ویکی‌پدیا:گزیدن موضوعات برگزیده/راهنما
|
موضوعات برگزیده و خوب در ویکی‌پدیا   یک موضوع خوب مجموعه‌ای از مقاله‌های به‌هم مرتبط است که کیفیت خوبی دارند (لزوماً تمام مقاله‌ها برگزیده نیستند.) اما در آستانه کیفی موضوعات برگزیده قرار دارند. این صفحه راهنمایی برای نحوهٔ پدیدآوردن یک موضوع خوب یا برگزیده ارائه می‌کند. |
محتوای خوب: ابزارهای موضوعات خوب یا برگزیده: |
یک موضوع خوب یا موضوع برگزیده در ویکی‌پدیا، موضوعی است که برای مفاهیم اصلی آن در ویکی‌پدیا مقاله یا فهرست ساخته شده و این مقاله‌ها و فهرست‌ها شرایطی که در معیارهای موضوعات برگزیده آمده را دارا هستند.
چه موضوعی مناسب خوبیدگی/برگزیدگی است؟
[ویرایش]برای این که یک موضوع خوب یا برگزیده بشود، باید تمام محتویات مربوط به آن موضوع در ویکی‌پدیا مقاله داشته باشند و آن مقاله‌ها هم از شرایط مناسب (خوبیدگی یا برگزیدگی) برخوردار باشند.
موضوعی که شاخه‌های اصلی فراوانی داشته باشد، برای تبدیل شدن به موضوع خوب یا برگزیده مسیر طولانی‌تری در پیش خواهد داشت. برای مثال، برای این که موضوعِ «عناصر شیمیایی» تبدیل به موضوع خوب بشود، باید برای تمام عناصر شیمیایی (تا کنون، ۱۱۸ عدد) مقاله ساخته باشیم و تمام این‌ها مقاله خوب باشند. اگر هنوز بیشتر این موضوعات مقاله نداشته باشند، یا بیشتر این مقاله‌ها خوب نباشند، مسیر رسیدن به یک موضوع خوب، طولانی است.
در مقابل، موضوعی که شاخه‌های اصلی محدودی دارد، ممکن است با صرف زمان کمتری تبدیل به موضوع خوب یا برگزیده بشود. برای مثال، اگر موضوع مورد نظر یک خواننده باشد، معمولاً مقاله‌هایی که در مورد وی مورد انتظار هستند عبارتند از یک مقاله در مورد خود خواننده، یک یا دو فهرست برای آثارش و افتخاراتش، و احتمالاً یک یا چند مقاله در مورد آثار شاخصش (مثلاً یک مقاله برای هر یک از آلبوم‌هایش). چنین مجموعهٔ کوچکی، به خصوص اگر برخی از مقاله‌ها و فهرست‌هایش همینک خوب یا برگزیده باشند، مسیر کوتاه‌تری تا تبدیل شدن به یک موضوع برگزیده دارد.
شاخه‌های اصلی یک موضوع چه‌طور انتخاب می‌شود؟
[ویرایش]مانند بسیاری از مفاهیم دیگر، ویکی‌پدیا در پاسخ به این موضوع رهنمود قاطعی ندارد و قضاوت را به عهدهٔ کاربران ویکی‌پدیا می‌گذارد. ویکی‌پدیا:معیارهای موضوعات برگزیده مشخصاً می‌گوید که «مقاله‌ها یا فهرست‌های مورد نظر باید شباهت واضحی با هم داشته باشند و تحت موضوعی که به خوبی تعریف شده، قرار بگیرند.» تفسیر «شباهت واضح» و این که موضوع «به خوبی تعریف شده» با کاربران ویکی‌پدیا است.
با این حال، آنچه روشن است آن است که فهرست کردن «انتخابی» تنها بخشی از مقاله‌های مرتبط با یک موضوع، مورد پسند نیست. برای مثال، ایجاد یک درخواست برای تبدیل «عناصر شیمیایی» به یک موضوع خوب به شکلی که فقط مقاله‌های مربوط به ۵۰ عنصر در آن در نظر گرفته بشوند، مورد قبول نیست.
گاهی می‌شود موضوعات کوچکتری را از دل یک موضوع بزرگتر انتخاب کرد و برای خوب یا برگزیده شدن آن موضوعِ کوچکتر تلاش کرد. مثلاً می‌شود موضوع «گازهای نجیب» را (که زیر مجموعه‌ای از عناصر شیمیایی هستند که تنها شامل ۸ عنصر است) برای خوب شدن یا برگزیده معرفی کرد، و تنها همان ۸ عنصری که در این مجموعهٔ کوچکتر قرار دارند را نام برد. با این حال باید توجه کرد که شکستن یک موضوع بزرگ به موضوعات کوچکتر، باید به شکلی منطقی و بر اساس عقل سلیم صورت بگیرد. برای مثال، اگر تبدیل شدن موضوع «مایکل جکسون» به موضوع برگزیده به این دلیل دشوار است که بیشتر آثارش مقاله ندارند، اما حسب تصادف سه آلبوم اولش مقاله‌های برگزیده دارند، این که موضوع را به «آثار مایکل جکسون تا ۱۹۷۵» بشکنیم مورد قبول نیست.
