ویکیپدیا:ویکی‌پروژه نوشتارهای صوتی/راهنمای خواندن
در حال حاضر هیچ دستورالعمل رسمی در خصوص نحوه خواندن برای ایجاد نوشتارهای صوتی در ویکیپدیا وجود ندارد و راهنمای زیر میتواند به تناقضات و اشتباهات زیادی منجر شود.
بنابراین برخی از دستورالعمل‌های زیر در حال همیاری هستند.
موارد زیر تنها به عنوان خطوط راهنما هستند و در صورتی که مانع بهبود یا حفظ فرایند ضبط نوشتار صوتی توسط شما می‌شوند میتوانید از آنها چشم‌پوشی کنید.
نوشتار خود را با یک عنوان مناسب آغاز کنید
[ویرایش]پیش از آنکه بخش آغازین (مقدمه) نوشتار را به صورت صوتی بخوانید در ابتدا بر اساس شیوه زیر نوشتار را معرفی کنید.
"نام مقاله، از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد، از فا دات ویکیپدیا دات اُ آر جی."
بطور معمول بخش آغازین عنوان مناسب شامل نام نوشتار صوتی شماست و بخش ثانویه میتواند شامل اطلاعات بیشتری از جانب شما باشد. و این اطلاعات بیشتر میتواند شامل جزئیاتی از نوشتار صوتی شما، تاریخ، ایجاد کننده نوشتار صوتی و سایر متن‌ها باشد.
نوشتار صوتی خود را از ابتدای مقاله نوشته شده آغاز کنید
[ویرایش]متن‌های بیان کننده ابهام‌زدایی یا سایر متن‌هایی که به صورت مورب در ابتدای نوشتارها آمده‌اند خوانده نمی‌شوند. بطور مثال:
- برای دیگر کاربردها، شیر (ابهام‌زدایی) را ببینید.
پیوندها
[ویرایش]در هنگام خواندن، پیوندها را نیز چون باقی نوشته ها بخوانید. هرگونه اشاره گفتاری به تک تک پیوندها باعث از هم گسیختگی در جریان خوانش خواهد شد.
مقدمه
[ویرایش]اطلاعات بیشتر همچون اطلاعات فایل ضبط شده، تاریخ و/یا عنوان مناسب به همراه مقدمه‌ای از نوشتار می‌آیند.
به بخش ابتدائی نوشتار که حاوی توضیحات مختصری از کل نوشتار است مقدمه می‌گویند.
محتویات
[ویرایش]ممکن است خسته کننده به نظر برسد ولی تمرین خوبی برای خواندن بیشتر نوشتارهاست و به شنونده ایده اولیه در مورد کل نوشتار و آنچه که قصد خواندنش را دارید خواهد داد. بخش محتوا ممکن است حتی پیش از مقدمه خوانده شود حتی اگر پس از متن مقدماتی قرار داشته باشد.
بطور مثال ممکن است شما یک یا چند جعبه اطلاعاتی را بخوانید اما ممکن است اینها در انتهای مقاله یا پیش از آن باشند.
هرچند که ممکن است یک جعبه اطلاعات حاوی بخش های زیادی باشد ولی شما میتوانید قسمت‌های مهم‌تر را بخوانید. این بسیار بهتر است زیرا به شنونده اطلاعات پیش زمینه‌ای از آنچه که قصد خواندنش را دارید خواهد داد.
جعبه‌های اطلاعات
[ویرایش]در حالت کلی، اینکه از روی جعبهٔ اطلاعات بخوانید یا خیر و اینکه در کجای مقاله از روی آن بخوانید، بسته به دلخواه شما است. ممکن پس از بخش مقدمهٔ مقاله بخواهید آن را بخوانید (معمولا پس از فهرست عنوان‌های مقاله) یا در پایان مقاله به عنوان خلاصه‌ای بر داده‌های مقاله. باید خودتان ارزیابی کنید که آیا جعبهٔ اطلاعات، داده‌هایی را دربر می‌گیرد که دیگر بخش‌های مقاله از این داده‌ها برخوردار نیست.
