نخلیت
نخلیت (انگلیسی: Nakhlite) نام گروهی از شهاب‌سنگ مریخی است که به نام اولین نمونه، شهاب‌سنگ نخله، نام‌گذاری شده‌اند.
نخلیت‌ها سنگ آذرین غنی از اوژیت هستند که از بازالت ماگما حدود ۱٫۳ میلیارد سال پیش تشکیل شده‌اند. این سنگ‌ها دارای بلورهای اوژیت و الیوین هستند. سن تبلور آنها، با مقایسه با تاریخچه شمارش دهانه‌های مناطق مختلف مریخ، نشان می‌دهد که نخلیت‌ها روی سازه آتشفشانی بزرگ تارسیس، الیسیوم یا سیرت بزرگ تشکیل شده‌اند.[۱]
تاریخچه
[ویرایش]مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷ سن آنها را حداقل به چهار فوران مختلف از ۱۴۱۶ ± ۷ میلیون سال پیش تا ۱۳۲۲ ± ۱۰ میلیون سال پیش تعیین کرد.[۲] شواهد نشان داده است که نخلیت‌ها حدود ۶۲۰ میلیون سال پیش در معرض آب مایع قرار گرفته و حدود ۱۰٫۷۵ میلیون سال پیش بر اثر برخورد یک سیارک از مریخ پرتاب شده‌اند. آنها طی ۱۰٬۰۰۰ سال گذشته به زمین سقوط کرده‌اند.[۱]
دهانه احتمالی منشأ در الیسیوم
[ویرایش]دهانه‌ای به قطر ۶٫۵ کیلومتر در ۲۹°۴۰′۲۶″شمالی ۱۳۰°۴۷′۵۶″شرقی / ۲۹٫۶۷۴°شمالی ۱۳۰٫۷۹۹°شرقی در دشت‌های آتشفشانی شمال‌غرب الیسیوم مونس به‌عنوان منشأ احتمالی شناسایی شده است. بر اساس ابعاد دهانه، نرخ رشد تخمین زده‌شده آتشفشان منشأ در آن بازه زمانی ۰٫۴–۰٫۷ متر در میلیون سال بوده است، که بسیار کندتر از نرخ مورد انتظار برای یک آتشفشان زمینی است و نشان می‌دهد که فعالیت‌های آتشفشانی مریخ در آن دوره به‌شدت کند شده بود.[۲]
نمونه‌ها
[ویرایش]_meteorite.jpg)
نمونه‌های شناخته‌شده از نخلیت‌ها شامل موارد زیر هستند:
- شهاب‌سنگ نخله (حدود ۴۰ نمونه، وزن کل تخمینی ۱۰ کیلوگرم[ابزار تبدیل: یکای ناشناخته])، نزدیکی نخله، منطقه ابو حمص، استان اسکندریه، مصر، ۱۹۱۱
- شهاب‌سنگ گورنادور والادارس[۳]
- شهاب‌سنگ لافایت، ۸۰۰ گرم، قبل از ۱۹۳۱[۴]
- NWA817، ۱۰۴ گرم، مراکش، ۲۰۰۰[۵]
- NWA998، ۴۵۶ گرم، مراکش، ۲۰۰۱[۶]
- Y000593 (Yamato 593), ۱۳٫۷ کیلوگرم[ابزار تبدیل: یکای ناشناخته][۷][۸][۹][۱۰][۱۱]
- Y000749، ۱٫۲۸ کیلوگرم[ابزار تبدیل: یکای ناشناخته][۱۰][۱۲]
- Y000802، ۲۲ گرم[۱۰]
- MIL 03346، رشته کوه میلر، جنوبگان[۱۳]
- MIL 090030, MIL 090032, and MIL 090136، رشته کوه میلر، جنوبگان[۱۳]
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Treiman, A.H. , "The nakhlite meteorites: Augite-rich igneous rocks from Mars" - (PDF) Chemie der Erde 65, p. 203-270, (2005). URL accessed July 30, 2011.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Cohen, B. E.; Mark, D. F.; Cassata, W. S.; Lee, M. R.; Tomkinson, T.; Smith, C. L. (2017). "Taking the pulse of Mars via dating of a plume-fed volcano". Nature Communications. 8 (1): 640. Bibcode:2017NatCo...8..640C. doi:10.1038/s41467-017-00513-8. PMC 5626741. PMID 28974682.
- ↑ "Mineralogy of nakhlite Martian meteorites: Implications for their relative burial depths", Mikouchi, T. ; McKay, Gordon; Miyamoto, M. , 2006, NASA Technical Reports Server
- ↑ "Lafayette - 800 grams Nakhlite", Martian Meteorite Compendium, C. Mayer, 2012
- ↑ NWA 817 – 104 grams Nakhlite
- ↑ NWA 998 – 456 grams Nakhlite
- ↑ Webster, Guy (February 27, 2014). "NASA Scientists Find Evidence of Water in Meteorite, Reviving Debate Over Life on Mars". ناسا. Retrieved February 27, 2014.
- ↑ White, Lauren M.; Gibson, Everett K.; Thomnas-Keprta, Kathie L.; Clemett, Simon J.; McKay, David (February 19, 2014). "Putative Indigenous Carbon-Bearing Alteration Features in Martian Meteorite Yamato 000593". Astrobiology. 14 (2): 170–181. Bibcode:2014AsBio..14..170W. doi:10.1089/ast.2011.0733. PMC 3929347. PMID 24552234.
- ↑ Gannon, Megan (February 28, 2014). "Mars Meteorite with Odd 'Tunnels' & 'Spheres' Revives Debate Over Ancient Martian Life". Space.com. Retrieved February 28, 2014.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ NASA.gov
- ↑ Imae N. , Okazaki R. , Kojima H. and Nagao K. (2002a) The first Nakhlite from Antarctica (abs#1483). Lunar Planet. Sci. XXXIII. Lunar Planetary Institute, Houston
- ↑ Imae N. , Ikeda Y. , Shinoda K. , Kojima H. and Iwata N. (2002c) Two Nakhlites from Antarctica: Y000593 and Y000749 (abs). Antarctic Meteorites XXVII, 45-47. Nat. Inst. Polar Res. , Tokyo
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Udry, Arya (2012). "Paired nakhlites MIL 090030, 090032, 090136, and 03346: Insights into the Miller Range parent meteorite". Meteoritics & Planetary Science. 47 (10): 1575–1589. Bibcode:2012M&PS...47.1575U. doi:10.1111/j.1945-5100.2012.01420.x.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Nakhlite». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۲۵.