مازیار بهاری
مازیار بهاری | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۲۵ مهٔ ۱۹۶۷ (۵۷ سال) |
| شهروندی |  ایرانی کانادایی |
| پیشه(ها) | فیلمساز و خبرنگار |
| وبگاه | |
مازیار بهاری (زاده ۱۹۶۷) روزنامه‌نگار، فیلمساز و فعال حقوق بشر ایرانی کانادایی[۱] است.[۲] وی گزارشگر نیوزویک از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۱ بود. بهاری از ژوئن ۲۰۰۹ تا ۲۰ اکتبر ۲۰۰۹ توسط دولت ایران زندانی بود.[۳][۴][۵] وی خاطرات خانوادگی نیویورک تایمز، سپس آنها به سراغ من آمدند، را نوشته است. خاطرات او پایه فیلم سال ۲۰۱۴ جان استوارت، گلاب بود. بهاری سردبیری سایت ایران‌وایر را بر عهده دارد.
زندگی‌نامه
[ویرایش]خانواده و تحصیلات
[ویرایش]بهاری در تهران به دنیا آمد و در سال ۱۹۸۸ برای مطالعه فیلم و علوم سیاسی به کانادا مهاجرت کرد. خانواده او از مخالفان سیاسی در ایران بودند: پدر او در دهه ۱۹۵۰ در زمان حکومت محمدرضا پهلوی (به جرم عضویت در حزب توده به مدت ۴ سال) زندانی شد و خواهر او، مریم نیز در دهه ۱۹۸۰ توسط دولت آیت‌الله خمینی زندانی شد. او با پائولا گورلی، وکیل ایتالیایی–انگلیسی شاغل در لندن ازدواج کرد.[۶]
اولین فرزند آنها در اکتبر ۲۰۰۹ و مدت کوتاهی پس از آزادی بهاری از زندان به دنیا آمد.[۷]
بازداشت در سال ۱۳۸۸
[ویرایش]بهاری از جمله افرادی بود که پس از دستگیری گسترده خبرنگاران و فعالان سیاسی در ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم توسط دادستانی و وزارت اطلاعات در برابر دوربین قرار گرفت تا اعتراف و اقرار تلویزیونی انجام دهد.[۸] منابع جمهوری اسلامی مدعی هستند وی اولین فردی بوده است که از تیراندازی بسیج به مردم در تظاهرات ۲۵ خرداد فیلم‌برداری کرده است. در این تیراندازی تعدادی غیرنظامی کشته و زخمی شدند.[۹] در پی بازداشت او، بیش از ۳۰۰ نفر از نویسندگان و روزنامه‌نگاران در طوماری، خواستار آزادی او شدند. نامه دیگری هم از ۱۰۰ نویسنده در سطح جهانی با درخواست آزادی او به ایران ارسال شد. همسر او در دوران حبسش، کمپینی را برای آزادی او مدیریت می‌کرد.[۱۰] مازیار بهاری در مهر ۱۳۸۸ با قرار وثیقه ۳۰۰ میلیون تومانی از زندان اوین آزاد و از ایران خارج شد. او در ۲۱ بهمن ۱۳۸۸ در نامه سرگشاده ای به علی خامنه‌ای عنوان کرد که در ۱۱۸ روزی که در ایران در زندان به‌سر می‌برده، «تحت فشار و شکنجه» مجبور به اعتراف به «براندازی» شده است. وی در ادامه نوشته است: «بارها و بارها بازجو و شکنجه‌گر من، مرا برای شادکامی شما لگد می‌زد. او به من می‌گفت: هر وقت با سیلی توی صورتت می‌زنم، حس می‌کنم که آقا دارد به من لبخند می‌زند.»[۱۱]
در اردیبهشت ۱۳۸۹، شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی، مازیار بهاری را در حکمی غیابی به گذراندن «۵ سال حبس به جهت اجتماع و تبانی با قصد ارتکاب جرائم علیه امنیت کشور، ۴ سال حبس به جهت جمع‌آوری و نگهداری اسناد محرمانه و طبقه‌بندی شده، ۱ سال حبس به جهت فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، ۲ سال حبس جهت توهین به سیدعلی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ۶ ماه حبس جهت توهین به محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور و ۱ سال حبس جهت اخلال در نظم عمومی و ۷۴ ضربه شلاق» محکوم کرد.[۳]
شکایت از پرس‌تی‌وی