- اگر می‌خواهید از روی جعبهٔ اطلاعات بخوانید، همچنین تصمیم دارید از روی فهرست عنوان‌های مقاله هم بخوانید، باید نخست از فهرست عنوان‌ها آغاز کنید و نام جعبهٔ اطلاعات را هم در این فهرست بیاورید تا شنونده بداند که قرار است از روی جعبهٔ اطلاعات خوانده شود و در کجای ساختار مقاله قرار است این کار صورت گیرد.
- یک روش مناسب برای شناساندن جعبهٔ اطلاعات به صورت زیر است:
- «در ادامه، جعبهٔ اطلاعات مقاله است که همراه مقاله آمده و خلاصه‌ای از داده‌های اصلی [مقاله] را در خود جای داده‌است. تا کامل کنندهٔ ترتیب اطلاعات در این مقاله باشد.» پس از آن می‌گوییم: «جعبهٔ اطلاعات [مقاله]» و از روی جعبه می‌خوانیم ...
خواندن داده‌های جعبهٔ اطلاعات ممکن است سخت و زمان‌بر باشد و به نظر خسته کننده بیاید به این دلیل بسیاری ترجیح می‌دهند در پایان مقاله از روی آن بخوانند. با این همه اگر واقعا می‌خواهید از روی جعبهٔ اطلاعات بخوانید، مدتی زمان بگذارید تا تمرین کنید و ببینید که چگونه می‌شود از روی این همه عنوان کنار هم خواند و آنها را به یکدیگر و به مقاله ارتباط داد. فرض کنید در مقالهٔ یک شهر مانند ژوهانسبورگ در جعبهٔ اطلاعات نوشته‌است: «جمعیت: رتبهٔ ۹۶ ام» و بیش از این در متن مقاله توضیح نداده‌است. خواندن این چنین از روی متن مقاله تنها باعث گیج شدن شنونده می‌شود. حال اگر روی عبارت «رتبهٔ ۹۶ ام» کلیک کنید می‌بینید که توضیح داده شده‌است که این رتبه در میان کلان شهرهای جهان است. پس باید این چنین از روی آن عبارت خواند: «جمعیت: رتبهٔ ۹۶ ام در میان کلان شهرهای سراسر جهان» دربارهٔ عکس‌های گذاشته شده در جعبهٔ اطلاعات، این عکس معمولا دارای برچسب یا توضیح نیستند، بنابراین باید خودتان تصمیم بگیرید که چه توضیحی دربارهٔ عکس ارائه کنید. البته توجه داشته باشید که نباید تلاش کنید که عکس را توصیف کنید. برای آگاهی بیشتر، بخش عکس‌ها / تصاویر را بخوانید.
سر عنوان‌ها
[ویرایش]شنونده جهت اطلاع از تغییر قسمت‌ها و رفتن از یک بخش نوشتار به بخش دیگر نیاز به تفاوت دارد.
شماره بخش‌ها
[ویرایش]در هنگام معرفی بخش جدیدو یا تیتر اصلی، با این نکته سخن را آغاز کنید: "بخش یک:نام بخش و ..." مثال: بخش یک، تاریخچه.
برای زیر بخش: بخش یک.سه:سال ۱۹۷۰ الی ۱۹۸۰
توجه:شما میتوانید تعداد و شماره بخش‌ها و زیرمجموعه‌ها را در فهرست ابتدای نوشتار بیابید. اگر این اعداد وجود ندارند میتوانید به قسمت ترجیحات کاربری‌تان رفته و در تب نمایش صفحه بند گزینه‌های پیشرفته تیک گزینه فهرست مندرجات نمایش یابد را فعال نمائید و اگر قصد دارید شماره عنوان‌ها در متن نوشتار نیز نمایش یابد تیک گزینه شماره‌گذاری خودکار عنوان‌ها را نیز فعال کنید.
