ویکی‌پدیا:نگارش نام‌های خارجی
 | این صفحه حاوی یک انشا است. این انشا شامل توضیحات و توصیه‌های یک یا چند مشارکت‌کنندهٔ ویکی‌پدیا است. انشاها جزو مقاله‌های دانشنامه یا سیاست‌ها یا رهنمودهای ویکی‌پدیا نیستند؛ چرا که به‌طور کامل توسط جامعه مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. بعضی از انشاها هنجارهای متداول را بیان می‌کنند؛ در حالی که سایر انشاها فقط دربردارندهٔ دیدگاه‌های اقلیت هستند. |
موارد متنوعی پیش می‌آید که هنگام ترجمه نمی‌دانیم از کدام حروف فارسی برای نوشتن نام‌ها یا اصطلاحات خارجی استفاده کنیم. این مشکل زمانی حادتر می‌شود که یک نام یا اصطلاح در هر زبان به شکلی خاص تلفظ شود و ما مجبور به تلفظ و نگارش دقیق آن واژه به خط فارسی باشیم.
در این صفحه تلاش می‌شود که شیوهٔ نگارش این گونه واژه‌ها را در زبان‌های گوناگون نوشته و در صورت امکان راهکارهایی برای ویرایشگران در اختیار بگذاریم. اگر شما هم نسبت به نگارش یک نام خارجی شک دارید آن را در این صفحه مطرح کنید تا دیگران برای آن معادلی بیابند. همچنین می‌توانید در ویکی‌پدیا:درخواست برابر فارسی از نظرات دیگران مطلع شوید و برخی موارد را در پارسی‌نویسی ببینید.
راهکار
خیلی وقت‌ها نام نویسندگان خارجی به صورت‌های مختلفی در فارسی ثبت می‌شود. اختلاف سلیقه بین مترجمان و ناشران مختلف و به‌وجود آمدن گرایش‌های رسم‌الخطی گوناگون در گذر زمان از علل این مسئله می‌تواند باشد. بازتاب این مسئله در ویکی‌پدیا، سرگردانی در انتخاب مدخل اصلی برای این مؤلفان و پدید آمدن جنگ ویرایشی بین ویکی‌پدیانویسان است. در صورت مواجهه با چنین شرایطی، مطابق این شیوه عمل شود:
منابع
اگر در نشریات و کتب روی شکلی از نگارش نام نویسنده توافق وجود داشته باشد، قاعدتاً همین صورت رایج خواهد بود و مدخل اصلی مقالهٔ ویکی‌پدیا هم باید از همان تبعیت کند. در غیر این صورت می‌توان دو حالت را در نظر گرفت:
- اگر سابقهٔ مکتوبی از نام نویسندهٔ مورد نظر موجود نباشد، از این منابع استفاده شود:
- شیوه‌نامه ضبط اعلام، ماندانا صدیق بهزادی، فرهنگستان زبان فارسی، ۱۳۸۱
- شیوهٔ ضبط اعلام انگلیسی در فارسی، ماندانا صدیق بهزادی، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۵
- اگر نام نویسندهٔ مورد نظر در کتب و نشریات مختلف به صور گوناگون نوشته شده باشد، از این منبع استفاده شود:
- فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ویراست سوم ۱۳۸۲ یا ویرایش‌های جدیدتر استفاده شود.
به این ترتیب روش کار به این منوال خواهد بود: اول مراجعه به کتاب «فهرست مستند مشاهیر و مؤلفان»، و در صورتی که نام نویسنده آنجا موجود بود استفاده از همان، در غیر این صورت نگارش اسم بر مبنای قواعدی که در منابع شیوهٔ ضبط اعلام در بالا آمده است.
