ویکیپدیا:ویکیپروژه اسلام/قرآن
![]() | این کارگروه قرآن، محیط همکاری برای ویکیپدیاییهایی است که در بهبود پوشش قرآن علاقهمند هستند. |
این کارگروه برای سازماندهی مقالات قرآنی، اعم از سورهها، آیهها، اصطلاحات و مقالات علوم قرآنی طراحی شدهاست و قرار است تصویب سیاست و رهنمودها، در بهبود این صفحات و تعالی آنها در ویکی، تاثیر بگذارد.
توصیه میشود فهرست مقالات قرآنی را نگاهی بیاندازید.
بحثها
[ویرایش]
- بدون بحث در جریان

سیاستها
[ویرایش]- بدون سیاست مورد تصویب
رهنمودها
[ویرایش]تاسیس مقاله سوره و آیه
[ویرایش]بند اول: در تاسیس مقالات با موضوع «آیههای نامدار قرآن»، نام مصطلح آیه در منابع اسلامی لحاظ میشود.
بند دوم: پس از تاسیس مقاله در موصوع آیههای نامدار، رده:آیههای نامدار قرآن در مقاله استفاده خواهد میشود.
بند سوم: در مقالات سورههای طولانی قرآن (به طور مشخص تمام سورهها بجز سورههای جزء آخر قرآن)، تنها به کلیت اطلاعات سوره پرداخته خواهد شد و شامل بخشبندی کلی به شکل پیشنهادی ذیل خواهند بود:
- مشخصات کلی (شامل تعداد آیات، حروف، کلمات و اختلاف بر سر تعداد آیات و موقعیت در مصحف و تعداد جزء و حزب شکل دهنده سوره یا جزء و حزبی که سوره در آن واقع شدهاست.)
- نام سوره (شامل گزارش نامهای مختلف سوره، معانی نامها و علت نامگذاری)
- نزول (شامل گزارش آنچه منابع به عنوان شأن نزول سوره یا آیه اصلی سوره و مکی و مدنی بودن آن آوردهاند)
- اهمیت (شامل آنچه منابع از اهمیت و ویژگیهای خاص سوره گزارش کردهاند)
- فضیلت (شامل آنچه منابع به عنوان فضیلت برای سوره گزارش کردهاند)
- فهرست آیات (شامل مقالات انشعابی از سوره مورد نظر)
بند چهارم: در مقالات سورههای طولانی قرآن، بر اساس قواعد وپ:انشعاب تفسیر آیهها به صورت تفکیکی با توجه به تفاسیری که آیات را دسته بندی موضوعی کردهاند؛ از مقاله اصلی منشعب خواهند شد. این سلسله مقالات بعدها به صورت یک فهرست در مقاله اصلی سوره جمع خواهند شد. توصیه میشود برای هماهنگی کلی میان مقالات قرآنی، این دستهبندی بر اساس دستهبندی تفسیر المیزان صورت گیرد.
- مثال: آیه ۲۸ تا ۳۴ احزاب طبق آنچه در تفسیر المیزان تقسیم بندی شدهاست.
بند پنجم: پس از تاسیس مقاله انشعابی مربوط به هر سوره، رده مربوط به آن سوره را به مقاله انشعابی افزوده خواهد شد. در صورت نبود رده، آن را تاسیس کنید.
- مثال: درج رده:سوره احزاب برای مقاله آیه ۲۸ تا ۳۴ احزاب.
بند ششم: در مقالات سورهها باید از الگو:جعبه اطلاعات سوره و در مقالات آیهها باید از الگو:جعبه اطلاعات آیه و در خصوص مقالات با موضوع اصطلاحات قرآنی، از الگو:جعبه اطلاعات اصطلاح اسلامی استفاده گردد.
متن سوره و آیه
[ویرایش]بند اول: استفاده از متن کامل سورههای مختصر قرآن (به طور مشخص جزء سی قرآن) بلامانع است.
