نشان طیب

نشان طیب

لوگوی نشان طیب

کشورهای اسلامی و در رأس آن‌ها کشور مالزی از برخی آیات قرآن، از جمله آیات 172 سورة بقره و آیات 3 و 90 سورة مائده الهام گرفته و موضوع حلیت و حرمت مواد غذایی را نهادینه‌سازی کرده و موضوع «حلال» را که مسئله فقهی است در عرصة تجاری و اقتصادی به عنوان یک نشان وارد کرده‌اند. چنانچه علاوه بر حلیت، توجه و تأکید بر کیفیت مطلوب و بالای محصول نیز قرار گیرد منجر به ایجاد نشانی به نام «طیب» خواهد شد. این نام که برگرفته از قرآن کریم است، نسبت به نشان حلال خاص‌تر است. مؤلفه‌ها و شاخص‌های نشان طیب برگرفته از مفاهیم مختلف طیب در دیدگاه اسلامی و نیز مبتنی بر انطباق با سایر استانداردهای ارگانیک، حلال و فراسودمند در زنجیرة تولید تا مصرف بر اساس پنج اصل تعریف شده است که این اصول عبارت از حلیت، سلامت، اصالت، جذابیت (آراستگی) و برکت هستند. با در نظر گرفتن این پنج اصل، برند طیب فراتر و بالاتر از برند حلال قرار خواهد گرفت. نشان طیب تا کنون در سطح ملی و اتحادیه اروپا به ثبت رسیده است.

ارکان نشان طیب

بوم کیفیت طیب

بر اساس متون اسلامی، اصل حلیت به معنای رعایت کامل چارچوب‌های شرعی و قانونی در محیط کار، در تعامل با کارکنان و شرکاء، در تعامل با حقوق عمومی و زیست محیطی و در تعامل با ذات اقدس الهی است. اصل جذابیت و آراستگی در نتیجة پیاده‌سازی متوازن عناصر زیبایی‌های طبیعی و معنوی مانند نظم، طراوت و شادابی و حسن خلق در محیط کاری تحقق می‌یابد. اصل اصالت بر مبنای هماهنگی با فطرت و طبیعت و ناب بودن تعریف می‌گردد. اصل برکت نیز با توجه به ایجاد آثار حیات‌بخش و ارزش افزوده، افزایش بهره‌وری و تقویت جلوة توحیدی زندگی مشخص می‌شود.

این نشان توسط موسسه کیفیت رضوی اعطا می‌شود. ایده اصلی مؤسسه کیفیت رضوی طراحی، استقرار و تجاری­‌سازی نشان طیب است؛ فرایند طراحی نشان طیب از سال 1394 به صورت رسمی در مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی آغاز شد؛ در ادامه این فرایند طرح ایجاد مؤسسه کیفیت رضوی با مأموریت "توسعه نشان طیب به حوزه‌های مختلف زندگی و تجاری­‌سازی آن در سطح ملی و بین­‌المللی" به آستان قدس رضوی ارائه شد؛ که با راهبری قائم مقام محترم و موافقت تولیت معزز وقت آستان قدس رضوی در اردیبهشت 1397 رسما فعالیت خود را آغاز کرد. هدف راهبردی مؤسسه کیفیت رضوی در چارچوب ایده مزبور، استانداردسازی سبک زندگی اسلامی و الگوسازی از حیات طیبه می­‌باشد. علاوه بر نشان طیب، تندیس طیب نیز با الهام از مفهوم شجره طیبه در آیه 24 سوره ابراهیم طراحی شده و ثبت ملی شده است که به واحدهای صنفی، سازمان‌ها و تولیدکنندگانی که امتیاز لازم را کسب نمایند اعطا می‌گردد.

فرایند ارزیابی و اعطای نشان طیب

فرایند فعال شدن نمایندگی‌ها در سطح استان‌ها

فرایند ارزیابی در الگوی طیب از طریق سه درگاه ۱- تولید کننده محصول یا ارائه کننده خدمت (با ضریب وزنی 20درصد) ۲- مصرف­‌کننده نهایی (با ضریب وزنی 20 درصد) و ۳- ارزیابان تخصصی (با ضریب وزنی 60 درصد) و بر اساس ارکان طیب صورت می‌­گیرد و در سامانه­‌های رتبه‌­بندی قابل مشاهده برای مخاطبان است. با توجه به رویکرد زیست‌بومی و ضرورت استقرار آن به صورت منطقه‌­ای، مؤسسه وظایف خود در زمینه شناسایی، ارزیابی، انتخاب و نظارت بر عملکرد شبکه همکاران و کارگزاران استانی را برای عهده نمایندگان استانی گذاشته است. شرکت‌­ها، مؤسسات یا افراد حقیقی که بر اساس قرارداد همکاری بخشی از وظایف تعریف شده توسط مؤسسه برای توسعه و راهبری زیست‌بوم طیب را انجام می‌­دهند و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم ارتباط مالی با موسسه دارند؛ به عنوان کارگزاران علامت شناخته می­‌شوند. محورهای اصلی فعالیت کارگزاران شامل توسعه بازار، ارزیابی، توسعه ذائقه مورد نظر، جریان­‌سازی علمی و آموزش می‌­باشد که هر کدام از شرکت­‌ها، مؤسسات یا افراد حقیقی متناسب با ظرفیت و تمایل خود می‌توانند در یک یا تعدادی از این محورها کارگزار شوند.

شرکت­‌ها، مؤسسات یا افراد حقیقی که بر اساس تفاهم­نامه یا قرارداد همکاری به توسعه و تقویت زیست‌بوم کمک می‌کنند به عنوان شبکه همکاران شناخته می‌شوند. محورهای اصلی فعالیت شبکه همکاران شامل توسعه زیرساخت­‌ها، بهبود و توانمندسازی، توسعه ذائقه، جریان­‌سازی علمی و آموزش می‌­باشد که هر کدام از شرکت­ها، مؤسسات یا افراد حقیقی متناسب با ظرفیت و تمایل خود می‌­توانند در یک یا تعدادی از این محورها عضو شبکه همکاران شوند. اقتصاد طیب به صورت شبکه­‌ای و مبتنی بر زیرساخت­‌های فناوری اطلاعات طراحی شده است، در زیر ساخت ارائه خدمات طیب تلاش شده است تا سهم همه اعضای شبکه همکاران و کارگزاران مؤثر در جریان درآمدی به صورت همزمان (آنلاین) محاسبه و پرداخت گردد. تولیدکنندگان محصولات، ارائه کنندگان خدمات، صاحبان اصناف و سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی که محصولات و خدمات موسسه کیفیت رضوی و زیست‌­بوم طیب را بر اساس قرارداد مشخص مالی دریافت می‌کنند شبکه مشتریان هستند. قراردادهای فی­مابین موسسه و شبکه مشتریان به صورت فیزیکی و یا از طریق سامانه منعقد می­‌گردد. همیاران کیفیت از بین گروه‌­های مردمی معتمد و دارای تخصص لازم در زمینه نظارت بر کیفیت خدمات و محصولات انتخاب می‌­شوند. هدف اصلی ایجاد شبکه همیاران کیفیت، توسعه فرهنگ نظارت عمومی در راستای ارتقای کیفیت محصولات و خدمات صنفی و اجتماعی می­‌باشد. ارزیابان کسانی هستند که دارای تخصص لازم در زمینه ارزیابی و نظارت بر کیفیت محصولات، خدمات و سازمان‌ها هستند و به صورت مستقیم یا از طریق شبکه کارگزاران با موسسه مرتبط می‌شوند و پس از احزار صلاحیت در زیست‌بوم فعالیت می‌نمایند.

برای رتبه­‌بندی محصولات، واحدهای صنفی و یا سازمان‌ها می­‌بایست تولیدکنندگان یا صاحبان واحدها در سامانه رتبه­‌بندی محصولات یا واحدهای صنفی ثبت ­نام نمایند تا پس از بررسی مدارک عضویت آنها در سامانه مورد تایید قرار گیرد. تولیدکنندگان محصولات، واحدهای صنفی و سازمان­‌ها از سه طریق می‌­توانند وارد فرایند دریافت نشان طیب شوند: 1- ابتدا در فرایند رتبه‌­بندی قرار گیرند و بعد از ارتقای کیفیت و احراز شرایط مورد نظر در فرایند دریافت علامت قرار گیرند 2- به واسطه شناختی که از وضعیت خود به لحاظ کیفیت دارند از ابتدا درخواست علامت بدهند که البته در این روش نیز حضور در سامانه رتبه‌­بندی پیش­نیاز دریافت علامت تأییدی است 3- در جشنواره محصولات و کسب وکارهای طیب یا جایزه تعالی سازمانی طیب شرکت نمایند. در این روش نیز حضور در سامانه رتبه‌­بندی پیش‌­نیاز دریافت نشان طیب است. برای این منظور متقاضیان می­توانند به ­صورت مستقیم یا از طریق شبکه کارگزاران درخواست خود را برای موسسه ارسال نمایند. (ر. ک. شکل 10)