت زنان تلقی می‌شود.[۵] با این حال، منتقدان خاطرنشان می‌کنند که این دیدگاه باعث سرزنش قربانی شده و مسئولیت جلوگیری از تجاوز جنسی را بر عهده زنان تا خود مجرمان می‌گذارد.[۸]
پرده به عنوان ظلم
[ویرایش]پرده‌کردن بارها به عنوان سرکوب زنان از طریق محدود کردن خودمختاری زنان، آزادی حرکت و دسترسی به منابعی مانند آموزش، اشتغال و مشارکت سیاسی مورد انتقاد قرار گرفته‌است.[۹] برخی از محققان مانند پی سینگ و روی، پرده‌کردن را نوعی تسلط مردانه در حوزه عمومی و «کسوف هویت و فردیت زن مسلمان» تفسیر می‌کنند.[۱۰] به گفته محققانی مانند الیزابت وایت، «پرده‌کردن تطبیق و وسیله‌ای برای تداوم تفاوت‌های درک شده بین جنسیت‌ها است: مرد متکی به خود و پرخاشگر، زن ضعیف، غیرمسئول و نیازمند حمایت».[۱۱] جرالدین بوکز می‌نویسد: «در هر دو مورد [جدایی فضایی و حجاب]، از زنان انتظار می‌رود که آسایش و آزادی خود را یا برای سرکوب یا برای تحریک میل جنسی مردانه فدای الزامات جنسیت مردانه کنند».[۸]
هنگامی که پرده‌کردن در قوانین نهادینه می‌شود، فرصت، استقلال و اختیار را در زندگی خصوصی و عمومی محدود می‌کند.[۵] نتیجهٔ آن سیاست‌هایی است که همان هنجارهای فرهنگی را تقویت می‌کند تا تحرک زنان را در حوزهٔ عمومی محدود کند و تفکیک جنسیتی و نهادینه‌کردن تفاوت‌های جنسیتی در آن ترویج داده می‌شود.
گاهی اوقات واکنش‌ها به پیروی از پرده‌کردن می‌تواند خشن باشد. برای مثال، در سال ۲۰۰۱ در سرینگر هند، چهار زن جوان مسلمان به دلیل عدم حجاب در انظار عمومی قربانی اسیدپاشی شدند. تهدیدها و حملات مشابهی در پاکستان و کشمیر رخ داده‌است.[۱۲]
پرده به عنوان توانمندسازی
[ویرایش]احیای پرده در دوران مدرن گاهی اوقات به عنوان بیانیه ای برای روابط جنسی مترقی تلقی می‌شود. برخی از زنان به عنوان نمادی برای محافظت و آزادی تحرک، روبند و پوشش سر می‌پوشند. آنها پرده‌کردن را ابزاری توانمند می‌دانند تا از حقوق خود برای دسترسی به فضای عمومی برای آموزش و استقلال اقتصادی استفاده کنند. به عنوان مثال، در روستاهای روستایی بنگلادش، زنانی که برقع می‌پوشند از مشارکت اجتماعی و دیده شدن بالاتری برخوردار بودند که به‌طور کلی به افزایش موقعیت زنان کمک می‌کند.[۱۳]
در فرهنگ و رسانه عامه
[ویرایش]کتاب‌ها
[ویرایش]«زنان منزوی»[ب] انتقادی از سیستم پرده‌کردن توسط اولین فمینیست مسلمان و اصلاح طلب اجتماعی بنگالی، رقیه سخاوت حسین (۱۸۸۰–۱۹۳۲) است.[۱۴] رویای سلطانه یک داستان آرمان‌شهر فمینیستی در سال ۱۹۰۵ است که توسط رقیه سخاوت حسین نوشته شده‌است و یک آرمان‌شهر فمینیستی (به نام لیدی‌لند) را در آیینه‌ای از رویه سنتی پرده‌کردن به تصویر می‌کشد که در آن زنان همه چیز را اداره می‌کنند و مردان منزوی هستند.[۱۵][۱۶] کلیشه‌های سنتی مانند «مردها مغزهای بزرگ‌تری دارند» و زنان «به‌طور طبیعی ضعیف هستند» در رویای سلطانه با منطقی مانند «فیل هم مغز بزرگ‌تر و سنگین‌تری دارد» و «شیر از مرد قوی‌تر است» مقابله می‌کند، اما هیچ‌کدام از آنها بر مردان مسلط نیستند.[۱۷]
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]یادداشت‌ها
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ Walsh, Judith E. (2006). A Brief History of India (به انگلیسی). Infobase Publishing. p. 88. ISBN 978-1-4381-0825-4.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Asha, S (2008). "Narrative Discourses on Purdah in the Subcontinent". ICFAI Journal of English Studies. 3 (2): 41–51.