بند دوم: به جهت اختلافهایی در متن سوره و آیهها، متن سوره یا آیه الزاما باید از یک کتاب تفسیری گزارش شوند. برای مثال: «مکارم شیرازی در تفسیر نمونه، متن سوره ناس را چنین گزارش میکند...»
ترجمه سوره و آیه
[ویرایش]بند اول: در خصوص استفاده ترجمه قرآن/آیه در مقالههای مربوطه، توصیه میشود بر اساس جدول ذیل که به ترتیب اهمیت و کیفیت ترجمهها تنظیم شدهاست، یکی از ترجمهها در مقاله بکار بسته شود. منظور از «حق نشر مشروط» در جدول ذیل، استفاده از حجم مطلب متناسب با حجم مجموع اثر است؛ به گونهای که ناقض حق تکثیر نباشد.
ردیف | نام مترجم | وضعیت حق نشر | کیفت ادبی | لینک | ملاحظات |
---|---|---|---|---|---|
۱ | فضل بن حسن طبرسی | مشروط | خوب | این ترجمه در ضمن کتاب ۶ جلدی ترجمه تفسیر جوامع الجامع منتشر شدهاست. مترجم (احمد امیری شادمهری) ترجمه را از دو کتاب جوامع الجامع و مجمع البیان اقتباس کردهاست. | |
۲ | ناصر مکارم شیرازی | مشروط | خوب | [۱] | این ترجمه در ضمن کتاب ۲۷ جلدی تفسیر نمونه منتشر شدهاست. |
۳ | مهدی الهی قمشهای | آزاد | ضعیف | [۱] | حق نشر کاملا آزاد. |
۴ | ابوالفتوح رازی | آزاد | متوسط | [۱] | ترجمهای کهن با حق نشر کاملا آزاد که در ضمن تفسر روض الجنان منتشر شدهاست. |
۵ | محمدطاهر مستوفی | آزاد | متوسط | [۱] | ترجمهای کهن با حق نشر کاملا آزاد. |
۶ | محمد بن جریر طبری | آزاد | متوسط | ترجمهای کهن با حق نشر کاملا آزاد. |
بند دوم: استفاده از ترجمه ۳ آیه و کمتر از آن در مقالات قرآنی و غیر آن به نقل از منابع با حق نشر غیر آزاد، به شرط آنکه مخالفت فاحش با قاعده حقنشر نداشته باشد، ایرادی نخواهد داشت.
محتوای مقالات قرآنی
[ویرایش]بند اول: در استفاده از منابع تفسیری، الزاما باید گزارشات به نویسنده اثر و همینطور مذهب او انتساب داده شود. تکرار این مورد برای هر بخش عنوانی، حداقل یکبار الزامی است؛ به این ترتیب اگر از یک مولف در دو جای یک بخش عنوانی استفاده شود، ذکر مذهب او در اولین مورد کاربردی، کفایت خواهد کرد. گزارش مطالبی که به طور مکرر و مشترک در منابع شیعه و سنی بیان شدهاند به صورت یک فکت و بدون انتساب به صاحب آن آثار بلامانع است. لازمه این فکت، منبعدهی به منابع شیعه و سنی در خصوص آن فکت است.
- مثال: به گزارش طباطبایی، مفسر شیعی / به عقیده سیوطی، مفسر سنی مذهب / راغب اصفهانی، لغتشناس اهل سنت میگوید...
بند دوم: استفاده به صورت بیطرفانه از منابع شیعی در کنار منابع سنی به صورت برابر، نسبت به موضوعیت و اهمیت عنوان در منابع مربوطه، از الزامات خوبیدگی مقالات قرآنی است.
