ویکیپدیا:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۴/۳۵

شیطان تاسمانی (نام علمی: Sarcophilus harrisii) پستانداری کیسهدار است که در جنگلهای تاسمانی زندگی میکند. در گذشته این جانور در سراسر خاک استرالیا و تاسمانی یافت میشد، اما با ورود انسانها نسل آن در استرالیا منقرض شد و واپسین نمونههای این جانور در نزدیک ۵۰۰ سال پیش از میان رفتند و تاسمانی، که جزیرهای بسیار کوچکتر از استرالیا واقع در جنوب شرقی آن است، تنها منطقهای شد که آنها در آن به بقا ادامه دادند.
شیطان تاسمانی با بدنی به اندازه یک سگ کوچک و وزنی کمتر از ۱۰ کیلوگرم بزرگترین کیسهدار گوشتخوار در جهان به شمار میرود که تا ۹۰ سانتیمتر رشد میکند. بدن آن پشمی به رنگ سیاه و با خطی سفید در جلوی سینه و پایین سر دارد. آنها سبیلهای بلندی دارند که از آن برای یافتن طعمه در شب بهره میگیرند. شیطانها توانایی تولید صداهای گوناگون و بلند و نیز جیغهای بلند و ترسناک را دارا هستند که از آن به عنوان نوعی وسیله رفع تهدید و یا راهی برای برقراری ارتباط بهره میگیرند. فشاری که فک این حیوان میتواند وارد کند بیش از یک تن است که از آن برای خرد کردن استخوانهای طعمههایش بهره میگیرد. قیافه شرر بار و صدای ترسناک شیطانها در هنگام درگیری باعث شد که مهاجران اروپایی نخستین به آن نام «شیطان» دهند.
این جانوران گوشتخوار هستند و اغلب مردار و لاشه جانوران را میخورند. آنها در صورتی که گوشت پیدا نکنند از گیاهان، تخم ماهی و قورباغه، و حشرات نیز تغذیه میکند. شیطانهای ماده پناهگاهی در تنه توخالی درختان یا حفرهها و غارها برای خود پیدا میکنند و بچههای خود را در آن شیر میدهند. در هر بارداری بطور متوسط چهار بچه در کیسهٔ مادر به مدت ۱۵ هفته زندگی میکنند.
از سال ۱۹۴۱، شیطانهای تاسمانی به طور قانونی تحت حفاظت درآمدند و از آن زمان جمعیت آنان افزایش یافت و طبق آخرین سرشماری در دهه ۱۹۹۰ تعداد شیطان تاسمانی به حدود ۱۵۰ هزار قلاده رسید. اما پس از آن شیوع سرطان واگیرداری به نام تومور صورتی باعث کاهش شدید جمعیت این جانوران شدهاست. این بیماری فراگیر توسط گازگرفتن از یک شیطان به دیگری منتقل میشود و جانور را در مدت زمانی کمتر از یک سال از پای در میآورد. در نواحی پر جمعیت نرخ مرگ و میر این جانوران به ۸۰ تا ۹۰ درصد رسیدهاست. از جمله دیگر خطرهایی که نسل شیطان را تهدید میکند گسترش جمعیت روباههای قرمز است که با خوردن تولههای این کیسهدار، باعث کاهش جمعیتشان میشوند.
ادامه...