- ↑ Ahmed, Leila. 'Women and the Advent of Islam.' Women Living under Muslim Laws June 1989 - Mar. 1990, 7/8: 5-15
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ "Purdah (Islamic Custom) -- Britannica Online Encyclopedia." Accessed February 17, 2013. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/483829/purdah
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ Haque, Riffat (2010). "Gender and Nexus of Purdah Culture in Public Policy" (PDF). South Asian Studies. 25 (2): 303–310. ISSN 1026-678X.
- ↑ Khazan, Olga (21 June 2013). "Face Veils and the Saudi Arabian Plague". آتلانتیک (مجله). The Atlantic Media Company. Retrieved 19 February 2015.
- ↑ "Rajput". Encyclopædia Britannica. Retrieved 30 October 2014.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Brooks, Geraldine. Nine Parts of Desire: The Hidden World of Islamic Women. New York: Doubleday, 1995.
- ↑ Engineer, Asghar Ali. (1980) The Origin and Development of Islam, Orient Longman, Bombay
- ↑ Singh, Prahlad (2004). "Purdah: the seclusion of body and mind". Abstracts of Sikh Studies, Vol 5, issue 1
- ↑ White, Elizabeth H. (1977). "Purdah". Frontiers: A Journal of Women Studies. 2 (1): 31–42. doi:10.2307/3346105. JSTOR 3346105.
- ↑ Nelson, Dean. "Kashmir women ordered to cover up or risk acid attack." The Telegraph, sec. World, August 13, 2012. https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/india/9472909/Kashmir-women-ordered-to-cover-up-or-risk-acid-attack.html (accessed March 18, 2013).
- ↑ Feldman, Shelley; McCarthy, Florence (1983). "Purdah and Changing Patterns of Social Control among Rural Women in Bangladesh". Journal of Marriage and Family. 45 (4): 949–959. doi:10.2307/351808. JSTOR 351808.
- ↑ "The Women's Movement in Bangladesh Throughout the Years". The Daily Star (به انگلیسی). 2020-04-06. Retrieved 2020-04-06.
- ↑ "Sultana's Dream". Feminist Press. Archived from the original on 23 September 2015. Retrieved 1 June 2015.
- ↑ D. Bandyopadhyay. "স্বপনচারিনী: চিনিতে পারিনি? (Dream-Lady: Can't I Re-Cognize? (Begum Rokeya's Sultana's Dream))". academia.edu.
- ↑ Rafia Zakaria. "The manless world of Rokeya Sakhawat Hossain". Dawn. Retrieved 1 June 2015.
مطالعهٔ بیشتر
[ویرایش]- Bauman, Chad M (2008). "Redeeming Indian" Christian" Womanhood?: Missionaries, Dalits, and Agency in Colonial India". Journal of Feminist Studies in Religion. 24 (2): 5–27. doi:10.2979/fsr.2008.24.2.5.
- دکتر انوج. فرهنگ سیستم نئوپوردا. (The Neo Purdah System Culture) https://www.relationstheweb.com/neo-purdah-system-culture/
- چادری، پرم. زنان محجبه: تغییر معادلات جنسیتی در روستایی هاریانا، (The veiled women: Shifting gender equations in rural Haryana) 1880-1990 (دهلی: انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۱۹۹۴)
- لمب، سارا. ساری سفید و انبه شیرین: پیری، جنسیت و بدن در شمال هند (White saris and sweet mangoes: Aging, gender, and body in North India) (انتشارات دانشگاه کالیفرنیا، ۲۰۰۰)
- مینتورن، لی. دختران سیتا: بیرون آمدن از پرده‌کردن: بازدید مجدد از زنان راجپوت خالاپور (Sita's daughters: Coming out of purdah: The Rajput women of Khalapur revisited) (انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۱۹۹۳)
- ناندا، بال رام، ویرایش. زنان هندی: از پرده‌کردن تا مدرنیته (Indian Women: From Purdah to Modernity) (استوسیوس گنجانده شده/بخش کتابهای ظهور، ۱۹۹۰.)
- ویاس، سوگاندا راوات و پرادیپ کومار. "از دوره سلطنت تا به امروز: برآورد نقش و جایگاه زنان مسلمان در هند." (From Sultanate Period Till Date: An Estimate Of Role and Status of Muslim Women in India) مجله تحقیقات هند (2014) 2#3 pp: ۹–۱۴.
تاریخ‌نگاری
[ویرایش]- جانسون، هلن. «Purdah» در راهنمای خوانندگان مطالعات زنان (Readers Guide to Women's Studies) از النور بی آمیکو، (۱۹۹۸) صفحه ۴۸۴–۴۸۵