ماکس برن
ماکس بُرن | |
|---|---|
 برن حدود ۱۹۴۰–۱۹۳۰ | |
| زادهٔ | ۱۱ دسامبر ۱۸۸۲ |
| درگذشت | ۵ ژانویهٔ ۱۹۷۰ (۸۷ سال) |
| شهروندی | آلمانی-بریتانیایی |
| محل تحصیل | دانشگاه گوتینگن |
| شناخته‌شده برای | برای تحقیقات بنیادی‌اش در مکانیک کوانتمی به خصوص برای تعبیر احتمالاتی او از تابع موج چرخه بورن–هابر شرایط مرزی بورن-وان کارمن قاعده برن تقریب بورن-اوپنهایمر سری‌های برن مختصات برن تقریب برن معادله برن دامنه احتمال عمل متقابل سختی برن مربع ترمودینامیک معادله برن–لانده مدل برن اینفلد |
| جوایز |  جایزه نوبل فیزیک (۱۹۵۴)مدال هیوز (۱۹۵۰) مدال ماکس پلانک (۱۹۴۸) همکار انجمن سلطنتی (۱۹۳۹) |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | فیزیک نظری |
| محل کار | دانشگاه برسلاو دانشگاه هایدلبرگ دانشگاه زوریخ دانشگاه گوتینگن دانشگاه گوته فرانکفورت دانشگاه ادینبرو دانشگاه کمبریج |
| استاد راهنما | کارل داوید تولمه رونگه ولدمار فویگت کارل شوارتزشیلد جوزف لارمر جوزف جان تامسون |
| دانشجویان دکتری | انریکو فرمی امیل وولف چنگ کایجیا مکس دلبروک والتر ام. الساسر زیگفرید فلوگه ماریا ژئوپرت مایر هربرت اس گرین فریدریش هوند پاسکوال جردن ادگار کران رابرت اوپنهایمر لوتار ولفگانگ نوردهیم ویکتور وایسکاپف |
| امضاء | |
 | |
ماکس بُرن (به انگلیسی: Max Born) (زاده ۱۱ دسامبر ۱۸۸۲ – درگذشته ۵ ژانویه ۱۹۷۰) فیزیک‌دان و ریاضی‌دان آلمانی و یهودی‌تبار بود. وی در سال ۱۹۵۴ جایزه نوبل فیزیک گرفت. او یکی از ۱۱ نفری بود که بیانیه راسل-اینشتین را امضاء کردند.
ماکس بورن در دانشگاه‌های برسلاو و هایدلبرگ و زوریخ تحصیل کرد. او در دورهٔ دکترا و پژوهش در راستای دانشیار شدن در گوتینگن، با دانشمندان و ریاضی‌دانان برجسته‌ای مانند فلیکس کلاین، داویت هیلبرت، هرمان مینکوفسکی، کارل داوید تولمه رونگه، ولدمار فویگت و کارل شوارتزشیلد در تماس بود.
در ۱۹۰۹ استاد دانشگاه گوتینگن شد و در ۱۹۱۲ به دانشگاه شیکاگو رفت.
در ۱۹۱۹ مدتی در ارتش آلمان خدمت کرد و سپس استاد دانشگاه فرانکفورت شد. در همین دوره تعبیر خود از تابع چگالی احتمال برای ψ*ψ در معادله شرودینگر را پیش نهاد که برای همین بعدها جایزه نوبل گرفت.
او در ۱۹۳۳ برای رهایی از آزار نازی‌ها به دانشگاه کمبریج رفت و در آن دانشگاه استاد شد. در ۱۹۳۹ شهروند بریتانیا و عضو انجمن سلطنتی لندن شد.
آلبرت اینشتین از دوستان بورن بود و جمله معروف خود دربارهٔ مکانیک کوانتم «خدا با جهان تاس بازی نمی‌کند» را در ۱۹۲۶ در نامه‌ای به بورن نوشت.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
- آلمانیهای مهاجرتکرده به اسکاتلند
- دانشگاهیان دانشگاه کمبریج
- استادان دانشگاه گوته فرانکفورت
- استادان دانشگاه گوتینگن
- اعضای افتخاری آکادمی علوم اتحاد شوروی
- اعضای انجمن سلطنتی ادینبرو
- اعضای انجمن سلطنتی
- اعضای خارجی آکادمی علوم اتحاد شوروی
- اعضای فرهنگستان علوم آلمان در برلین
- اعضای فرهنگستان علوم پروس
- اعضای هیئت علمی دانشگاه هومبولت برلین
- اعضای وابسته خارجی آکادمی ملی علوم
- افراد آلمانی یهودی‌تبار
- الیویا نیوتن جان
- اهالی استان سیلیزیا
- اهالی دانشگاه زوریخ
- اهالی وروتسواف
- برندگان جایزه نوبل اهل آلمان
- برندگان جایزه نوبل فیزیک
- برندگان مدال ماکس پلانک
- برندگان یهودی جایزه نوبل
- بریتانیاییهای آلمانی-یهودی‌تبار
- پناهندگان یهودی
- دادارباوران اهل آلمان
- دادارباوران اهل بریتانیا
- دانشگاهیان دانشگاه ادینبرو
- دانشمندان اهل فرانکفورت
- دانشمندان فیزیک نظری
- دانشمندان یهودی
- دانشآموختگان دانشگاه برسلاو
- دانشآموختگان دانشگاه روپرشت-کارلز هایدلبرگ
- دانشآموختگان دانشگاه گوتینگن
- دانشآموختگان کالج گانویل اند کیس، کمبریج
- درگذشتگان ۱۹۷۰ (میلادی)
- ریاضی‌دانان اهل آلمان
- زادگان ۱۸۸۲ (میلادی)
- فیزیکدانان سده ۲۰ (میلادی) اهل آلمان
- فیزیکدانان اهل آلمان
- فیزیکدانان اهل بریتانیا
- فیزیکدانان سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا
- فیزیکدانان سده ۲۰ (میلادی)
- فیزیکدانان کوانتوم
- فیزیکدانان نور
- فیزیکدانان یهودی
- لوتریانهای اهل آلمان
- لوتریانهای اهل بریتانیا
- مهاجران گریخته از نازیسم
- یهودیان اهل بریتانیا
- اعضای فرهنگستان سلطنتی علوم سوئد