مهمات فسفر سفید
مهمات فسفر سفید، انواعی از مهمات هستند که از یکی از آلوتروپ‌های رایج عنصر شیمیایی فسفر استفاده می‌کنند. فسفر سفید در ایجاد دود، روشنایی و مهمات آتش‌زا استفاده می‌شود و معمولاً عنصر سوزاننده در مهمات ردیاب است.[۱] نام‌های رایج دیگر مهمات فسفر سفید عبارت هستند از WP و اصطلاحات عامیانه Willie Pete و Willie Peter که از نام ویلیام پیتر مشتق شده‌اند.[۲] فسفر سفید پیروفوریک است یعنی در اثر تماس با هوا مشتعل می‌شود و به‌شدت می‌سوزد و می‌تواند پارچه، سوخت، مهمات و سایر مواد قابل احتراق را شعله‌ور کند.
علاوه بر قابلیت‌های تهاجمی، فسفر سفید یک عامل تولید دود بسیار کارآمد است که با هوا واکنش می‌دهد و بلافاصله پوششی از بخار فسفر پنتااکسید تولید می‌کند. مهمات فسفر سفید تولیدکنندهٔ دود، بسیار رایج هستند. به‌ویژه به عنوان نارنجک‌های دودزا برای پیاده‌نظام که در نارنجک انداز‌های دفاعی بر روی تانک‌ها، سایر خودروهای زرهی و در تخصیص مهمات برای توپخانه و خمپاره، بارگذاری می‌شوند. فسفر سفید همچنین می‌تواند با ایجاد پرده‌ای از دود، حرکت، موقعیت، نشانه‌های فروسرخ و موقعیت تیراندازی نیروهای دوست را پنهان کند.
اثرات
[ویرایش]مهمات فسفر سفید علاوه بر صدمات مستقیم ناشی از قطعات بدنهٔ آن‌ها می‌تواند به دو روش اصلی سوختگی و استنشاق بخار صدمات ایجاد کند.
سوختگی
[ویرایش]
در کاربرد به عنوان مهمات، فسفر سفید با شعله‌های 1000 تا 1800 درجه سانتی‌گراد به راحتی می‌سوزد.[۴][۵] ذرات فروزنده حاصل از سلاح‌هایی که از فسفر سفید پودری به عنوان پرکننده استفاده می‌کنند، باعث سوختگی‌های جزئی و کامل می‌شوند، مانند هر تلاشی برای کنترل مهمات فرعی سوزان بدون تجهیزات حفاظتی. سوختگی فسفر به دلیل جذب فسفر به بدن از طریق ناحیهٔ سوخته با تماس طولانی مدت، خطر مرگ را افزایش می‌دهد و می‌تواند منجر به آسیب کبد، قلب، کلیه و در برخی موارد نارسایی چند عضوی شود.[۶]
استنشاق دود
[ویرایش]سوزاندن فسفر سفید، دود داغ، متراکم و سفیدی تولید می‌کند که عمدتاً از فسفر پنتااکسید به شکل هواپخش تشکیل شده است. این دود در غلظت‌های پایین معمولاً بی‌ضرر است. اما در غلظت‌های بالا دود می‌تواند باعث تحریک موقت چشم‌ها، غشای مخاطی بینی و دستگاه تنفسی شود.[۷] دود در فضاهای بسته خطرناک‌تر است که می‌تواند باعث خفگی و آسیب دائمی تنفسی شود. هیچ مورد مستندی از تلفات ناشی از استنشاق دود به تنهایی در شرایط جنگی وجود ندارد.[۸]
قوانین بین‌المللی
[ویرایش]در حالی که به‌طور کلی فسفر سفید یک مادهٔ شیمیایی صنعتی است که در معرض محدودیت نیست، استفاده‌های خاصی در جنگ‌افزارها به ویژه موارد مربوط به وسایل آتش‌زا توسط قوانین عمومی بین‌المللی ممنوع یا محدود شده است.[۹]
منابع
[ویرایش]- ↑ "Pyrotechnics, Explosives, & Fireworks". Archived from the original on 2 January 2004. Retrieved 4 December 2005.
- ↑ Paul Reynolds (16 November 2005). "White phosphorus: weapon on the edge". BBC News. Archived from the original on 29 November 2019. Retrieved 16 November 2005.
- ↑ Khalili, Mustafa; Tait, Michael (19 January 2009). "White phosphorus in Gaza: the victims". The Guardian. London. Archived from the original on 3 January 2017. Retrieved 18 December 2016.
- ↑ Atiyeh, BS; Gunn, SW; Hayek, SN (2007-12-31). "Military and Civilian Burn Injuries During Armed Conflicts". Annals of Burns and Fire Disasters. 20 (4): 203–215. PMC 3188083. PMID 21991098.
- ↑ "Q&A: White phosphorus injuries". BBC News. 2009-01-21. Retrieved 2022-06-09.
- ↑ «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. ۲۰۰۶-۰۶-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳۰ ژوئن ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۲۲.
- ↑ "Smokes, Fuels, and Incendiary Materials" (PDF). J R Army Med Corps. 148 (4): 395–397. 2002. doi:10.1136/jramc-148-04-11. PMID 12703429. Archived from the original (PDF) on 30 October 2019. Retrieved 30 October 2019.
- ↑ "White Phosphorus (WP)". Globalsecurity.org. Archived from the original on 21 December 2019. Retrieved 30 October 2019.
- ↑ I. J. MacLeod and A. P. V. Rogers. "The Use of White Phosphorus and the Law of War" بایگانی‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine, in Yearbook of International Humanitarian Law (2007)
پیوند به بیرون
[ویرایش]- The Legality of the Use of White Phosphorus by the United States Military During the 2004 Fallujah Assaults (Roman Reyhani)
- Globalsecurity.org on WP (including use during the Battle of Fallujah and during the December 1994 battle for Grozny during the First Chechen War)