[ویرایش]مازیار بهاری، خبرنگار مجله نیوزویک که به دنبال حوادث پس از انتخابات ایران بازداشت و تحت فشار مجبور به «اعتراف تلویزیونی» شد، پس از آزادی و بازگشت به بریتانیا از شبکه پرس‌تی‌وی به دلیل فرستادن خبرنگاری به زندان اوین برای «مصاحبه» با او شکایت کرد.[۱۲] پس از محکوم شدن شبکه پرس‌تی‌وی در دادگاه بریتانیا، «آفکام»، نهاد مسئول نظارت بر فعالیت تمام رسانه‌های الکترونیکی در بریتانیا، رأی به لغو پروانه فعالیت تولیدی و قطع فرکانس پخش شبکه خبری پرس‌تی‌وی از طریق ماهواره شبکه اسکای را داد.[۱۳] او در مصاحبه تلویزیونی در دوران حبسش گفت: «فعالیت خبرنگاران غربی در جمع‌آوری اطلاعات و جاسوسی غیرقابل انکار است و من هم به عنوان یک روزنامه‌نگار عضوی از این ماشین بزرگ غرب هستم…».[۱۴]
آثار
[ویرایش]از مازیار بهاری به عنوان اولین ایرانی مسلمان یاد می‌کنند که فیلمی با موضوع هولوکاست ساخته است.[۱۵]
- سقوط یک شاه: فیلم مستند دو قسمتی که توسط مازیار بهاری ساخته شده و در ژانویه ۲۰۱۳ از برنامه آپارات تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی پخش شد. بهاری در این فیلم با صاحب‌نظران گوناگون گفتگو کرده و با استفاده از تصاویر آرشیوی و تاریخی، ماجرای انقلاب ایران را با نگاه جدید و متفاوت از تریبون‌های رسمی نشان می‌دهد. فیلم شامل تصاویری آرشیوی کمتر دیده‌شده و مجموعه‌گفتگوها با شخصیت‌هایی است که قبل یا بعد از انقلاب به نوعی با انقلاب ایران مرتبط بوده‌اند.[۱۶]
- و عنکبوت آمد: فیلم مستندی که توسط مازیار بهاری در شهر مشهد ساخته شده است. موضوع فیلم اشاره به فردی به نام سعید حنایی دارد[۱۷] که ۱۶ زن تن‌فروش مشهدی را به قتل می‌رساند.[۱۸] مانا نیستانی بر اساس مستند «و عنکبوت آمد» یک کتاب مصور به همین نام منتشر کرده است.
- اعترافات اجباری: بهاری در سال ۲۰۱۲ یک فیلم مستند ۵۸ دقیقه‌ای دربارهٔ پیشینه اعترافات اجباری در سیستم جمهوری اسلامی ساخت. فیلم برای نخستین بار در جشنواره جهانی فیلم‌های مستند آمستردام (ایدفا) به نمایش درآمد.[۱۹]
- آنها بعد سراغ من آمدند: کتابی است در مورد خاطرات روزگاران حبس وی در زندان‌های ایران.[۱۰]
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ «Maziar Bahari Canadian scapegoat in Iran». The Globe and Mail. ژوئیه ۸, ۲۰۰۹.
- ↑ «مازیار بهاری». journalismisnotacrime.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۳۰.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «مازیار بهاری به ۱۳ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد». BBC News فارسی. ۲۰۱۰-۰۵-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۳۰.
- ↑ "Jailed Newsweek reporter faces personal ordeal". NBC News (به انگلیسی). 2009-10-06. Retrieved 2025-01-30.
- ↑ "Newsweek Reporter Maziar Bahari Released in Iran". Newsweek (به انگلیسی). Archived from the original on 16 January 2017. Retrieved 2025-01-30.
- ↑ Christopher Dickey (Aug 3, 2009). "Dickey: 100 Iranians on trial, one baby's future in the balance - The Daily Beast". Newsweek (به انگلیسی). Retrieved 2025-01-30.
- ↑ «'Then They Came For' Journalist Maziar Bahari». NPR.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۵.