تکلیف موضوعاتی که بخش‌بندی قاطعی در موردشان وجود ندارد چیست؟
[ویرایش]بعضی موضوعات مثل عناصر شیمیایی هستند، یعنی یک بخش‌بندی که مورد توافق عموم باشد برایشان موجود است. مثال‌های دیگر از این دست عبارتند از دوره‌های زمین‌شناسی، جنگ‌های ناپلئونی، جزایر اقیانوس آرام یا گازهای نجیب. اما همهٔ موضوعات از چنین بخش‌بندی واضحی برخوردار نیستند.
برای مثال، موضوع «گنجینه‌های ملی ژاپن» لزوماً حدود و اعضایش مشخص و مورد توافق همگان نیست. در چنین شرایطی، قضاوت در مورد «شمول» موضوعِ خوب یا برگزیده، بر عهدهٔ کاربران ویکی‌پدیا است. برای نمونه، در خصوص موضوع یادشده، در ویکی‌پدیای انگلیسی از آنجا که مقالهٔ مربوط به گنجینه‌های ملی ژاپن خوب بوده و در خصوص چهارده مورد از این گنجینه‌ها هم مقالهٔ برگزیده وجود داشته، این موضوع به عنوان موضوع خوب انتخاب شده‌است. انتظار می‌رود که کاربران در انتخاب حدود یک موضوع و محتویاتی که باید شامل بشود، از عقل سلیم استفاده کنند و هدفشان را غنی‌تر شدن ویکی‌پدیا قرار بدهند و نه صرفِ زیادشدن موضوع‌های خوب و برگزیده.
آیا یک فهرست می‌تواند مبنای موضوعی خوب یا برگزیده باشد؟
[ویرایش]پاسخ کوتاه این است: بله.
پاسخ طولانی‌تر آن است که باید به خاطر داشت که یک موضوع خوب یا برگزیده، باید دست کامل سه فهرست یا مقاله باشد. بنا بر این اگر موضوعی برپایهٔ یک فهرست بنا شده‌است، اما ماهیتش اجازهٔ ایجاد دست کم دو مقاله یا فهرست خوب یا برگزیدهٔ دیگر را هم که به آن نزدیکی بسیار دارند می‌دهد، این موضوع را می‌توان برای خوب شدن یا برگزیدگی در نظر گرفت. مثال این موضوع، «برندگان جایزه نوبل» است؛ در ویکی‌پدیای انگلیسی، هم فهرست برندگان جایزه نوبل (فهرست کلی) و هم فهرست‌های مربوط به هر یک از شش جایزه نوبل (شیمی، ادبیات، فیزیک و …) همگی برگزیده هستند، در نتیجه کل موضوعِ «برندگان جایزه نوبل» نیز به عنوان یک موضوع برگزیده انتخاب شده‌است.
اگر بتوان یک موضوع را به چند شکل بخش‌بندی کرد چه؟
[ویرایش]مثال خوبی برای این موضوع، تیم ملی ورزشی یک کشور است (مثلاً تیم ملی واترپولوی ایران). از یک سو می‌توان این موضوع را شامل مقالهٔ خود تیم، و مقاله‌های هر یک از بازیکنانش دانست. از سوی دیگر، می‌توان این موضوع را شامل مقالهٔ خود تیم، مقالهٔ افتخارات تیم، و مقالهٔ فهرست بازیکنانش دانست. هر یک از این تقسیم‌بندی‌ها اگر از دید کاربران ویکی‌پدیا مطابق با عقل سلیم باشند، مورد قبول هستند. برای مثال در ویکی‌پدیای انگلیسی موضوع باشگاه فوتبال لیورپول برگزیده است و مقاله‌هایش شامل سه مقاله در مورد تاریخچهٔ باشگاه در دوره‌های مختلف، سه مقاله در مورد بازیکنان تیم (بر حسب تعداد بازی‌ها)، یک مقاله برای فهرست مربیان و … می‌شود اما مقاله‌های تک تک اعضای فعلی تیم در این موضوع گنجانده نشده‌اند. در مقابل، موضوع تیم ملی کریکت انگلیس در سال ۱۹۴۸ نیز یک موضوع خوب است و مجموعهٔ مقاله‌های این موضوع شامل یک مقاله هر یک از بازیکنان اصلی تیم (به اضافهٔ چند مقاله دربارهٔ مراحل مختلف مسابقاتی که این تیم پشت سر گذاشت و چند موضوع دیگر) می‌شود.