زمان‌بندی
[ویرایش]اختیاری:جهت شکیل‌تر شدن نوشتار صوتی، میتوانید قبل از بیان بخش جدید ۲ الی ۳ ثانیه و برای زیر بخش ۱ الی ۲ ثانیه مکث نمائید. البته با تغییر در نحوه بیان و ایجاد استرس بر روی کلمات می‌توان همان تاثیر مکث را ایجاد نمود.
مثال
[ویرایش][...]ترکیب کفیر تغییر پذیر است و به خوبی مشخص نیست و به منبع چربی شیر، ترکیب دانه‌ها یا محیط کشت و تکنولوژی فرآوری کفیر مربوط می‌باشد.
[۲ الی ۳ ثانیه مکث]
بخش ۹:محصولات تولید شده توسط کفیر
[۱ الی ۲ ثانیه مکث]
بخش ۹٫۱:کفیر منجمد خشک شده
که از کنسانتره شیر (ماده خشک ۳۶۰ گرم بر کیلوگرم)تخمیری استفاده می‌شود[...]
یا
[...]ترکیب کفیر تغییر پذیر است و به خوبی مشخص نیست و به منبع چربی شیر، ترکیب دانه‌ها یا محیط کشت و تکنولوژی فرآوری کفیر مربوط می‌باشد.
[استفاده از تن صدای متفاوت]
بخش ۹: محصولات تولید شده توسط کفیر
[استفاده از تن صدای متفاوت]
بخش ۹٫۱:کفیر منجمد خشک شده
که از کنسانتره شیر (ماده خشک ۳۶۰ گرم بر کیلوگرم)تخمیری استفاده می‌شود [...]
عکس‌ها / تصاویر
[ویرایش]شما باید همیشه یادآوری کنید که تصویری در نوشتار وجود دارد (توصیفش نکنید) تا شنونده در صورت تمایل برای مشاهده‌اش به نوشتار مورد نظر مراجعه نماید.این امر معمولاً با گفتن:"تصویر:[عنوان]" محقق می‌شود و در صورت نداشتن عنوان، گفتن:"تصویر" کفایت می‌کند. در بعضی موارد ممکن است شما بگوئید:این بخش از نوشتار با تصویری با عنوان [عنوان] وجود دارد.
بطور کلی شما تنها در صورتی تصویر را توصیف می‌کنید که:
- تصویر بدون عنوان باشد و
- هیچ توضیحی درباره تصویر در نوشتار نباشد و
- شنونده تمایلی به بهره‌مندی از تصور داشته باشد.
بطور مثال مقاله‌ای در باره گربه‌ها وجود دارد که حاوی تصاویر بسیاری‌ست، اما نیازی نیست تا آنها را شرح دهید زیرا تصاویر دارای عنوان هستند.
در غیر اینصورت برای توصیف تصاویر تلاش نکنید زیرا این عمل شما میتواند به بی‌دقتی، تعصب، انحراف از دیدگاه بی‌طرف و بی‌ربطی منجر شود.
منابع
[ویرایش]نام منابع به کار رفته در مقاله تنها برای کسانی کاربرد دارد که می‌خواهند به آگاهی بیشتری دربارهٔ آن موضوع دست یابند یا می‌خواهند درستی منابع مقاله را بررسی کنند. از این رو خواندن نام منابع بکار رفته در مقاله توصیه نمی‌شود. با این حال میتوانید برای شنونده بگویید که منابع این مقاله در نسخهٔ نوشتاری آن آورده شده‌است.
«پایان بخش» یک مقاله باید از چارچوب ویژه‌ای برخوردار باشد و دسته اطلاعات ویژه‌ای مانند داده‌های اضافی یا ادعاها و نظرات گوناگون دربارهٔ موضوع، را در اختیار شنونده قرار دهد. یکی از جمله‌هایی که در این بخش گفته می‌شود حتما باید این مفهوم را دربر داشته باشد که: «منابعی در رابطه با این مقاله در نسخهٔ نوشتاری آن در دسترس است، خواهشمندیم که اطلاعاتی که از ویکیپدیا در اختیارتان قرار می‌گیرد را با توجه به منابع به کار رفته در آن بررسی کنید یا در بخش‌های گوناگون مقاله، خودتان منابعی را به آن بیفزایید.»
