ویکیپدیا:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۴/۱
فریبیاسدی (به انگلیسی: FreeBSD) یک سیستمعامل همهمنظوره و شبه یونیکس است که توسط پروژه فریبیاسدی توسعه مییابد. فریبیاسدی یکی از اولین سیستمعاملهای متنباز است و به طور مستقیم از بیاسدی یونیکس مشتق شده است. بیاسدی سیستمعاملی بود که طی سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۳ در دانشگاه برکلی توسعه مییافت. سیستمعامل فریبیاسدی به صورت یک نرمافزار آزاد توسعه مییابد، این حرف به این معنی است که کدهای منبع فریبیاسدی در اختیار عموم قرار دارد و هر کسی میتواند آن را دریافت کرده، برای اهداف مختلف خود استفاده کند، آن را تغییر داده و سپس دوباره آن را منتشر کند. این ویژگی باعث شده که چندین محصول تجاری و غیرتجاری مختلف توسط افراد و شرکتهای مختلف بر اساس فریبیاسدی بوجود بیاید. هرچند که فریبیاسدی به طور مستقیم از بیاسدی یونیکس مشتق شده است، اما از نظر قانونی، فریبیاسدی نمیتواند «یک یونیکس» نامیده شود، چرا که در حال حاضر، «یونیکس» یک نشان تجاری ثبت شده برای اوپن گروپ است. اولین نسخه فریبیاسدی در سال ۱۹۹۳ منتشر شد.
فریبیاسدی سیستمعاملی قابل حمل (پرتابل) است و از سختافزارها و معماریهای زیادی پشتیبانی میکند. همانند دیگر سیستمعاملهای خانواده بیاسدی، هسته فریبیاسدی و همینطور تمام برنامههای فضای کاربری آن، همانند پوسته و دستورهایی مانند cat و ps، همگی در یک مخزن کد منبع نگهداری میشوند. همچنین فریبیاسدی میتواند فایلهای باینری دیگر سیستمعاملها از جمله لینوکس را هم اجرا کند. امکان نصب برنامههای جانبی از طریق پورتها و بستههای فریبیاسدی وجود دارد. در بین سیستمعاملهای خانواده بیاسدی، فریبیاسدی بزرگترین جامعه کاربری را در اختیار دارد و حدود ۸۰ درصد از کاربران سیستمعاملهای خانواده بیاسدی، از فریبیاسدی استفاده میکنند.
امروزه افراد و شرکتهای تجاری زیادی از فریبیاسدی برای اهداف مختلف خود استفاده میکنند که از این میان میتوان به یاهو!، اپل، ژونیپر، نوکیا، آیبیام، یاندکس، بنیاد نرمافزار آپاچی، هاتمیل، سونی و بسیاری دیگر اشاره کرد.