نورولایگین

نورولایگین ۳
نورولایگین ۳
شناساگرها
نماد	NLGN3
آنتره	۵۴۴۱۳
HUGO	۱۴۲۸۹
میراث مندلی در انسان	۳۰۰۳۳۶
RefSeq	NP_001160132
یونی‌پروت	Q9NZ94
اطلاعات دیگر
جایگاه	Chr. X q۱۳٫۱

نورولایگین ۲
نورولایگین ۲
شناساگرها
نماد	NLGN2
آنتره	۵۷۵۵۵
HUGO	۱۴۲۹۰
میراث مندلی در انسان	۶۰۶۴۷۹
RefSeq	NP_065846
یونی‌پروت	Q8NFZ4
اطلاعات دیگر
جایگاه	Chr. 17 p۱۳٫۱

نورولایگین ۱
نورولایگین ۱
شناساگرها
نماد	NLGN1
آنتره	۲۲۸۷۱
HUGO	۱۴۲۹۱
میراث مندلی در انسان	۶۰۰۵۶۸
RefSeq	NP_055747
یونی‌پروت	Q8N2Q7
اطلاعات دیگر
جایگاه	Chr. 3 q۲۶٫۳۱

نورولایگین ۴ ایکس
شناساگرها
نماد	NLGN4X
آنتره	۵۷۵۰۲
HUGO	۱۴۲۸۷
میراث مندلی در انسان	۳۰۰۴۲۷
RefSeq	NP_065793
یونی‌پروت	Q8N0W4
اطلاعات دیگر
جایگاه	Chr. X p۲۲٫۳۲–۲۲٫۳۱

نورولایگین (انگلیسی: Neuroligin) یک پروتئین تراپوسته‌ای نوعِ اول و یک پروتئین چسبندگی (اتصال) سلول در فضای پس‌سیناپسی است که در شکلی‌گیری و حفظ سیناپس‌ها مابین نورون‌ها نقش دارد. نورولایگین‌ها، لیگاند بتا-نورکسین‌ها (پروتئین‌های چسبندگی سلولی در فضای پیش‌سیناپسی) هستند. نحوهٔ اتصال نورولایگین و نوروکسین، همانند «دست دادن» دو فرد است و موجب اتصال دو نورون و تشکیل سیناپس می‌شوند.^[۲] علاوه بر این، نورولایگین‌ها در بافت‌های محیطی بدن هم موجود است و در رگ‌زایی نقش دارند.^[۳] در انسان، جهش یا تغییر در ژن تولیدکنندهٔ نورولایگین، منجر به بروز اوتیسم و برخی اختلالات شناختی دیگر می‌شود.^[۴]

انواع

نورولایگین ۱: فقط در سیناپس‌های تحریکی دستگاه عصبی مرکزی ساخته می‌شود. بیان ژن NLGN1، پیش از تولد، ناچیز است، اما از روز ۱ تا ۸ پس از تولد افزایش یافته و در تمام دوران بلوغ، بالا می‌ماند.
نورولایگین ۲: بیشتر در سیناپس‌های مهاری دستگاه عصبی مرکزی تولید می‌شود، اما در مقادیر کمتری نیز در لوزالمعده، ریه‌ها، لایه درون رگی، زِهدان و پس‌روده وجود دارد.
نورولایگین ۳: در دستگاه عصبی مرکزی، مغز، قلب، ماهیچه اسکلتی، جفت و لوزالمعده تولید می‌شود.
نورولایگین ۴ ایکس: مختص انسانهاست و در قلب، کبد، ماهیچه اسکلتی، لوزالمعده و در مقادیر کمتری در مغز ساخته می‌شود.
نورولایگین ۵ (موسوم به نورولایگین ۴ ایگرِگ): بر روی کروموزوم Y واقع شده و تنها در ۱۹ اسید آمینه با نورولایگین ۴ ایکس فرق دارد.^[۵]
نورولایگین mRNA: در لایه درون رگی عروقِ بزرگ^[۶] و گانگلیون‌های ریشهٔ خلفی نخاع^[۷] در انسان یافت می‌شود.

