پرش به محتوا

مهدی فصیحی هرندی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مهدی فصیحی هرندی
مهدی فصیحی هرندی در مرکز بررسی‌های استراتژیک، آذر ۱۴۰۰
زادهٔ۱۳۵۱
تحصیلاتدانشگاه دلفت (دکتری)
دانشگاه صنعتی امیرکبیر (کارشناسی ارشد)
دانشگاه صنعتی اصفهان (کارشناسی)
پیشینه علمی
شاخه(ها)دیپلماسی آب، حکمرانی آب
محل کاردانشگاه تهران، مرکز بررسی‌های استراتژیک
پایان‌نامهHydrosystems as Multipractice Phenomena: A Normative Approach to Analysing Governance System Failures (۲۰۱۶)
استاد راهنمامارک جی دفریس، ایبو فن د پول

مهدی فصیحی هرندی (متولد ۱۳۵۱) محقق حوزهٔ سیاست‌گذاری انرژی و دیپلماسی آب و پژوهشگر مرکز بررسی‌های استراتژیک است. او دانش‌آموختهٔ دورهٔ دکتری حکمرانی و سیاستگذاری دانشگاه دلفت است.[۱][۲][۳][۴]

دیدگاه‌ها

[ویرایش]

فصیحی با توجه به چالش‌های بحران آب در ایران به تغییر رویکرد نسبت به حکمرانی آب تأکید دارد.[۵][۶][۷] او معتقد است در حوزهٔ مدیریت مسائل آب در ایران، عموماً بر تکنیک‌ها و راه‌حل‌های طبیعی تمرکز می‌شود و زمینه‌های مربوط به علوم انسانی نظیر جنب‌های سیاسی، فرهنگی، ارزشی، اخلاقی و اجتماعی نادیده گرفته می‌شوند.[۸] فصیحی وضعیت مطلوب حکمرانی آب را وضعیتی می‌داند که در آن دولت (state) تسهیل‌گر باشد و وظیفه کنترل و نظارت داشته باشد، اما اکنون در بحث مدیریت آب، دولت همه‌کاره است؛ تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری، اجرا، نظارت، کنترل و غیره در دست دولت است و مردم نقش و جایگاهی در حکمرانی آب و آبخیزداری ندارند. «مشارکت اجتماع» در پروژه‌های آبی حتی در پروژه‌های آبخیزداری به‌صورت «مشارکت پیمانکاری» تعریف شده، یعنی مردم بیایند کمک کنند تا تصمیمی که از بالا گرفته شده اجرا شود. این در حالی است که ممکن است این تصمیمی که از بالا گرفته شده‌است، هیچ سنخیتی با اجتماع نداشته باشد.[۹]

فصیحی معتقد است فشردگی و چالش‌های مسائل آب با قانون‌گذاری جدید و بی‌رویه حل نمی‌شود؛ در دهه‌های گذشته به‌دلیل خشکسالی مسائل آب‌مان وخیم‌تر شده‌است و برای هر مسئله، تصمیمات پرشماری اتخاذ شده که که روی هم تلنبار شده و مشکلات را هم حل نکرده‌اند.[۱۰] از نظر فصیحی، نظام حکمرانی آب در ایران دچار معضل بیش‌قانونگذاری است که ساختار نظارت بر قوانین را تضعیف و رابطه علی‌ومعلولی بین قانون و اهدافش را نابود کرده‌است.[۱۱]

او بر این باور است که در ایران به‌جای تغییر رویکرد، مسئولان به ارائهٔ آمار و عملکرد خود می‌پردازند، حال‌آنکه این اعداد تصویری از آینده به ما نمی‌دهد.[۱۲] فصیحی در فروردین ۱۳۹۷ طی مناظره‌ای در شبکه یک در برابر مسعود تجریشی (مدیر برنامه‌ریزی و تلفیق دریاچه ارومیه) و سید مرتضی موسوی (نماینده وزارت نیرو در ستاد احیا) به نقد رویکرد سازه‌ای نسبت به احیای دریاچه ارومیه پرداخت. او اظهار داشت که مسئلهٔ اصلی دریاچه ارومیه، ابعاد اجتماعی است اما مدیران ستاد احیا همچنان بر روش‌های سازه‌ای تأکید دارند.[۱۳]

فصیحی دربارهٔ مدیریت منابع آبی و نشست زمین در شهر اصفهان معتقد است که مادی‌های اصفهان تحت عنوان «ساماندهی» و با استفاده از پوشش‌های بلوکی و مالون‌چینی، کارکرد و نفوذپذیری‌شان را از دست داده‌اند. به این ترتیب، رواناب‌های شهر به جای اینکه آب‌های زیرزمینی را تغذیه کند، از بین می‌رود و تبخیر می‌شود؛ لذا اقدامات شهرداری اصفهان در بحث ساماندهی مادی‌ها بیشتر آسیب بوده‌است تا احیا.[۱۴]

فصیحی آسیب‌های الگوی فعلی حکمرانی بر منابع آب را چنین برمی‌شمرد: تصمیم‌گیرندگان متمایل به دوری از بروز مناقشه زیست محیطی، اجتماعی و سیاسی هستند ولی باید متوجه باشند که راهکار‌های دستوری و پادگانی در مساله حقوق آب نمی‌تواند موثر باشد و در یک کلام حقوق آب با تحکم و اجبار دست یافتنی نیست.[۱۵]

منابع

[ویرایش]
  1. «عقب ماندگی در مدیریت بحران آب». تابناک.
  2. «مهدی فصیحی هرندی». مرکز بررسی‌های استراتژیک. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۲۱.
  3. «چه کنیم با این همه باران؟». روزنامه ایران.
  4. «آبخیزداری؛ حکمرانی جامع منابع طبیعی». روزنامه اطلاعات.
  5. ««یکپارچگی ساختاری» گام دولت برای برون رفت از مشکلات مدیریت آب». ایرنا.
  6. «ضرورت تغییر رویکرد به حکمرانی آب». دنیای اقتصاد.
  7. «بحرانِ آب را ایجاد کرده‌اند!». روزنامه نسل فردا.
  8. «گزارش «رویکردی به تصمیم سازی حکمرانی آب در وقایع حدی طبیعی»». پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  9. ««معجزه آبخیزداری»». تسنیم.
  10. «قانون‌گذاری بی‌رویه در حوزه آب خطاست». روزنامه پیام ما.
  11. «ارزیابی ساختاری مصوبه تشکیل کارگروه سازگاری با کم‌آبی». تحقیقات منابع آب ایران. ۱۳۹۷.
  12. «کاهش ۵۴ درصدی بارندگی امسال در مقایسه با پارسال». تابناک.
  13. «دریاچه ارومیه آب ندارد اما برای برخی نان دارد». مودگان. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۶ سپتامبر ۲۰۲۱.
  14. «تخریب مادی‌ها، سرآغاز مشکلات زیست‌محیطی باغشهر اصفهان». ایرنا.
  15. «ضرورت بازتعریف نظام حکمرانی آب در زاینده‌رود / پژوهشگر سیاست‌گذاری: حقوق آب با تحکم به دست نمی‌آید!».

پیوند به بیرون

[ویرایش]