پرش به محتوا

مینای معمولی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مینای هندی
وضعیت حفاظت
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرندگان
راسته: گنجشک‌سانان
تیره: ساران
سرده: میناهای معمولی
گونه: A. tristis
نام دوبخشی
Acridotheres tristis
(لینه، ۱۷۶۶
زیرگونه

Acridotheres tristis melanosternus
Acridotheres tristis naumanni
Acridotheres tristis tristis
Acridotheres tristis tristoides

یک مینای معمولی در استرالیا
تخم مینای معمولی در موزه تولوز

مینای هندی یا مینای معمولی (نام علمی: Acridotheres tristis) پرنده‌ای از خانوادهٔ سار است. این پرنده بومی آسیا از ایران تا اندونزی است و توسط انسان به مناطق دیگر دنیا معرّفی شده و در بسیاری از نقاط به صورت گونهٔ مهاجم درآمده است. این پرنده یک پرندهٔ سخن‌گو است.

مینای هندی پرنده‌ای با پرهایی سیاه و سفید و منقار زرد است که به دلیل توانایی تقلید صدا و آواز دلنشین، در بسیاری از فرهنگ‌ها نماد هوش و عشق محسوب می‌شود. این پرنده که زیستگاه اصلی آن جنوب آسیا (هند، نپال، سریلانکا) است، به دلیل قدرت بالای سازگاری، امروزه در خاورمیانه، آفریقا، استرالیا و سایر مناطق جهان گسترش یافته است. میناهای هندی نر کامشان سیاه است و میناهای هندی ماده کامشان زرد است.

پرنده‌ای مهاجم و تهدیدی برای تنوع زیستی

[ویرایش]

مینای هندی پرنده‌ای همه‌چیزخوار و به شدّت قلمروطلب است که سازگاری بسیار عالی با محیط‌های شهری دارد. محدودهٔ زیستی این پرنده در حال گسترش است و یکی از سه نوع پرنده‌ای است که در فهرست بدترین گونه‌های مهاجم قرار گرفته‌اند (در کنار سار معمولی و خرمابلبل زیر دم سرخ).[۲] به خصوص در استرالیا حضور این پرنده غیربومی مشکلات محیط زیستی زیادی را ایجاد کرده تا جایی که این پرنده در سال ۲۰۰۸ مهم‌ترین آفت در استرالیا نام گرفته است.[۳]

در عین جذابیت ظاهری، مینای هندی به عنوان گونه‌ای مهاجم شناخته می‌شود که به محیط زیست و تنوع زیستی آسیب‌های جدی وارد می‌کند. این پرنده تخم‌های پرندگان بومی را می‌خورد، آشیانه‌ها را تخریب و گونه‌های دیگر را از زیستگاه‌هایشان بیرون می‌راند. توانایی او در مقابله با پرندگان بزرگ‌تر مانند کلاغ و تغذیه از محصولات کشاورزی باعث افزایش نگرانی‌ها شده است.

علاوه بر این، مینای هندی ناقل بیماری‌هایی مانند «تریکومونیازیس» و انگل‌هایی است که به انسان و دیگر موجودات زنده منتقل می‌شوند. به همین دلیل، کشورهای مختلف، از جمله کشورهای حوزه خلیج فارس، اقدامات گسترده‌ای برای کنترل جمعیت این پرنده آغاز کرده‌اند.

این پرنده در فهرست صد گونه مهاجم جهانی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت قرار دارد و به دلیل توانایی فوق‌العاده در سازگاری با محیط‌های جدید و تکثیر سریع، به یکی از چالش‌های بزرگ زیست‌محیطی تبدیل شده است.

مینای هندی در کشورهای عربی مشکلات متعددی ایجاد کرده است. در الجزایر، افزایش جمعیت این پرنده باعث نگرانی انجمن‌های محیط زیستی شده و درخواست‌هایی برای مقابله با آن مطرح شده است.

کشورهای حوزه خلیج فارس نیز از جمله عمان، عربستان سعودی، و قطر، اقدامات مختلفی را برای کنترل و کاهش جمعیت مینای هندی آغاز کرده‌اند. در عمان، کارزاری در منطقه ظفار در دسامبر ۲۰۲۲ شروع شد، و عربستان و قطر برنامه‌های مشابهی برای مدیریت این پرنده اجرا کرده‌اند.

در اردن، گسترش این پرنده در سراسر کشور گزارش شده و در لبنان، سازمان‌های محیط زیستی از جمله «جمعیت زمین لبنان» هشدارهایی درباره افزایش جمعیت آن و تأثیرات منفی‌اش ارائه داده‌اند. تلاش‌هایی مانند ثبت مکان‌های گسترش این پرنده از طریق شبکه‌های اجتماعی نیز انجام شده است.

در فرهنگ عمومی

[ویرایش]

«شیلا»، پرنده‌ای که در کارتون معروف «ماجراهای سندباد» همراه قهرمان داستان بود، از گونه مینای هندی بود.[۴]

پانویس

[ویرایش]
  1. BirdLife International (2008). Acridotheres tristis. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2008. Retrieved on 23 February 2009
  2. Lowe S. , Browne M. , Boudjelas S. and de Poorter M. (2000, updated 2004). 100 of the World's Worst Invasive Alien Species: A selection from the Global Invasive Species Database بایگانی‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۱۶ توسط Wayback Machine. The Invasive Species Specialist Group (ISSG), a specialist group of the Species Survival Commission (SSC) of the World Conservation Union (IUCN), Auckland.
  3. "ABC Wildwatch". Abc.net.au. Archived from the original on 2012-11-09. Retrieved 2012-08-07.
  4. https://www.facebook.com/bbcnews. “مینای هندی؛ پرنده زیبا و شروری که لبنان، الجزایر و کشورهای خلیج فارس را تهدید می‌کند - BBC News فارسی. ” BBC News فارسی، December 20, 2024. https://www.bbc.com/persian/articles/c7855ex8lmjo.
  • دکتر احسان مقدس، پرورش و نگهداری و بیماری‌های مینا. چاپ اول بهار ۱۳۸۷، انتشارات نیلوبرگ، تهران.
  • https://www.facebook.com/bbcnews. «مینای هندی؛ پرنده زیبا و شروری که لبنان، الجزایر و کشورهای خلیج فارس را تهدید می‌کند - BBC News فارسی.» BBC News فارسی، December 20, 2024. https://www.bbc.com/persian/articles/c7855ex8lmjo.

^ BirdLife International (2008). Acridotheres tristis. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 23 February ۲۰۰۹.