هامون پوزک
| هامون پوزک | |
|---|---|
 | |
| موقعیت | جنوب شرقی ایران |
| کشورهای حوضه | افغانستان |
| مساحتِ رو | ۱۶۰۰ کیلومتر مربع |
هامون پوزک نام دریاچه‌ای در مرز افغانستان و ایران و یکی از تالابهای تشکیل‌دهنده دریاچه هامون است. مساحت کل این هامون داخلی افغانستان آبگیری می‌شود، در اکثر مواقع دارای آب بوده و از کیفیت مناسبی برخوردار می‌باشد. پوزک در داخل خاک ایران به صورت چند برکه از هم جدا وجود دارد که در مواقع پرآبی به یکدیگر می‌پیوندند. بزرگ‌ترین این برکه‌ها چونگ خرگوش با وسعتی حدود ۳۰۰۰ هکتار در نزدیکی مرز شرقی ایران واقع شده‌است. بیشینهٔ ژرفای آب آن از سه متر بیشتر نیست.
هامون دارای سه بخش هامون پوزک، هامون صابری (شاپوری) و هامون هیرمند است. به‌طور کلی تالابهای دریاچه هامون دارای عمق متوسطی بین ۱ تا ۵ متر می‌باشد.
محیط زیست
[ویرایش]تالابهای «انتهای جنوبی هامون پوزک» به وسعت ۱۰ هزار هکتار و «هامون صابری و هامون هیرمند» به وسعت ۵۰ هزار هر دو در سال ۱۹۹۰ به دلیل ایجاد سازه‌های آبی در افغانستان، تخصیص آب برای مقاصد آشامیدنی و کشاورزی از سوی ایران و افغانستان و ورود ماهی غیربومی «آمور» از سوی شیلات که نسل نی‌های منطقه را از بین برده‌است در فهرست قرمز کنوانسیون رامسر قرار گرفته‌اند.
در دهه ۱۳۸۰ هیچ گونه آلودگی جدی در دریاچه هامون بخش پوزک دیده نشده‌است و آلودگی‌ها در حدی نیست که بخواهد تغییری در اکوسیستم دریاچه به وجود بیاورد یا آثاری از نیزارها، ماهی‌ها و دیگر موجودات تالاب نباشد، اما تردد قایق‌ها در این هامون نگرانی‌هایی دربرداشته‌است.
حوضه آبریز
[ویرایش]این دریاچه عمدتاً از باران‌های زمستانی و آب شدن برف‌های رشته کوه‌های افغانستان در بهار تغذیه می‌شود. آب از طریق رودهای خاشرود و هیرمند که در رشته کوه‌های هندوکش، کوه بابا، کوه پغمان و سیاه بند در ارتفاعات مرکزی افغانستان واقع در شمال شرقی دریاچه سرچشمه می‌گیرند به آن می‌رسد. مهمترین سهم هیرمند از بازویی به نام پریان وارد دریاچه در قسمت جنوبی آن می‌شود. سرشاخه های آن در تابستان تقریباً خشک هستند، اما در اواخر زمستان و اوایل بهار مقدار زیادی آب از برف‌های در حال ذوبی که بر روی کوه‌های بلند توده هندوکش باریده است (گاهی ۲۰۰۰ متر مکعب در ثانیه برای هیرمند) حمل می‌کنند که باعث بالا آمدن سریع آب دریاچه می‌شود.
منابع
[ویرایش]- روزنامه ایران > شماره ۴۲۷۸ ۱۵/۵/۸۸ > صفحه ۲۰ (ایران‌زمین)
- پسر سیستان، امین نورا، بازدید: اوت ۲۰۰۹
- ایران سبز: وضعیت هامون در پی خشکی ۹۵ درصد تالاب، بحرانی است. بازدید:اوت ۲۰۰۹