پیوندهای به بیرون
[ویرایش]پیوندهای به بیرون، به شنونده اطلاعاتی در مورد سایر منابع موجود در اینترنت در مورد آن موضوع می‌دهند و شما نباید آدرس کامل آن لینک‌ها را به صورت تک‌تک بخوانید و شنونده میتواند در صورت تمایل به دیدن آن لینک‌ها، به نوشتار اصلی بر روی ویکیپدیا مراجعه کند.
رده‌ها
[ویرایش]در نوشتار صوتی رده‌ها نباید خوانده شوند.
نقل‌قول‌ها
[ویرایش]شنونده باید قادر به تشخیص یک نقل‌قول باشد. بهترین روشی که برای بیان نقل قول بکار می‌برید به طول نقل قول و عبارت داخل آن بستگی دارد.
هنگامی که نقل‌قول شما کوتاه است و شامل عبارات مقدماتی نمی‌شود شما میتوانید با مکثی کوتاه قبل و بعد از جمله مذبور نقل قول را بیان کنید.
بطور مثال:برخی افراد تصور میکنند گفتن "ساکت شو" نشانه بی‌ادبی در گفتار است.
در صورتی که نقل‌قول بیشتر از یک بخش نباشد و شامل عبارات مقدماتی باشد با گفتن "نقل‌قول" پیش از شروع و ذکر "پایان نقل‌قول" پس از پایان، نقل‌قول را بیان کنید.
برای نقل‌قول نقل‌قول‌های بلند (چند بخشی) گفتن "آغاز نقل‌قول" پیش از شروع و ذکر "پایان نقل‌قول" پس از پایان، نقل‌قول را بهتر مشخص می‌کند.
عبارت معیار در پایان
[ویرایش]نوشتارهای ویکیپدیا با توجه به اجازه نامهٔ کریتیو کامانز Attribution-ShareAlike 3.0 منتشر می‌شوند. از آنجایی که نسخهٔ گفتاری، زیرمجموعه‌ای از بخش نوشتار است و از آن گرفته شده، پس نسخهٔ گفتاری خود را با عبارت‌های زیر پایان برید:
- «این پروندهٔ شنیداری و تمامی نوشته‌های موجود در مقاله با توجه به اجازه نامهٔ کریتیو کامانز، نسخهٔ Attribution-ShareAlike 3.0 منتشر شده‌اند و همگی در نشانی http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0 در دسترس خواهند بود.»
تقسیم‌بندی مقالات بلند
[ویرایش]ممکن است نوشتارهای بلند برای شنیدن خسته‌کننده به نظر برسند. اگر نوشتار را به چند بخش تقسیم می‌کنید سربرگ و پانویس باید در هرکدام به صورت جداگانه خوانده شوند. بطور مثال در صورتی که نوشتار پاکسازی قومی را برای خواندن به چند بخش تقسیم می‌کنید، الگوی خواندن سربرگ و پانویس به شیوه زیر خواهد بود:
اولین بخش نوشتار صوتی ضبط شده
[ویرایش]اولین بخش از نوشتار صوتی میتواند به این صورت آغاز شود:
- این نسخه صوتی از نوشتار پاکسازی قومی از ویکیپدیا فارسی توسط کاربر:مثال و بر اساس نسخه 17 آوریل 2012 ایجاد شده است.