توضیح
«فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان» از تولیدات کتابخانهٔ ملی در زمینهٔ فهرست‌نویسی است و فلسفهٔ وجودی آن حل مشکل یکسان‌سازی نگارش نام پدیدآورندگان کتاب‌هاست. در سیستم فهرست‌نویسی دیویی که در بیشتر کتابخانه‌های دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، یک کد به نام کد مؤلف هست که از حرف اول نام خانوادگی شخص و ارقامی که بر اساس حروف بعدی تعیین می‌شوند تشکیل می‌شود. به این ترتیب این کد برای نگارش‌های مختلف نام مؤلفان مقادیر مختلفی خواهد داشت، که سبب سخت شدن جستجو بر اساس این کد خواهد شد. در مورد سرعنوان پدیدآور که کارت‌های برگه‌دان‌ها به ترتیب آن مرتب می‌شوند هم وضع بر همین منوال است. به همین علت هنگام فهرست‌نویسی به کتاب یادشده مراجعه می‌شود و نگارش مبنای اسم شخص از آن استخراج می‌شود. در انتخاب صورت مبنای اسم‌ها به دلایل بدیهی سعی می‌شود رایج‌ترین و درست‌ترین صورت انتخاب شود، که برای مدخل اصلی مقالهٔ مربوط به نویسنده در ویکی‌پدیا هم مناسب خواهد بود.
در صورت عدم دسترسی به کتاب «فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان» می‌شود از سیستم جستجوی منابع کتابخانهٔ ملی استفاده کرد. از آنجا که سرعنوان‌های مؤلف در این سیستم از همان کتاب استخراج می‌شوند، کافی است کتابی از نویسندهٔ مورد نظر را پیدا کرد و اطلاعات فهرست‌نویسی آن را آورد و نام مدخل را مطابق با سرعنوان موجود در برگه وارد کرد.
فرانسوی
نام‌های کوچک فرانسوی و تلفظشان:
| نام زن | نام مرد | |||||||
| نگارش فرانسوی | نگارش درست فارسی نزدیک به تلفظ فرانسوی |
نگارش رایج یا دیده شده |
مثال نگارش رایج | نگارش فرانسوی | نگارش درست فارسی نزدیک به تلفظ فرانسوی |
نگارش رایج یا دیده شده |
مثال نگارش رایج | |
| Aimée | اِمه | امی | Aimé | اِمه | ||||
| Aline | اَلین | الین | Alain | الن | آلن | دلون | ||
| Alberte | اَلبرت | آلبرت | Albert | اَلبر | آلبر، (آلبرت) | کامو | ||
| Antoine | آنتوآن | آنتوان | دو سنت‌اگزوپری | |||||
| Andrée | آندره | آندره | André | آندره | آندره | |||
| Bernard | برنارد | (برنارد) | ||||||
| Blaise | بلِز | |||||||
| Charlène | شارلن | Charles | شارل | |||||
| Christiane | کریستیان | کریستیان | Christian | کریستیان | کریستیان | |||
| Christine | کریستین | کریستین | ||||||
| Christophe | کریستف | کریستف | ||||||
| Clémence | کلِمانس | کلِمانس | Clément | کلِمنته | کلِمنته | |||
| Claude | کلود | کلود | Claude | کلود | کلود | |||
| Danielle, Danièle | دَنیل | دانیل | Daniel | دَنیل | دانیل | |||
| Denise | دُنیز | Denis | دُنی | |||||
| Edouard | ادوارد | (ادوارد) | ||||||
| Emmanuelle | امانوئل | امانوئل | Emmanuel | امانوئل | ||||
| Françoise | فرانسوآز | فرانسوا | François | فرانسوآ | فرانسوا | |||
| Georgette | ژُرژ | ژُرژ | Georges | ژرژ | ژرژ | |||
| Gérard | ژرار | ژرار - ژرارد | ||||||
| Germaine | ژرمِن | ژرمِن | Germain | ژرمَن | ||||
| Gilberte | ژیلبرت | ژیلبرت | Gilbert | ژیلبر | ژیلبرت | ژوزف بالسامو (رمان) | ||
| Gilles | ژیل | |||||||
| Guillaume | گیوم | گیوم | ||||||
| Henreiette | هانریت | هانریت | Henri | هانری | هانری | |||
| Isaac | ایزاک | ایزاک | ||||||
| Jacqueline | ژَکلین | ژاکلین | Jacques | ژاک | ژاک | شیراک | ||
| Jeanne | ژان | ژان | ژان‌دارک | Jean | ژان | |||
| Joséphine | ژوزفین | ژوزفین | Joseph | ژُزف | ژوزف | |||
| Julien | ژولیین | ژولین | ||||||
| Julie | ژولی | ژولی | Jules | ژول | ژول | |||
| Louise | لوئیز | لوییز | Louis | لوئی | لویی | |||
| Marie | مَری | ماری | ||||||
| Marcelle | مَرسل | مارسل | Marcel | مارسِل | مارسل | پروست | ||
| Marguerite | مارگریت | مارگریت | ||||||
| Maximilien | ماکسیمیلی‌یَن | ماکسیمیلین | روبِسپیر | |||||
| Michelle, Michèle | میشل | میشل | Michel | میشل | میشل | |||
| Nicholas | نیکلا | نیکلاس | ||||||
| Olivier | اولیویه | اولیویه - اولیویا | ||||||
| Paulette | پُلت | پولت‡ | Paul | پُل | (پول) | |||
| Philippe | فیلیپ | فیلیپ | ||||||
| Pierette | پیر | پیر | Pierre | پیِر | پیر | |||
| Régis | رژی | (رژی) | دِبره | |||||
| Renée | رنه | رنه | René | رنه | رنه | |||
| Roger | رُژه | روژه | گارُدی | |||||
| Roberte | روبرت | روبرت | Robert | روبر | (روبرت) | |||
| Victor | ویکتور | ویکتور | هوگو | |||||
| Vincent | ونسان | ونسان | ||||||
انگلیسی
| Adam | آدام |
| Angela | اَنجلا |
| Anthony | آنتونی |
| Ashley | اَشلی |
| Donald | دونالد |
| Edward | ادوارد |
| Edwin | ادوین |
| Edmund | ادموند |
| Gene | جین |
| George | جورج |
| Gerald | جرالد |
| Harold | هارولد |
| Isaac | آیزاک |
| James | جِیمز |
| Jacob | جِیکوب |
| John | جان |
| Joseph | جوزف |
| Lloyd | لوید |
| Michael | مایکل |
| Paul | پُل |
| Robert | رابرت |
| Ronald | رونالد |
| Sean | شون |
| Smith | اسمیت |
| Stephen | استفان |
| Steven | استیون |
| Susan | سوزان |
| Thomas | توماس |
| William | ویلیام |
آلمانی
| Adolf | آدولف |
| Diedrich | دیدریش |
| Erich | اریش |
| Friedrich | فریدریش |
| Fritz | فریتس |
| Gerardus | گراردوس |
| Günter | گونتر |
| Heinrich | هاینریش |
| Jakob | یاکوب |
| Jan | یان |
| Joachim | یوآخیم |
| Johann | یوهان |
| Johannes | یوهانِس |
| Jörg | یورگ |
| Joseph | یوزف |
| Katja | کاتیا |
| Ludwig | لودویگ |
| Matthias | ماتیاس |
| Michael | میشائل |
| Paul | پاول |
| Philipp | فیلیپ |
| Reinhard | راینهارد |
| Richard | ریشارد |
| Robert | روبرت |
| Sash | زاش |
| Sasha | زاشا |
| Siegfried | زیگفرید |
| Sigmund | زیگموند |
| Steffi | اشتفی |
| Thomas | توماس |
| Ulrich | اولریش |
هلندی
| Boudewijn | باودِواین |
| Geert | خرْت |
| Gerard | خرارد |
| Jan | یان |
| Jaap | یاپ |
| Jeroen | یرون |
ایتالیایی
| حرف ترکیبی | نحوه تلفظ | مثال | تلفظ مثال |
| ci | چی | Facile | فَچیلِ |
| ce | چِ | Francese | فرَنچِزِ |
| cio | چُ | Marcio | مَرچُ |
| chi | کی | Occhio | اُکّیُ |
| che | کِ | che | که |
| co | کُ | Poco | پُکُ |
| gi | جی | Parigi | پَریجی |
| ge | جِ | Germania | جِرمَنیَ |
| gio | جُ | Giorgio | جُرجُ |
| giu | جو | Giugno | جونیُ |
| ghi | گی | Arrighi | اَرّیگّی |
| ghe | گِ | Margherita | مَرگِریتَ |
