نهنگ عنبر
| نهنگ عنبر | |
|---|---|
| |
| |
| مقایسه اندازه با یک انسان میان‌قد | |
| وضعیت حفاظت | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پستانداران |
| راسته: | آب‌بازسانان |
| زیرراسته: | آب‌بازسانان دندان‌دار |
| تیره: | شاه‌نهنگیان |
| سرده: | عنبری‌ها |
| گونه: | P. catodon |
| نام دوبخشی | |
| Physeter catodon لینه، ۱۷۵۸
| |
| |
| زیستگاه شاه نهنگ (رنگ آبی) | |
نهنگ عنبر یا شاه‌نهنگ، بزرگ‌ترین نهنگ دندان‌دار است. نهنگ عنبر به زیرراستهٔ آب‌بازسانان دندان‌دار (Odontoceti)، خانواده عنبرنهنگیان (Physeteridae)، سردهٔ نهنگ‌های عنبر (Physeter) تعلق دارد. نهنگ‌های عنبر در تمام اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند. حداکثر طول نرها ۱۸ متراست و وزنشان تا ۶۰ تن می‌رسد؛ ماده‌ها تا ۱۲ متر و وزنشان تا ۴۰ تن است. غالباً رنگ آن‌ها سیاه مایل به قهوه‌ای یا خاکستری تیره است. سر بزرگ نهنگ‌های عنبر تقریباً یک‌سوم طول بدن را تشکیل می‌دهد.
در سر نهنگ عنبر، مادهٔ روغنی اسپرماستی (Spermaceti) وجود دارد که برای ساختن شمع مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌عنوان گریس یا روغن هم به کار می‌رود. نهنگ عنبر در آب‌های گرم و معتدل به سر می‌برد. نرهای بالغ در بهار به سوی آب‌های سردتر شمال یا جنوب شنا می‌کنند، ولی ماده‌ها و نهنگ‌های جوان به صورت گروهی، در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر باقی می‌مانند. نهنگ‌ها به‌طور عمده از سرپاور بزرگ تغذیه می‌کنند. این جانوران معمولاً تا عمق ۱۰۰۰ متری اقیانوس پایین می‌روند و می‌توانند بیش از یک ساعت زیر آب بمانند.
شاه‌نهنگ‌ها در سده‌های ۱۹ و ۲۰ تا حد انقراض شکار شدند. ماده‌ای روغنی به نام عنبر از رودهٔ این نهنگ به دست می‌آید که در تهیهٔ عطر استفاده می‌شود. شیر نهنگ عنبر ماده، ۳۶٪ چربی دارد[۲] (مقایسه کنید با چربی شیر گاو که تنها ۴٪ است) به همین دلیل شیر این نهنگ بافت و قوامی مانند پنیر دارد[۳] و همین موضوع، باعث می‌شود که تا قبل از حل شدن در آب اقیانوس، بچه نهنگ می‌تواند آن را مصرف کند.[۴]
هرمان ملویل در کتابش با نام موبی دیک داستانی دربارهٔ صید نهنگ عنبر نوشته‌است.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
صدا
[ویرایش]
پس از کشف والنتاین ورتینگتون و ویلیام شویل وجود صدای نهنگ‌ها را تأیید کردند.[۵] مطالعات بیشتر انجام شده نشان داد که نهنگ‌های عنبر قادر به انتشار صداهایی با حجم ۲۳۰ دسی‌بل هستند - بیشتر از یک موتور جت هواپیما در هنگام برخاستن. نهنگ عنبر بلندترین صدا را در بین حیوانات جهان دارد.[۶] صدای نهنگ عنبر یک رفتار آموخته شده‌است که مختص قبیله آن‌ها است.[۷]
منابع
[ویرایش]
- ↑ Taylor, B.L. , Baird, R. , Barlow, J. , Dawson, S.M. , Ford, J. , Mead, J.G. , Notarbartolo di Sciara, G. , Wade, P. & Pitman, R.L. (2008). Physeter macrocephalus. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2008. Retrieved on 7 October 2008
- ↑ Mammals in the Seas Vol. 3: General Papers & Large Cetaceans (Fao/Unep). Food & Agriculture Org. 1981. p. 499. ISBN 978-92-5-100513-2.
- ↑ General Whale Information. Biology.kenyon.edu. Retrieved 2013-03-19.
- ↑ Whale Milk. Whalefacts.org. Retrieved 2013-03-19.
- ↑ ""Underwater Sounds heard from Sperm Whales"" (به انگلیسی).
- ↑ Davies, Ella. "the worlds loudest animal might surprise you" (به انگلیسی).
- ↑ «"How does social behavior differ among sperm whale clans?"».
گونههای زندهٔ آب‌بازسانان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- فهرست سرخ IUCN از گونههای آسیب‌پذیر
- آببازان استرالیا
- آب‌بازسانان شمالگان
- آرایه (زیستشناسی) نامگذاریشده توسط کارل لینه
- پستانداران توصیفشده در ۱۷۵۸ (میلادی)
- پستانداران دریایی هاوایی
- جانوران اقیانوس آرام
- جانوران اقیانوس اطلس
- جانوران اقیانوس هند
- کلانزیاگان
- زیاگان مدیترانهای
- سردههای پستانداران تکنماد
- شکارگران اوج
- فهرست سرخ IUCN از گونههای در خطر انقراض
- گونههای بینالمللی
- گونههای متمایز از دیدگاه فرگشتی و در معرض انقراض جهانی
- نمادهای کنتیکت
- نهنگ‌ها
- نهنگ‌های عنبر