مدل بازسازی شکستگی دورشته‌ای
مدل بازسازی شکستگی دورشته‌ای (به انگلیسی: Double-strand break repair model) به مدل‌های مختلف مسیرهایی اشاره دارد که سلول‌ها برای بازسازی شکستگی‌های دورشته‌ای (DSB) انجام می‌دهند. بازسازی DSB یک فرایند مهم سلولی است، زیرا تجمع DSB بازسازی‌نشده می‌تواند سبب بازآرایی کروموزومی، تومورزایی یا حتی مرگ سلولی شود.[۱] در سلول‌های انسانی، دو سازوکار اصلی بازسازی DSB وجود دارد: نوترکیبی هم‌ساخت (HR) و اتصال انتهایی ناهمولوگ (NHEJ). HR به عنوان مرجع برای بازسازی DSB به DNA الگوی آسیب‌دیده تکیه می‌کند که سبب بازیابی توالی اصلی می‌شود.[۲] NHEJ انتهای آسیب‌دیده را بدون توجه به همسانی اصلاح و بستن می‌کند.[۲] از نظر انتخاب مسیر بازسازی DSB، به نظر می‌رسد اکثر سلول‌های پستانداران به جای HR از NHEJ حمایت می‌کنند. این به این دلیل است که بهره‌گیری از HR ممکن است سبب حذف یا تکثیر ژن در سلول‌هایی شود که دارای توالی‌های تکراری هستند.[۱] از نظر مدل‌های بازسازی در چرخه سلولی، HR تنها هنگام مراحل S و G2 امکان‌پذیر است، در حالی که NHEJ می‌تواند در کل فرایند رخ دهد.[۳] این مسیرهای بازسازی همه توسط سازوکار پاسخ آسیب DNA فراگیر تنظیم می‌شوند.[۴] علاوه بر HR و NHEJ، مدل‌های بازسازی دیگری نیز وجود دارد که در سلول‌ها وجود دارد. برخی از آنها تحت HR طبقه‌بندی می‌شوند، مانند بازپخت (annealing) رشته وابسته به سنتز، تکثیر ناشی از شکست، و بازپخت تک‌رشته‌ای. در حالی که دیگران یک مدل بازسازی کاملاً جایگزین هستند، یعنی اتصال انتهایی با واسطه میکروهمولوژی مسیر (MMEJ).[۵]
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Featherstone C, Jackson SP (October 1999). "DNA double-strand break repair". Current Biology (به انگلیسی). 9 (20): R759–R761. doi:10.1016/S0960-9822(00)80005-6. PMID 10531043.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Mao Z, Bozzella M, Seluanov A, Gorbunova V (October 2008). "Comparison of nonhomologous end joining and homologous recombination in human cells". DNA Repair. 7 (10): 1765–1771. doi:10.1016/j.dnarep.2008.06.018. PMC 2695993. PMID 18675941.
- ↑ Scully R, Panday A, Elango R, Willis NA (November 2019). "DNA double-strand break repair-pathway choice in somatic mammalian cells". Nature Reviews. Molecular Cell Biology. 20 (11): 698–714. doi:10.1038/s41580-019-0152-0. PMC 7315405. PMID 31263220.
- ↑ Zhou BB, Elledge SJ (November 2000). "The DNA damage response: putting checkpoints in perspective". Nature. 408 (6811): 433–439. Bibcode:2000Natur.408..433Z. doi:10.1038/35044005. PMID 11100718.
- ↑ Sfeir A, Symington LS (November 2015). "Microhomology-Mediated End Joining: A Back-up Survival Mechanism or Dedicated Pathway?". Trends in Biochemical Sciences. 40 (11): 701–714. doi:10.1016/j.tibs.2015.08.006. PMC 4638128. PMID 26439531.