منطقه ۱۹ شهرداری تهران
| منطقه ۱۹ شهرداری تهران | |
|---|---|
 موقعیت منطقه ۱۹ (رنگ سبز) | |
| کشور | ایران 
|
| استان | تهران |
| شهر | تهران |
| رتبه توسعه یافتگی در شهر | |
| نام دیگر | - |
| منطقه پستی | |
| پیش‌شماره محلی تلفن | |
| شهردار | حسین اخگرپور (از اسفندماه 1402)[۱] |
| مناطق همجوار | منطقه ۱۶ منطقه ۱۷ منطقه ۱۸ منطقه ۲۰ [۲] |
منطقه ۱۹ شهرداری تهران یکی از مناطق شهری جنوب غربی تهران است.[۲] منطقه نوزده از سمت غرب به تقاطع بزرگراه آزادگان و ساوه، از سمت شمال و شمال غرب با محورهای جوانه، بزرگراه آیت‌الله سعیدی و جاده ساوه، از سمت جنوب به بزرگراه آزادگان و حریم جنوب شهر تهران و از سمت شرق نیز به بزرگراه نواب خیابان بهمنیار و بزرگراه تندگویان محدود می‌شود.[۳] منطقه نوزده با مناطق شانزده، هفده، هیجده و بیست همجوار است.[۲] منطقه با وسعتی برابر ۹۲ کیلومتر مربع منطقه دارای ۵ ناحیه است؛ سه ناحیه یک، دو و سه در حوزه بافت شهری است و در شمال بزرگراه آزادگان قرار دارند.[۴] نواحی ۴ و ۵ خارج از محدوده قانونی شهر تهران قرار دارند و جزء حریم منطقه نوزده به حساب می‌آیند. ناحیه ۴ دارای ۱۳ روستا و ناحیه ۵ نیز دارای ۱۳ روستا است. این دو ناحیه در جنوب بزرگراه آزادگان قرار دارند.[۴] سه ناحیه داخل محدوده شهری منطقه نیز دارای ۱۳ محله است.[۳][۵]منطقه نوزده شهرداری تهران مراکز متعددی وجود دارد. وجود آرامگاه سید روح‌الله خمینی، بهشت زهرا، فرودگاه بین‌المللی امام خمینی، مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب، بوستان ولایت، مبل فروشان نعمت‌آباد و پارچه فروشان عبدل‌آباد، میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران آن را از دیگر مناطق تهران متمایز کرده‌است.[۳] شاه‌راه‌های بزرگراهی بزرگراه آزادگان، بزرگراه آیت‌الله سعیدی، بزرگراه تندگویان و بزرگراه کاظمی منطقه را به لحاظ عبور و مرور در موقعیتی پراهمیتی قرار داده‌است.[۳] شهردار کنونی منطقه 19 حسین اخگرپور است.
تاریخچه
[ویرایش]اطلاعات دقیقی تاریخی از وضعیت سکونتگاهی شهری منطقه نوزده شهرداری تهران در دسترس نیست. بر اساس برخی از گزارش‌ها منطقه نوزده تهران از سال‌های بعد انقلاب به عنوان منطقه شهری و بخشی شهرداری تهران به‌شمار آمده‌است، سال‌های قبل از انقلاب عمده اراضی این منطقه زمین‌های با کاربری کشاورزی و دامداری بوده‌است. متأثر از افزایش جمعیت، مهاجرت تدریجاً زمین‌های محدوده یاد شده نیز به کاربری مسکونی تغییر یافته‌است.[۶]
محدود کنونی منطقه نوزده شهرداری تهران، در تهران قدیم تا دهه سی خورشیدی شبکه‌ای از راه‌های روستایی میان تهران و شهرری بوده‌است.[نیازمند منبع] به‌طور مشخص نخستین ساخت و سازها در این منطقه به دوره رضاشاه با احداث پادگان و فرودگاه قلعه‌مرغی در محله قلعه‌مرغی بازمی‌گردد.[۷] فرودگاه تاریخی قلعه‌مرغی به عنوان نخستین فرودگاه تهران در دهه هشتاد خورشیدی به بوستان ولایت تغییر کاربری داد.[۷] با این اقدام تدریجاً زمینه‌های تغییر کاربری اراضی کشاورزی به شهری و مسکونی فراهم شد و مستند به برخی از گزارش‌ها در فاصله سال‌های دهه پنجاه و شصت خورشیدی روند توسعه کالبدی این منطقه شتاب بیشتری گرفت.[۶]