بند سوم: با توجه به همانند و استاندارد سازی مقالات خوب و برگزیدگی ویکی پدیا، توصیه میشود مقالههای مربوط به سوره/آیه با بخشبندی پیشنهادی زیر، تهیه و تکمیل گردد:
- نامها (شامل نامهای مختلف سوره/آیه، علت نامگذاری و معنای هر نام)
- محتوا و ساختار (شامل اطلاعات آماری از محتوای سوره/آیه، متن سوره/آیه و ترجمه آن به فارسی)
- نزول (شامل تاریخ و محل نزول، بیان اختلافات در مکی یا مدنی بودن سوره/آیه، جایگاه و ترتیب سوره در مصاحف، شأن نزول و...)
- تفسیر (شامل تفاسیر موجود در کتابهای تفسیر به تفکیک هر آیه)
- فضیلت سوره (شامل روایات و اعتقادات فرقههای اسلامی مبنی بر فضیلت و ویژگیهای سوره/آیه به تفکیک مذهب)
- بلاغت (شامل مطالبی در خصوص مطالب بلاغی مورد اشاره در سوره/آیه)
- تجزیه و ترکیب (جدولی شامل تجزیه و ترکیب مفردات سوره/آیه)
بند چهارم: در مقالات سورهها، از تصاویر هماهنگ c:Category:Surah SVGs استفادهخواهدشد. همیطنور توصیه میشود برای یافتن تصاویر مرتبط بیشتر، به میان ویکیها در زبانهای دیگر مراجعه شود.
منابع
[ویرایش]منابع معتبر قابل استفاده در مقالات قرآنی:
منابع آکادمیک - دانشنامهای | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ردیف | عنوان منبع | زبان | دسترسی | ردیف | عنوان منبع | زبان | دسترسی | |||||
۱ | دائره المعارف بزرگ اسلامی | فارسی | [۲] | [۳] | ۵ | پایگاه جامع قرآنی | فارسی | [۴] | ||||
۲ | دانشنامه جهان اسلام | فارسی | [۵] | [۶] | [۷] | ۶ | علوم قرآنی-معرفت | فارسی | [۸] | |||
۳ | دانشنامه قرآن بریل | انگلیسی | [۹] | ۷ | دانشنامه ایرانیکا | انگلیسی | [۱۰] | |||||
۴ | دائره المعارف قرآن کریم | فارسی | [۱۱] | [۱۲] | ۸ | دانشنامه اسلام بریل | انگلیسی | [۱۳] | ||||
۹ | Le Coran des historiens | فرانسوی | [۱۴] | جناب احمد.صفی | ||||||||
تفاسیر | ||||||||||||
ردیف | عنوان تفسیر | زبان | مذهب | دسترسی | ردیف | عنوان تفسیر | زبان | مذهب | دسترسی | |||
۱ | تفسیر المیزان | فارسی - عربی | شیعه | [۱۵] | [۱۶] | ۱۰ | تفسیر القرآن العظیم | عربی | سنی | [۱۷] | [۱۸] | |
۲ | تفسیر مجمع البیان | فارسی - عربی | شیعه | [۱۹] | [۲۰] | ۱۲ | تفسیر کشاف | عربی | سنی | [۲۱] | [۲۲] | |
۳ | تفسیر نمونه | فارسی - عربی | شیعه | [۲۳] | [۲۴] | ۱۳ | تفسیر بیضاوی | عربی | سنی | [۲۵] | ||
۴ | تفسیر تبیان | عربی | شیعه | [۲۶] | [۲۷] | ۱۴ | نظم الدرر بقاعی | عربی | سنی | [۲۸] | ||
۵ | تفسیر صافی | فارسی - عربی | شیعه | [۲۹] | ۱۵ | تفسیر کبیر | عربی | سنی | [۳۰] | |||
۸ | تفسیر بیان | عربی - انگلیسی | شیعه | [۳۱] | ۱۶ | تفسیر جلالین | عربی | سنی | [۳۲] | [۳۳] | ||
۹ | تفسیر جوامع الجامع | فارسی - عربی | شیعه | [۳۴] | [۳۵] | فهرست تفاسیر شیعه و سنی در کتابخانه مدرسه فقاهت |