نسخه صوتی این نوشتار در چهار بخش ایجاد شده است. شما در حال گوش دادن به اولین بخش هستید. بخش دوم شامل یک بخش با عنوان پاکسازی قومی در طول تاریخ است. بخش سوم شامل دو بخش چهار و پنج با عناوین استعمار و پاکسازی قومی و پاکسازی‌های قومی در قرن بیستم میلادی می‌باشد. بخش چهارم، آخرین بخش بوده که شامل بخش‌های 6 الی 8 با عناوین پاکسازی قومی و حقوق بین‌الملل، پاکسازی قومی و فلسفه و پاکسازی قومی و دموکراسی است.
بخش نخست را شروع می‌کنیم. پاکسازی قومی، از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد، فا دات ویکیپدیا دات اُ آر جی.
بخش نخست نوشتار صوتی فوق، میتواند با این بیانات خاتمه یابد:
اکنون به انتهای بخش نخست نسخه صوتی از نوشتار پاکسازی قومی رسیدیم.بخش بعد شامل یک بخش با عنوان پاکسازی قومی در طول تاریخ است.
این فایل صوتی و تمامی مطالب نوشتار خوانده شده تحت مجوز کریتیو کامانز نسخه Attribution-ShareAlike 3.0 به نشانی http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0 در دسترس هستند.
بخش میانی نوشتار صوتی ضبط شده
[ویرایش]این بخش از فایل صوتی به دنبال فایل نخست و قبل از آخرین بخش به صورت زیر اجرا می‌شود:
این فایل صوتی شامل نسخه صوتی نوشتار پاکسازی قومی از ویکیپدیا فارسی و بر اساس نسخه 17 آوریل 2012 است که توسط کاربر:مثال ایجاد شده است.
شما در حال شنیدن بخش دوم شامل یک بخش با عنوان پاکسازی قومی در طول تاریخ هستید.
پاکسازی قومی، از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد، فا دات ویکیپدیا دات اُ آر جی.
بخش سه:پاکسازی قومی در طول تاریخ.
اینکه آیا پاکسازی قومی در طول تاریخ ریشه داشته یا مربوط به تحولات قرن بیستم ....
این بخش از نوشتار صوتی، میتواند با این بیانات خاتمه یابد:
اکنون به انتهای بخش دوم نسخه صوتی از نوشتار پاکسازی قومی رسیدیم.
بخش بعدی از این فایل صوتی شامل دو بخش چهار و پنج با عناوین استعمار و پاکسازی قومی و پاکسازی‌های قومی در قرن بیستم میلادی می‌باشد.
این فایل صوتی و تمامی مطالب نوشتار خوانده شده تحت مجوز کریتیو کامانز نسخه Attribution-ShareAlike 3.0 به نشانی http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0 در دسترس هستند.
آخرین بخش نوشتار صوتی ضبط شده
[ویرایش]آخرین بخش از نوشتار صوتی میتواند به این صورت آغاز شود:
این فایل صوتی شامل نسخه صوتی نوشتار پاکسازی قومی از ویکیپدیا فارسی و بر اساس نسخه ۱۷ آوریل ۲۰۱۲ است که توسط کاربر:مثال ایجاد شده است.
شما در حال شنیدن بخش چهارم و آخرین بخش از این نوشتار هستید که شامل بخش‌های ۶ الی ۸ با عناوین پاکسازی قومی و حقوق بین‌الملل، پاکسازی قومی و فلسفه و پاکسازی قومی و دموکراسی است.
پاکسازی قومی، از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد، فا دات ویکیپدیا دات اُ آر جی.
بخش ۶-پاکسازی قومی و حقوق بین‌الملل
کمیسیونی از کارشناسان سازمان ملل که جهت رسیدگی به وقایع...
نوشتار صوتی فوق، میتواند با این بیانات خاتمه یابد:
اکنون به انتهای بخش چهارم و آخرین بخش از نسخه صوتی نوشتار پاکسازی قومی رسیدیم.
این فایل صوتی و تمامی مطالب نوشتار خوانده شده تحت مجوز کریتیو کامانز نسخه Attribution-ShareAlike ۳٫۰ به نشانی http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0 در دسترس هستند.
اسکریپت‌های مثال
[ویرایش]به عنوان نمونه: