واژه فریبکار

واژهٔ فریبکار به کلماتی در دو زبان مختلف گفته می‌شود که تلفظ یا ظاهر نسبتاً مشابهی دارند اما معنی‌شان به‌کلی متفاوت است. مثلاً facade (به معنی نما) در انگلیسی و «فساد» در فارسی چنین وضعیتی دارند.

در میان زبان‌های با ریشهٔ مشترک گاه همپوشانی اندکی در معنی نیز وجود دارد که موجب پیچیدگی مضاعف می‌شود.

منشأ عبارت دوست دروغین کتابی از زبان‌شناسی فرانسوی با عنوان «دوست دروغین مترجم» است که به معرفی این پدیده پرداخته‌است.

دوست دروغین می‌تواند موجب دشواری در دریافت مفهوم متونی به زبان بیگانه شود. همچنین دانش‌آموزانی که زبانی بیگانه می‌آموزند، بخصوص زبانی که نسبتی با زبان مادری‌شان دارد، با دوست دروغین دچار مشکل می‌شوند چرا که دانش‌آموزان به دلیل تداخل زبانی در دریافت معنی کلمات دچار اشتباه می‌شوند.

فارسی و انگلیسی

• واکس (ماده براق‌کننده کفش) و wax (موم) و معادل انگلیسی واکس کلمهٔ polish است.
• ترور (قتل سیاسی به وسیله اسلحه) و terror (ترس و وحشت)
• «فساد» در فارسی و facade (به معنی نما) در انگلیسی
• فوت (دمیدن) در فارسی در انگلیسی foot (پا)
• آرم (نشان) در فارسی و در انگلیسی arm (صاعد)
• بند (طناب، بخش، سد) و در انگلیسی band (گروه)
• لب (عضوی از بدن) و در انگلیسی lab (مخفف laboratuvar به معنی آزمایشگاه و اکثراً به صورت مخفف به کار برده می‌شود)

فارسی و کُردی مرکزی

• کشور در زبان کُردی استاندارد (کیشوەر) به معنای قاره است.
• آهنگ در زبان کُردی (ئاهەنگ) به معنای کنسرت است.
• برادر در زبان کُردی دیالکتال (برادەر) به معنای دوست است.
• فرمانبر در زبان کُردی (فەرمانبەر) به معنای کارمند اداری است (در زبان فارسی فرمانبر یعنی‌ مطیع و فرمان‌بردار).
• اجازه در زبان کُردی گفتاری (ئیجازە) به معنای گواهینامه رانندگی‌ است.
• آسایش در زبان کُردی (ئاسایش) به معنای امنیت است (در زبان فارسی این واژه به معنای استراحت و آرمیدن است).
• سرسام در زبان کُردی (سەرسام) به معنای تحت تاثیر قرار گرفته و حیران است.
• اینجا در زبان کُردی (ئینجا) به معنای سپس/پس از آن است.
• خواستن در زبان کُردی مکریانی (خواستن) به معنای خواستگاری کردن است.
• چارک در زبان کُردی مکریانی (چارەک) به معنای یک ربع ساعت است.
• پسندیدن در زبان کُردی (پەسند کردن) به معنای تصویب کردن است.
• پیشمرگ در زبان کُردی (پێشمەرگە) به معنای جنگاور است (در زبان فارسی به معنای کسی است که اندکی از غذایی را برای معلوم کردن طعم و مزۀ آن بچشد).
• زور در زبان کُردی (زۆر) به معنای بسیار و همچنین نیرومندی است.
• خاله در زبان کُردی مکریانی (خاڵە) به معنای برادر مادر است. (در فارسی به معنای خواهر مادر) است.
• دعوت در زبان کُردی مکریانی (داوەت) به معنای جشن عروسی‌ است.
• ناوچه در زبان کُردی (ناوچه) به معنای منطقه/ناحیه است (در فارسی به معنی‌ نوعی از کشتی جنگی است).
• شورش در زبان کُردی (شۆڕش) به معنای انقلاب و تحول بنیادی در جامعه است (در زبان فارسی به معنی‌ بغاوت است).
• ظریف در زبان کُردی اردلانی (زەریف) به معنای زیبا و دل‌پذیر است (در زبان فارسی به معنای نازک و لطیف است).
• جوان در زبان کُردی مکریانی (جوان) به معنای زیبا و دل‌پذیر است (در زبان فارسی به معنای بهار زندگانی‌) است.
• زود در زبان کُردی کرمانشاهی (زوو) علاوه بر داشتن معنای متداول آن در فارسی، نیز به معنای "خیلی‌ وقت پیش" است.

فارسی و عربی

• مجتمع (محل اجتماع یا مجموعه‌ای از ساختمان‌ها) در فارسی معادل مجتمع (در عربی برابر با جامعه در فارسی)

فارسی و ترکی استانبولی

• پنبه (pembe) یعنی رنگ صورتی
• خسته (hasta) یعنی بیمار
• تلاش (telaş) یعنی عجله
• ستم (sitem) یعنی شِکوه و گله
• مسافر (misafir) یعنی مهمان
• اندیشه (endişe) یعنی نگرانی

فارسی و ترکی آذربایجانی

• دستمال در ترکی آذربایجانی(Dəsmal) به معنای حوله است.
• چای در ترکی آذربایجانی(Çay) به معنای رودخانه است.
• پیوند در ترکی آذربایجانی(Peyvənd) به معنای واکسن است.

فارسی و روسی

• استکان در فارسی به معنی فنجان کوچک و استکان (стекло در روسی به معنی لیوان)

فارسی و فرانسوی

• شر و ور (خراب شده) و در فرانسوی (Charivari به معنی دوزخ)