منابع

↑ Fabrichny IP, Leone P, Sulzenbacher G, Comoletti D, Miller MT, Taylor P, Bourne Y, Marchot P (December 2007). "Structural analysis of the synaptic protein neuroligin and its beta-neurexin complex: determinants for folding and cell adhesion". Neuron. 56 (6): 979–91. doi:10.1016/j.neuron.2007.11.013. PMC 2703725. PMID 18093521.
↑ Scheiffele P, Fan J, Choih J, Fetter R, Serafini T (June 2000). "Neuroligin expressed in nonneuronal cells triggers presynaptic development in contacting axons". Cell. 101 (6): 657–69. doi:10.1016/S0092-8674(00)80877-6. PMID 10892652.
↑ Bottos A, Destro E, Rissone A, Graziano S, Cordara G, Assenzio B, Cera MR, Mascia L, Bussolino F, Arese M (December 2009). "The synaptic proteins neurexins and neuroligins are widely expressed in the vascular system and contribute to its functions". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 106 (49): 20782–7. doi:10.1073/pnas.0809510106. PMC 2791601. PMID 19926856.
↑ Südhof TC (October 2008). "Neuroligins and neurexins link synaptic function to cognitive disease". Nature. 455 (7215): 903–11. doi:10.1038/nature07456. PMC 2673233. PMID 18923512.
↑ Lisé MF, El-Husseini A (August 2006). "The neuroligin and neurexin families: from structure to function at the synapse". Cell. Mol. Life Sci. 63 (16): 1833–49. doi:10.1007/s00018-006-6061-3. PMID 16794786.
↑ Bottos A, Rissone A, Bussolino F, Arese M (August 2011). "Neurexins and neuroligins: synapses look out of the nervous system". Cell. Mol. Life Sci. 68 (16): 2655–66. doi:10.1007/s00018-011-0664-z. PMID 21394644.
↑ Lorenzo LE, Godin AG, Wang F, St-Louis M, Carbonetto S, Wiseman PW, Ribeiro-da-Silva A, De Koninck Y (June 2014). "Gephyrin Clusters Are Absent from Small Diameter Primary Afferent Terminals Despite the Presence of GABA_A Receptors". J. Neurosci. 34 (24): 8300–17. doi:10.1523/JNEUROSCI.0159-14.2014. PMID 24920633.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Neuroligin». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۸.

این یک مقالهٔ خرد زیست‌شناسی مولکولی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[pmid_18093521-1] Fabrichny IP, Leone P, Sulzenbacher G, Comoletti D, Miller MT, Taylor P, Bourne Y, Marchot P (December 2007). "Structural analysis of the synaptic protein neuroligin and its beta-neurexin complex: determinants for folding and cell adhesion". Neuron. 56 (6): 979–91. doi:10.1016/j.neuron.2007.11.013. PMC 2703725. PMID 18093521.

[pmid10892652-2] Scheiffele P, Fan J, Choih J, Fetter R, Serafini T (June 2000). "Neuroligin expressed in nonneuronal cells triggers presynaptic development in contacting axons". Cell. 101 (6): 657–69. doi:10.1016/S0092-8674(00)80877-6. PMID 10892652.

[pmid19926856-3] Bottos A, Destro E, Rissone A, Graziano S, Cordara G, Assenzio B, Cera MR, Mascia L, Bussolino F, Arese M (December 2009). "The synaptic proteins neurexins and neuroligins are widely expressed in the vascular system and contribute to its functions". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 106 (49): 20782–7. doi:10.1073/pnas.0809510106. PMC 2791601. PMID 19926856.

[pmid18923512-4] Südhof TC (October 2008). "Neuroligins and neurexins link synaptic function to cognitive disease". Nature. 455 (7215): 903–11. doi:10.1038/nature07456. PMC 2673233. PMID 18923512.

[Lisé_2006-5] Lisé MF, El-Husseini A (August 2006). "The neuroligin and neurexin families: from structure to function at the synapse". Cell. Mol. Life Sci. 63 (16): 1833–49. doi:10.1007/s00018-006-6061-3. PMID 16794786.

[Bottos_2011-6] Bottos A, Rissone A, Bussolino F, Arese M (August 2011). "Neurexins and neuroligins: synapses look out of the nervous system". Cell. Mol. Life Sci. 68 (16): 2655–66. doi:10.1007/s00018-011-0664-z. PMID 21394644.

[pmid24920633-7] Lorenzo LE, Godin AG, Wang F, St-Louis M, Carbonetto S, Wiseman PW, Ribeiro-da-Silva A, De Koninck Y (June 2014). "Gephyrin Clusters Are Absent from Small Diameter Primary Afferent Terminals Despite the Presence of GABA_A Receptors". J. Neurosci. 34 (24): 8300–17. doi:10.1523/JNEUROSCI.0159-14.2014. PMID 24920633.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]