در این منطقه از روزگار تهران قدیم تا کنون مناطق و سکونت‌هایی قدیمی وجود داشته‌است که هنوز هم با همان نام‌های قدیمی شناخته می‌شوند از جمله می‌توان به خانی‌آباد، نعمت‌آباد و عبدل‌آباد اشاره کرد. براساس گزارش‌های تاریخی خانی‌آباد، در کنار محله‌هایی نظیر سنگلج و بازار بزرگ، در دورهٔ سلطنت ناصر الدین شاه قاجار به بافت شهری تهران اضافه شد.[۸] دروازه خانی‌آباد در دوره ناصری یکی از دوازده دروازه اصلی شهر تهران بوده‌است. این دروازه همراه با حصار و دروازه‌های دیگر تهران برای گسترش پایتخت در دوره رضاشاه پهلوی تخریب شدند. این دروازه در تقاطع خیابان‌های خانی‌آباد و شوش بوده‌است.[۹] این محدود با گذر زمان و بر اساس تقسیمات شهری تهران در روزگار کنوی به دو محله شمالی و جنوبی تقسیم شده‌است.[۱۰]
همچنین نعمت‌آباد در تهران قدیم روستایی واقع در مسیر تهران و قم با برج و بارو بوده‌است. برخی منابع قدمت قلعه قدیمی واقع در روستای نعمت‌آباد را چهارصد سال برآورد کردند؛ در تهران جدید اما دیگر از آن قلعه و بقایای آن نشانی نیست. پس از انقلاب با تأسیس پاسگاهی در این محله، عملاً این منطقه در میان مردم به محدوده پاسگاه نعمت‌آباد شهرت یافته‌است. [نیازمند منبع]
اطلاعات عمومی
[ویرایش]در این بخش اطلاعات نظیر وسعت و جمعیت و محدوده و … ارائه می‌شود.[۲][۳]
- محدوده
منطقه نوزده واقع شده در منتهی‌الیه جنوبی شهر تهران است.[۳] این منطقه از سمت غرب به تقاطع بزرگراه آزادگان و ساوه، از سمت شمال و شمال غرب با محورهای جوانه، بزرگراه آیت‌الله سعیدی و جاده ساوه، از سمت جنوب به بزرگراه آزادگان و حریم جنوب شهر تهران و از سمت شرق نیز به بزرگراه نواب خیابان بهمنیار و بزرگراه تندگویان محدود می‌شود.[۳] منطقه نوزده با مناطق شانزده، هفده، هیجده و بیست همجوار است.[۲]
- وسعت و جمعیت
منطقه ۱۹ دارای ۵ ناحیه و ۱۳ محله است و مجموعاً وسعتی بالغ بر ۹۲ کیلومتر مربع دارد.[۳] نواحی ۱ تا ۳ منطقه در داخل محدوده شهر تهران بوده و ۲۰ کیلومتر مربع وسعت دارد. این محدوده ۲۹۵ هزار نفر سکنه دارد که طبق آخرین آمارها در ۶۴ هزار خانوار زندگی می‌کنند. نواحی ۴ و ۵ محدوده دارای ۱۳ روستا و وسعتی قریب ۷۲ کیلومترمربع دارد. روستاهای این نواحی به لحاظ تقسیمات وزارت کشور در بخش آفتاب قرار دارند. مساحت کل منطقه: ۹٬۲۱۴ هکتار است که از این میزان ۲٬۰۳۲ هکتار دربرگیرنده مساحت داخلی منطقه است. همچنین مساحت حریم منطقه هم ۷٬۱۸۲ هکتار است.[۳]
بر اساس گزارش سایت شهرداری منطقه در سال ۱۴۰۰، جمعیت کل منطقه ۲۹۵٬۶۲۷ نفر است که جمعیت حریم منطقه ۲۵۵٬۵۳۳ نفر عنوان شده‌است. این منطقه دارای خانوار: ۶۴٬۲۹۹ نفر است.[۳] همچنین بر اساس گزارشی دیگر جمعیت این منطقه براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ ایران، ۲۴۴٬۳۵۰ نفر (۷۰٬۳۴۹ خانوار) شامل ۱۲۴٬۴۸۱ مرد و ۱۱۹٬۸۶۹ زن می‌باشد.[۱۱]
مراکز مهم
[ویرایش]منطقه نوزده شهرداری تهران مراکز متعددی وجود دارد. وجود آرامگاه سید روح‌الله خمینی، بهشت زهرا، فرودگاه بین‌المللی امام خمینی، مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب، بوستان ولایت، مبل فروشان نعمت‌آباد و پارچه فروشان عبدل‌آباد، میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران آن را از دیگر مناطق تهران متمایز کرده‌است.[۳]
- دانشکده شریعتی
- دانشگاه شاهد
- دانشگاه یادگار امام
- دانشکده پردیس بین‌المللی دندانپزشکی
- مرکز خرید و فروش همگانی خودرو
- مرکز خرید ضایعات آهن
- کوره‌های آجرپزی
