مانوک آبقیان

مانوک آبقیان
Մանուկ Աբեղյան
تمبر یادبود مانوک آبقیان، اتحاد شوروی (۱۹۶۵)
زادهٔ	۱۵ مارس ۱۸۶۵ روستای آستاپات، نخجوان
درگذشت	۲۶ سپتامبر ۱۹۴۴ (۷۹ سال) ایروان، ارمنستان شوروی
آرامگاه	آرامستان مرکزی ایروان (توخماخ)
ملیت	ارمنستانی
شهروندی	ارمنستان
تحصیلات	Gevorgian Seminary
محل تحصیل	دانشگاه ینا دانشگاه لایپزیگ دانشگاه برلین دانشگاه پاریس
جوایز
پیشینه علمی
شاخه(ها)	منتقد ادبی و زبان‌شناس و محقق زبان و ادبیات ارمنی
محل کار	دانشگاه اچمیادزین دانشگاه شوشی دانشگاه تفلیس

مانوک خاچاتوروویچ آبقیان (ارمنی: Մանուկ Աբեղյան) منتقد ادبی و زبان‌شناس برجسته اهل ارمنستان بود. آبقیان محقق زبان و ادبیات ارمنی بود. وی عضو فرهنگستان ملی علوم ارمنستان بود. انستیتوی آکادمی علوم جمهوری ارمنستان شوروی به نام او نامگذاری شده‌است.

زندگی‌نامه

در ۱۷ مارس [سبک قدیمی: ۵ مارس] ۱۸۶۵ در روستای آستاپات، نخجوان به دنیا آمد از سال ۱۸۷۶ تا ۱۸۸۵ در اچمیادزین به تحصیل پرداخت و سپس از سال ۱۸۹۳ تا ۱۸۹۸ در دانشگاه‌های ینا، لایپزیگ، برلین و پاریس تحصیلاتش را ادامه داد. درجهٔ دکتری خود را از دانشگاه ینا دریافت کرد. وی در سال ۱۹۲۶ به اخذ درجه پروفسوری در رشتهٔ فلسفه نایل آمد و از سال ۱۹۳۵ فعالیت علمی خود را آغاز کرد.

در سال ۱۹۴۳ عضو آکادمی علوم جمهوری ارمنستان شوروی بود و در دانشگاه‌های اچمیادزین، شوشی و تفلیس تدریس می‌کرد. از اعضای مهم دانشگاه ایروان بود و ریاست دانشکدهٔ تاریخ و کرسی استادی آنجا را نیز به عهده داشت.

تحقیقات وی دربارهٔ ادبیات و فولکور و زبان ارمنی و همچنین سبک‌های مختلف نگارش و زمینهٔ پیدایش و شکل‌گیری آن‌ها است. وی تجارب ارمنی شناسان پیش از خود، از جمله امین عالیشان و گلستر را بررسی و مباحث مختلف آن‌ها را در زمینه اعتقادات قدیم و جدید و روایات افسانه‌ای تطبیق و ارزش تاریخی و فرهنگی آن‌ها را بیان کرده‌است. او نوشته‌های مؤلفانی چون موسس خورناتسی، آگاتانگلوس، پاوستوس بوزاند و سبئوس را بررسی کرده‌است.

وی در ۲۶ سپتامبر ۱۹۴۴ در سن ۷۹ سالگی در ایروان درگذشت و در آرامستان مرکزی ایروان (توخماخ) به خاک سپرده شد.

کتابشناسی

• افسانه‌های ملی ارمنی در نگارش تاریخ ارمنیان موسس خورناتسی (۱۸۹۹)
• دستور زبان ارمنی جدید (۱۹۰۶)
• شیوهٔ نگارش زبان ارمنی جدید (۱۹۱۲)
• فرهنگ روسی-ارمنی (۱۹۲۵)
• نظریه دربارهٔ زبان ارمنی (۱۹۳۱)
• وزن شعر در زبان ارمنی (۱۹۳۳)
• قهرمانان ساسون (جلد اول، ۱۹۳۶; جلد دوم، ۱۹۵۱)
• تاریخ ادبیات باستانی ارامنه (جلدهای اول و دوم، ۴۶-۱۹۴۴; ترجمه به روسی ۱۹۴۸)
• جنگ ایران
• جنگ تارون
• فرهنگ لاتینی-روسی-ارمنی
• واژه‌های پزشکی
• واژه‌های حقوقی

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Manuk Abeghian». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
• پایگاه اطلاع رسانی بنیاد ایرانشناسی

• Մանուկ Աբեղյան at Avproduction.amبایگانی‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine
• Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 1. Yerevan. p. 22.
• Այվազյան, Հ. Մ. (2005). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Vol. առաջին. Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.
• "Աբեղյան Մանուկ - Հայկական Հանրագիտարան".
• Khoren Sargsyan (1946). Մանուկ Աբեղյանը և հայ հին գրականությունը [Manuk Abeghian and old Armenian literature]. Yerevan.
• Bardakjian, Kevork B. (2000). A Reference Guide to Modernb Armenian Literature, 1500-1920. Detroit: Wayne State University Press.
• Hacikyan, A. J.; Basmajian, Gabriel; Franchuk, Edward S.; Ouzounian, Nourhan (2005). The Heritage of Armenian Literature: From the Eighteenth Century to Modern Times. Detroit: Wayne State University Press. ISBN 978-0-8143-3221-4.
• Աբեղյան Մանուկ at Encyclopedia.am
• Խաչատրյան, Հայկ (1986). Գրական տեղեկատու =. Երևան: Սովետական գրող. p. 14.
• Կենսագրական հանրագիտարան. Երևան: ԵՊՀ հրատ. 2009. p. 47.
• Ստեփանյան, Գառնիկ (1973). Կենսագրական բառարան (հայ մշակույթի գործիչներ) Ա-Թ. Vol. Ա. Երևան: «Հայաստան» հրատարակչություն. p. 11-12. ISBN 978-5-550-00265-0.
• Armenian Encyclopedia Editorial Board. Yerevan, Armenia. 1990.