نظریه وحدت عقل ابن رشد
| نظریهٔ وحدت فکر ابن رشد | |
|---|---|
 نظریه وحدت فکر توسط ابن رشد مطرح شد. نگاره‌ای از قرن چهاردهم میلادی اثر آندرئا دی بونایتو دا فیرنز | |
| مطرح‌کننده | ابن رشد |
| علم مربوطه | فلسفه |
| تأثیرگرفته از | ارسطو، فلوطین، فارابی، ابن سینا، ابن باجه |
| تأثیرگذاشته بر | ابن‌رشدگرایان، دانته آلیگیری |
| طرفداران | ابن‌رشدگرایان |
| منتقدان | فلاسفهٔ اسکولاستیک (از جمله توماس آکویناس) |
وحدت عقل (که مونوسایکیسم[الف] هم خوانده شده[۱]) نظریه‌ای فلسفی است که توسط فیلسوف مسلمان اندلسی، ابن رشد (۱۱۹۸–۱۱۲۶ میلادی)، مطرح شد.
ابن رشد نظریه خود را در شرح مفصلی که بر رسالهٔ دربارهٔ نفس نوشته، شرح داده‌است. این نظریه توضیح می‌دهد که چگونه دانش مطلق در نظریهٔ ذهن ارسطو ممکن است. نظریهٔ وحدت فکر تحت تأثیر اندیشه‌های مرتبطی بود که از ارسطو، فلوطین، فارابی، ابن سینا و ابن باجه وام گرفته شده بود.
پس از ترجمهٔ آثار ابن رشد به لاتین، طی قرون بعدی، ابن‌رشدگرایان (مانند سیگر اهل برابانت, جان اهل جندون و جان باکونثروپ) در اروپای غربی که ایدهٔ وحدت عقل را از ابن رشد گرفته بودند، آن را بسط دادند.
این نظریه همچنین فلسفهٔ سیاسی سکولاریستی دانته آلیگیری را در قرن چهاردهم تحت تأثیر قرار داد. از مخالفان وحدت عقل نیز می‌توان به توماس آکویناس اشاره کرد که رسالهٔ مفصلی در رد آن نوشت و همچنین کلیسای کاتولیک که آن را محکوم کرد.
پیش‌زمینه
[ویرایش]اندیشهٔ یک عقل واحد، مطلق، و توأم با دانش همهٔ انسان‌ها، توسط فیلسوف‌های قبل از ابن رشد مطرح شده بود.[۲]
واکنش‌ها
[ویرایش]پذیرش
[ویرایش]
درحالی‌که تأثیر آثار ابن رشد در جهان اسلام بسیار اندک بود، ترجمه‌های لاتین آثار او مخاطبان بسیاری در اروپا داشت.[۵]
ارزیابی در عصر مدرن
[ویرایش]یک مورخ فلسفه قرن بیست و یکمی به نام پیتر آدامسون می‌گوید که به نظر می‌رسد «پرواضح» است که این نظریه از دیدگاه مدرن «غلط» است. او همچنین اشاره می‌کند که این نظریه زادهٔ دورهٔ ابن رشد و برداشتی قابل‌قبول از اندیشه‌های ارسطو بوده‌است.[۶]
یادداشت‌ها
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ "5.4: Averroes' Unicity Thesis", in:
Hasse, Dag Nikolaus (12 August 2021) [19 September 2008]. Zalta, Edward N. (ed.). "Influence of Arabic and Islamic Philosophy on the Latin West". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University. ISSN 1095-5054. Retrieved 29 October 2023.
Averroes' best known philosophical doctrine holds that there is only one intellect for all human beings. The doctrine is sometimes labelled 'monopsychism', but this is a problematic term, since Averroes' unicity thesis concerns the intellect, not the soul.
- ↑ Adamson 2016, p. 188.
- ↑ Fakhry 2001, p. 135.
- ↑ کوربن ۱۳۸۸، ص. ۲۸۴.
- ↑ Fakhry 2001, pp. 166–167.
- ↑ Adamson 2016, p. 187 & 193.
منابع
[ویرایش]- کوربن، هانری (۱۳۸۸). تاریخ فلسفه اسلامی. ترجمهٔ جواد طباطبایی. کویر.
- Adamson, Peter (2016). Philosophy in the Islamic World: A History of Philosophy Without Any Gaps. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-957749-1.
- Chisholm, Hugh, ed. (1911). . Encyclopædia Britannica (به انگلیسی). Vol. 2 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 276–283.
- Fakhry, Majid (2001), Averroes (Ibn Rushd) His Life, Works and Influence, Oneworld Publications, ISBN 978-1-85168-269-0
- Hasse, Dag Nikolaus (2014). "Influence of Arabic and Islamic Philosophy on the Latin West". In Edward N. Zalta (ed.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University.