- بوستان باران
- بوستان شادی
- بوستان اسماعیل‌آباد
- بوستان نرگس
- بوستان آموزش
- بوستان امید
- بوستان بهار
- بوستان جوانه
- بوستان گلستان
- بوستان دانش‌آموز
- بوستان بستان
- بوستان شقایق
- بوستان بهشت
- بوستان جنگلی افرا
- بوستان نسترن
- بوستان شادی
- بوستان مرجان
- بوستان چنارستان
- پردیس سینمایی کیان
محله‌ها
[ویرایش]این منطقه دارای ۵ ناحیه است؛ سه ناحیه یک، دو و سه در حوزه بافت شهری است و در شمال بزرگراه آزادگان قرار دارند.[۴] نواحی ۴ و ۵ خارج از محدوده قانونی شهر تهران قرار دارند و جزء حریم منطقه نوزده به حساب می‌آیند. ناحیه ۴ دارای ۱۳ روستا و ناحیه ۵ نیز دارای ۱۳ روستا است. این دو ناحیه در جنوب بزرگراه آزادگان قرار دارند.[۴] سه ناحیه داخل محدوده شهری منطقه نیز دارای ۱۳ محله است.[۳]
- خانی‌آباد شمالی
- خانی‌آباد جنوبی
- خانی‌آباد نو (اسفندیاری و بستان)
- شریعتی شمالی
- شریعتی جنوبی
- محله بوستان ولایت
- بهمنیار
- شکوفه
- عبدل‌آباد
- نعمت‌آباد
- کاظمی
- دولتخواه شمالی
- دولتخواه جنوبی
- اسماعیل‌آباد
حمل و نقل عمومی
[ویرایش]دسترسی منطقه نوزده به ناوگان حمل و نقل عمومی و جاده‌ای نسبتا خوب است.از این منطقه دو خط مترو با قریب پنج ایستگاه می‌گذرد. همچنین دارای ۱۵۱ ایستگاه اتوبوس است. [۱۲] همچنین شاه‌راه‌های بزرگراهی بزرگراه آزادگانن، بزرگراه آیت‌الله سعیدی، بزرگراه تندگویان و بزرگراه کاظمی منطقه را به لحاظ عبور و مرور در موقعیتی پراهمیتی قرار داده‌است.[۳]
نگارخانه
[ویرایش]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ سرپرست شهرداری منطقه ۱۹ منصوب شد[۱]
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ «آشنایی با منطقه ۱۹ شهرداری تهران - همشهری آنلاین». همشهری آنلاین. ۲۰۱۹-۰۲-۱۵. دریافت‌شده در ۱۴۰۱-۰۱-۱۷.
- ↑ ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ ۳٫۱۰ ۳٫۱۱ ۳٫۱۲ «معرفی منطقه نوزده شهرداری». سایت منطقه نوزده شهرداری تهران. ۱۴۰۱-۰۱-۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۴۰۱-۰۱-۱۷.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ «دربارهٔ نواحی منطقه نوزده شهرداری». سایت منطقه نوزده شهرداری تهران. ۱۴۰۱-۰۱-۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۴۰۱-۰۱-۱۷.
- ↑ «دربارهٔ منطقه نوزده». مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر. دریافت‌شده در ۱۴۰۱-۰۱-۱۷.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «دربارهٔ محله خانی‌آباد نو». سایت مدیریت محلات شهرداری تهران. ۱۴۰۱-۰۱-۱۷. دریافت‌شده در ۱۴۰۱-۰۱-۱۷.[پیوند مرده]
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «آشنایی با فرودگاه قلعه‌مرغی». همشهری آنلاین. ۲۰۱۹-۰۴-۲۰. دریافت‌شده در ۱۴۰۱-۰۱-۱۷.
- ↑ «تهران قدیم، منطقه ۱۲». منطقه ۱۲ شهرداری تهران بزرگ. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۱ آوریل ۲۰۱۵.
- ↑ جعفر شهری (۱۳۷۶). طهران قدیم. معین.
- ↑ «شناسنامه محلات منطقه نوزده». سایت منطقه نوزده شهرداری تهران. ۱۴۰۱-۰۱-۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۴۰۱-۰۱-۱۷.
- ↑ نتایج سرشماری ۱۳۹۰ وبگاه مرکز آمار ایران
- ↑ «شناسنامه منطقه نوزده شهرداری». سایت منطقه نوزده شهرداری تهران. ۱۴۰۱-۰۱-۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۴۰۱-۰۱-۱۷.