- ↑ «دور تازه اعترافات در جمهوری اسلامی». BBC News فارسی. ۲۰۰۹-۰۶-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
- ↑ «تصاویر ویدئویی جدید از تیراندازی مستقیم به سوی مردم». رادیو فردا. ۱۴ تیر ۱۳۸۸.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «118 Days in Iran's Evin Prison». Moment Magazine (به انگلیسی). ۲۰۱۱-۰۷-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
- ↑ «نامه سرگشاده مازیار بهاری به خامنه‌ای». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
- ↑ پروانه کار پرس‌تی‌وی در بریتانیا لغو شد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «آفکام و پرس تی‌وی؛ پایانی مبهم بر مناقشه‌ای سئوال برانگیز». BBC News فارسی. ۲۰۱۲-۰۱-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۳۰.
- ↑ «Globe editorial: Maziar Bahari Canadian scapegoat in Iran» (به انگلیسی). The Globe and Mail. ۲۰۰۹-۰۷-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
- ↑ «118 Days in Iran's Evin Prison - Page 2 of 3». Moment Magazine (به انگلیسی). ۲۰۱۱-۰۷-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
- ↑ «BBC فارسی - فرهنگ و هنر - سقوط یک شاه ». www.bbc.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۳۰.
- ↑ «قاتل عنکبوتی؛ «سعید حنایی» اعدام شد! مستند + تصاویر». قجرتایم. ۲۰۲۲-۰۴-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
- ↑ «"قاتل عنکبوتی" چگونه به دام افتاد؟ / ماجرای فرار مژگان و خانه امن پلیس در پرونده سعید حنایی». عصر ایران. ۱۴۰۱-۰۳-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۱-۳۰.
- ↑ Akbarzadeh, Pejman (21 November 2012). "World Premiere of "FORCED CONFESSIONS" by Maziar Bahari in Amsterdam". Iranian.com. Archived from the original on 27 November 2012. Retrieved 21 November 2012.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
- گزارش از بازداشت مازیار بهاری و مصاحبه با همسر وی توسط ریچل مدو از شبکه ام اس ان بی سی آمریکا
- خبرنگار زندان کشیده از اوین می‌گوید، دویچه وله
- خبرهایی از اوین- مازیار بهاری با خانواده‌اش ملاقات کرد
- فیلم «اعترافات اجباری» ساخته مازیار بهاری
- اعترافات اجباری -مستند ساخته مازیار بهاری (۱۹ تا ۲۵ نوامبر ۲۰۱۲) در تلویزیون فارسی بی
فهرست اتباع خارجی بازداشت شده در ایران | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ایالات متحده آمریکا | |||||
| کانادا |
| ||||
| انگلستان |
| ||||
| فرانسه |
| ||||
| سوئد | |||||
| آلمان | |||||
| استرالیا | |||||
| اتریش | |||||
| بلژیک | |||||
| هلند | |||||
| فنلاند | |||||
| لبنان | |||||
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| سایر | |
- اتباع خارجی بازداشت شده در ایران
- افراد زنده
- افراد کانادایی ایرانیتبار
- افراد نیوزویک
- اهالی تهران
- ایرانیهای مهاجرتکرده به کانادا
- تهیهکنندگان فیلم اهل ایران
- تهیهکنندگان فیلم اهل کانادا
- تهیهکنندگان فیلم مستند اهل کانادا
- خاطرهنویسان اهل ایران
- خاطرهنویسان اهل کانادا
- دارندگان اقرار تلویزیونی در ایران
- دانشآموختگان دانشگاه کونکوردیا
- دور از وطنهای اهل ایران در کانادا
- روزنامه‌نگاران اهل ایران
- روزنامه‌نگاران سیاسی اهل ایران
- روزنامه‌نگاران مخالف جمهوری اسلامی ایران
- روزنامه‌نگاران مرد اهل ایران
- روزنامه‌نگاران مرد اهل کانادا
- زادگان ۱۹۶۷ (میلادی)
- زندانیان اهل ایران
- فعالان حقوق بشر اهل ایران
- فعالان حقوق بشر اهل کانادا
- فعالان سیاسی اهل ایران
- فیلمسازان مخالف جمهوری اسلامی ایران
- کارگردانان فیلم اهل ایران
- کارگردانان فیلم مستند اهل ایران
- کارگردانان فیلم مستند اهل کانادا
- کسبکردگان تابعیت کانادا
- مستندسازان اهل ایران
- مستندسازان اهل کانادا
- نمایش روزانه
- نویسندگان سده ۲۱ (میلادی) اهل کانادا
- نویسندگان غیرداستانی سده ۲۱ (میلادی) اهل کانادا