| gli | لی | miglior | میلیئُر |
| gn | نی | Signor | سینیئُر |
| go | گُ | Prego | پرِگُ |
| gu | گو | Guardare | گوئَردَرِ |
| Buzzati | بوتساتی (به‌جز مواردی که جزء وپ:رایج است مثل بوتزاتی) |
| Enrico | انریکو |
| Eugenio | اِئوجنیو |
| Felice | فِلیچه |
| Francesco | فرانچسکو |
| Gerolamo | جرولامو |
| Gianfranco | جان‌فرانکو |
| Gigi | جی‌جی |
| Giordano | جوردانو |
| Giorgio | جورجو |
| Giovanni | جووانی |
| Giuseppe | جوزپه |
| Grazia | گراتسیا (نام فرد است) |
| Guglielmo | گولیلمو (تلفظ: گولی‌یـِلمو) |
| Guido | گوییدو |
| Lorenzo | لورِنْتْسو |
| Luigi | لوئیجی |
| Pinuccio | پینوچو (برای پینوکیو: Pinocchio) |
| Raoul | رائول |
| Riccardo | ریکاردو |
| Roberto | روبرتو |
| Sergio | سِرجو |
| Simone | سیمونه |
| Vincenzo | وینچنتسو |
| Zucchero | تزوکِرو («تز» اول را شاید بهتر باشد در فارسی «ز» بنویسیم، یعنی «زوکِرو») |
- ترکیب‌های نویسه‌ای
| ترکیب نویسه‌ها | آوا |
| CI و CE | چ |
| CH | ک |
| SCI و SCE | ش |
| GI و GE | ج یا ژ |
| GH | گ |
| GN | نی |
| GL | آوایی بین ی و ل |
- با تکرار دو نویسه پشت‌سرهم، آن نویسه تقریباً مشدد خوانده می‌شود. برای مشدد کردن نویسه‌های ترکیبی، تنها باید نویسهٔ نخست دو بار نوشته شود.
اسپانیایی
| Alejandro | آلخاندرو |
| Carlos | کارلوس |
| Domínguez | دومین گوئز (نام خانوادگی) |
| Enrique | انریکه |
| Esteban | استبان |
| Felipe | فلیپه |
| Herrera | اِررا |
| Isabel | ایزابل |
| Ignacio | ایگناثیو/ایگناسیو |
| Jesús | خسوس |
| Jorge | خورخه |
| José | خوزه |
| Juan | خوان |
| Julio | خولیو |
| Lopez | لوپز (نام خانوادگی) |
| María | ماریا |
| Pedro | پدرو |
| Penelope | پنه‌لوپه |
| Rafael | رافائل |
| Rodríguez | رودریگز (نام خانوادگی) |
| Sergio | سرجیو |
| Vargas | بارگاس |
| Velázquez | بلاسکس |
| Víctor | ویکتور |
روسی
| Иосиф | یوسیف |
چینی
| 王 | وانگ |
| 李 | لی |
عربی
| منی | منی[۱] |
| خالد | خالد |
| سعید | سعید |
پیامبران بنی‌اسرائیل، نام‌های عبری و مربوط به کتاب مقدس
| Joshua | Ruth | Samuel | Ezra | Nehemiah | Esther | Job | John | Peter | Timothy | Isaiah | Jeremiah | Ezekiel | Daniel |
| یوشع | روت | سموئیل | عزرا | نحمیا | استر | ایوب | یوحنا | پطرس | تیموتائوس | اشعیا | ارمیا | حزقیال | دانیال |
| Hosea | Joel | Amos | Obadiah | Jonah | Micah | Nahum | Habakkuk | Zephaniah | Haggai | Zechariah | Malachi | James | Jude |
| هوشع | یوئیل | عاموس | عوبدیا | یونس | میکاه | ناحوم | حبقوق | صفنیا | حجی | زکریا | ملاکی | یعقوب | یهودا |
| Luke | Mark | Matthew | Philemon | Titus |
| لوقا | مرقس | متی | فلیمون | تیطوس |
| Rachel | Joseph | Benjamin | Leah | Dinah | Rebekah |
| راحیل | یوسف | بنیامین | لیئه | دینه | ربه‌کا (رفقه) |
جستارهای وابسته
- ویکی‌پدیا:درخواست برابر فارسی
- ویکی‌پدیا:شیوه نوشتار کلمات واردشده به زبان فارسی
- ویکی‌پدیا:درخواست آوانگاری (یک ربات که چندان دقیق نیست)
پانویس
 | این یک مقالهٔ خرد مرتبط با بنیاد ویکی‌مدیا است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |