پرش به محتوا

ماراتن در مسابقات جهانی دو و میدانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مسابقات بخش زنان در سال ۲۰۱۳ میلادی

ماراتن در مسابقات جهانی دو و میدانی از اولین دورهٔ آن، در سال ۱۹۸۳ میلادی، در دو بخش مردان و زنان به رقابت گذاشته شده است. این مسابقات از لحاظ ارزشمندی، دومین تورنمنت معتبر جهانی در این رشته (پس از ماراتن در المپیک) است. از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۱ میلادی، این تورنمنت میزبان مسابقات تیمی جام جهانی ماراتن هم بود. در حال حاضر بخشی از برنامه و تقویم کلان ماراتن‌های جهانی است که شامل شش مسابقه برتر سالانه است. فرمت مسابقات دارای مسابقات جداگانه مردان و زنان است که هر دو به عنوان یک فینال مستقیم عمل می‌کنند. تعداد شرکت‌کنندگان معمولاً بین شصت تا هشتاد دونده در هر مسابقه است. این رویداد معمولاً در استادیوم اصلی شروع شده و همان‌جا به پایان می‌رسد و بقیهٔ مسیر مسابقه در جاده‌های اطراف شهر میزبان برگزار می‌شود.

رکوردهای قهرمانی این رویداد عبارتند از ۲:۰۶:۵۴ ساعت برای مردان، که توسط آبل کیروی در سال ۲۰۰۹، و ۲:۲۰:۵۷ ساعت برای زنان، توسط پائولا رادکلیف در سال ۲۰۰۵ ثبت شد.[۱] رکورد جهانی هرگز در مسابقات توسط مردان یا زنان شکسته نشده است یا با آن برابری نکرده است، که نشان دهنده فقدان ضربان ساز و رویکرد تاکتیکی بیشتر ورزشکاران به مسابقات قهرمانی است.[۲]

کاترین ندربا و ادنا کیپلاگات موفق‌ترین ورزشکاران این رویداد هستند که هر کدام دو مدال طلا و یک مدال نقره در ماراتن زنان کسب کرده‌اند. علاوه بر این، کیپلاگات در پنج ماراتن پیاپی قهرمانی دو و میدانی جهان، از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹، به پنج نفر نخست راه یافت. سه ورزشکار دیگر دو بار برنده ماراتن مسابقات جهانی شده‌اند: آبل آنتون، جواد غریب، و آبل کیروی - که همه آنها به همراه ادنا کیپلاگات پیروزهای متوالی داشتند.

کنیا با کسب ۱۰ مدال طلا طی ادوار مختلف (پنج مدال مردان و پنج مدال زنان)، موفق‌ترین کشور در تاریخ این مسابقات است. اتیوپی با ۶ مدال طلا (سه طلای مردان و سه طلای زنان) در رتبه بعدی قرار دارد. در میان کشورهای اروپایی نیز، اسپانیا با کسب پنج مدال طلا، بهترین نتایج را کسب کرده است. در بین کشورهای آسیایی هم ژاپن با یک طلای مردان و دو طلای زنان، پیشتاز است.

رکوردهای سنی

[ویرایش]
تمایزات مردان زنان
ورزشکار سن تاریخ ورزشکار سن تاریخ
جوانترین قهرمان  گیرمای گبرسلاسی (ERI) 19 سال و ۲۸۱ روز ۲۲ اوت ۲۰۱۵  بای شوئه (CHN) 20 سال و ۲۵۱ روز ۲۳ اوت ۲۰۰۹
جوانترین مدال آور  گیرمای گبرسلاسی (ERI) 19 سال و ۲۸۱ روز ۲۲ اوت ۲۰۱۵  بای شوئه (CHN) 20 سال و ۲۵۱ روز ۲۳ اوت ۲۰۰۹
جوانترین فینالیست  گیرمای گبرسلاسی (ERI) 19 سال و ۲۸۱ روز ۲۲ اوت ۲۰۱۵  کیم هایه گیونگ (PRK) 20 سال و ۱۵۴ روز ۱۰ اوت ۲۰۱۳
جوانترین شرکت کننده  احمد حسن (SOM) 18 سال و ۱۸۷ روز ۳ اوت ۲۰۰۱  سو سو نینگ (TPE) 14 سال و ۲۷۴ روز ۱۵ اوت ۱۹۹۳
پیرترین قهرمان  آبل آنتون (ESP) 36 سال و ۳۰۸ روز ۲۸ اوت ۱۹۹۹  کاترین ندربا (KEN) 35 سال و ۴۳ روز ۲ سپتامبر ۲۰۰۷
پیرترین مدال آور  آبل آنتون (ESP) 36 سال و ۳۰۸ روز ۲۸ اوت ۱۹۹۹  هلالیا یوهانس (NAM) 39 سال و ۴۶ روز ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۹
پیرترین فینالیست  راجرو پریتیله (ITA) 41 سال و ۱۴ روز ۲۲ اوت ۲۰۱۵  روبرتا گرونر (USA) 41 سال و ۲۶۷ روز ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۹
پیرترین شرکت کننده  پاتریک دوپوی (PYF) 46 سال و ۸۵ روز ۵ اوت ۱۹۹۵  کالین د ریوک (USA) 47 سال و ۱۳۶ روز ۲۷ اوت ۲۰۱۱

پاتریک دوپوی از پلی‌نزی فرانسه در سال ۲۰۰۷ با ۴۶ سال و ۸۵ روز مسن‌ترین مرد تاریخ مسابقات قهرمانی جهان شد. [۴] طبق مقررات فعلی، رکوردهای جوان‌ترین شرکت کنندگان قبت نمی‌ماند؛ زیرا هر ورزشکاری در رده نوجوانان (زیر ۲۰ سال) یا کمتر، در آن سال واجد شرایط شرکت در ماراتن نیست.[۵]

دوپینگ

[ویرایش]

اولین محرومیت دوپینگ در ماراتن قهرمانی جهان در سال ۲۰۰۱ بود، زمانی که روبرتو باربی، دونده ایتالیایی که نفر شصتم در مسابقه مردان بود، به وسیلهٔ تست دوپینگ محروم شد. نایلیا یولامانوا، که نفر هشتم در مسابقه زنان ۲۰۰۹ بود، نخستین زنی بود که به علت دوپینگ محروم گردید و میخائیل لمایف، ورزشکار روس، نتیجه‌اش در همان دوره از مسابقات، از جدول نهایی مسابقه مردان پاک شد. بی‌نظمی‌های مربوط به پاسپورت بیولوژیکی باعث شد که نامزدی‌های عبدالرحیم گمری در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ به صورت گذشته‌نگر باطل شوند. [۶] برنامهٔ ضد دوپینگ، در مسابقات قهرمانی سال ۲۰۱۳ میلادی باعث شد جرمیاس سالوژ از مسابقات ماراتن مردان به علت مثبت شدن دوپینگ او، محروم شود.[۷]

مدال آوران

[ویرایش]

مردان

[ویرایش]
رقابت‌ها طلا نقره برنز
۱۹۸۳ هلسینکی
جزئیات
 رابرت ده کاستلا (AUS)  Kebede Balcha (ETH)  والدمار سیرپینسکی (GDR)
۱۹۸۷ رم
جزئیات
 داگلاس واکیهوری (KEN)  حسین احمد صلاح (DJI)  جلدینو بوردین (ITA)
۱۹۹۱ توکیو
جزئیات
 Hiromi Taniguchi (JPN)  حسین احمد صلاح (DJI)  Steve Spence (USA)
۱۹۹۳ اشتوتگارت
جزئیات
 Mark Plaatjes (USA)  Luketz Swartbooi (NAM)  Bert van Vlaanderen (NED)
۱۹۹۵ گوتنبرگ
جزئیات
 Martín Fiz (ESP)  Dionicio Cerón (MEX)  Luíz Antônio dos Santos (BRA)
۱۹۹۷ آتن
جزئیات
 Abel Antón (ESP)  Martín Fiz (ESP)  Steve Moneghetti (AUS)
۱۹۹۹ سویا
جزئیات
 Abel Antón (ESP)  Vincenzo Modica (ITA)  Nobuyuki Sato (JPN)
۲۰۰۱ ادمونتون
جزئیات
 گزاهگنه آبرا (ETH)  Simon Biwott (KEN)  استفانو بالدینی (ITA)
۲۰۰۳ سنت دنیس
جزئیات
 جواد غریب (MAR)  Julio Rey (ESP)  استفانو بالدینی (ITA)
۲۰۰۵ هلسینکی
جزئیات
 جواد غریب (MAR)  Christopher Isengwe (TAN)  Tsuyoshi Ogata (JPN)
۲۰۰۷ اوساکا
جزئیات
 Luke Kibet Bowen (KEN)  مبارک حسن شامی (QAT)  ویکتور روتلین (SUI)
۲۰۰۹ برلین
جزئیات
 آبل کیروی (KEN)  امانوئل کیپچیرچیر موتای (KEN)  تسگایه کبده (ETH)
۲۰۱۱ دائگو
جزئیات
 آبل کیروی (KEN)  Vincent Kipruto (KEN)  فییسا لیلسا (ETH)
۲۰۱۳ موسکو
جزئیات
 استیون کیپروتیچ (UGA)  للیسا دسیسا (ETH)  Tadese Tola (ETH)
۲۰۱۵ پکن
جزئیات
 گیرمای گبرسلاسی (ERI)  یمانه تسگای (ETH)  سالومون موتای (UGA)
۲۰۱۷ لندن
جزئیات
 جفری کیرویی (KEN)  تامیرات تولا (ETH)  Alphonce Simbu (TAN)
۲۰۱۹ دوحه
جزئیات
 للیسا دسیسا (ETH)  Mosinet Geremew (ETH)  Amos Kipruto (KEN)
۲۰۲۲ ایگن
جزئیات
 تامیرات تولا (ETH)  Mosinet Geremew (ETH)  بشیر عبدی (BEL)
۲۰۲۳ بوداپست
جزئیات
 ویکتور کیپلانگات (UGA)  Maru Teferi (ISR)  Leul Gebresilase (ETH)

مدال آوران متعدد

[ویرایش]
رتبه ورزشکار کشور دوره طلا نقره برنز جمع
۱ آبل آنتون  اسپانیا (ESP) ۱۹۹۷–۱۹۹۹ ۲ ۰ ۰ ۲
جواد غریب  مراکش (MAR) ۲۰۰۳–۲۰۰۵ ۲ ۰ ۰ ۲
آبل کیروی  کنیا (KEN) ۲۰۰۹–۲۰۱۱ ۲ ۰ ۰ ۲
۴ مارتین فیز  اسپانیا (ESP) ۱۹۹۵–۱۹۹۷ ۱ ۱ ۰ ۲
للیسا دسیسا  اتیوپی (ETH) ۲۰۱۳–۲۰۱۹ ۱ ۱ ۰ ۲
تامیرات تولا  اتیوپی (ETH) ۲۰۱۷–۲۰۲۲ ۱ ۱ ۰ ۲
۷ حسین احمد صلاح  جیبوتی (DJI) ۱۹۸۷–۱۹۹۱ ۰ ۲ ۰ ۲
موسینت گرمو  اتیوپی (ETH) ۲۰۱۹–۲۰۲۲ ۰ ۲ ۰ ۲
۹ استفانو بالدینی  ایتالیا (ITA) ۲۰۰۱–۲۰۰۳ ۰ ۰ ۲ ۲

مدال آوران بر پایه کشور

[ویرایش]
رتبه کشور طلا نقره برنز جمع
۱  کنیا (KEN) ۵ ۳ ۱ ۹
۲  اتیوپی (ETH) ۳ ۶ ۴ ۱۳
۳  اسپانیا (ESP) ۳ ۲ ۰ ۵
۴  مراکش (MAR) ۲ ۰ ۰ ۲
 اوگاندا (UGA) ۲ ۰ ۰ ۲
۶  ژاپن (JPN) ۱ ۰ ۲ ۳
۷  استرالیا (AUS) ۱ ۰ ۱ ۲
۸  ایالات متحده آمریکا (USA) ۱ ۰ ۱ ۲
۹  اریتره (ERI) ۱ ۰ ۰ ۱
۱۰  جیبوتی (DJI) ۰ ۲ ۰ ۲
۱۱  ایتالیا (ITA) ۰ ۱ ۳ ۴
۱۲  تانزانیا (TAN) ۰ ۱ ۱ ۲
۱۳  مکزیک (MEX) ۰ ۱ ۰ ۱
 اسرائیل (ISR) ۰ ۱ ۰ ۱
 نامیبیا (NAM) ۰ ۱ ۰ ۱
 قطر (QAT) ۰ ۱ ۰ ۱
۱۶  بلژیک (BEL) ۰ ۰ ۱ ۱
 برزیل (BRA) ۰ ۰ ۱ ۱
 آلمان شرقی (GDR) ۰ ۰ ۱ ۱
 هلند (NED) ۰ ۰ ۱ ۱
 سوئیس (SUI) ۰ ۰ ۱ ۱

زنان

[ویرایش]

مدال آوران متعدد

[ویرایش]
رتبه ورزشکار کشور دوره طلا نقره برنز جمع
۱ کاترین ندربا  کنیا (KEN) ۲۰۰۳–۲۰۰۷ ۲ ۱ ۰ ۳
ادنا کیپلاگات  کنیا (KEN) ۲۰۱۱–۲۰۱۷ ۲ ۱ ۰ ۳
۳ مانوئلا ماچادو  پرتغال (POR) ۱۹۹۳–۱۹۹۷ ۱ ۲ ۰ ۳
۴ لیدیا سیمون  رومانی (ROU) ۱۹۹۷–۲۰۰۱ ۱ ۰ ۲ ۳
۵ ریکو توسا  ژاپن (JPN) ۲۰۰۱–۲۰۰۷ ۰ ۱ ۱ ۲

مدال آوران بر پایه کشور

[ویرایش]
رتبه کشور طلا نقره برنز جمع
۱  کنیا (KEN) ۵ ۵ ۱ ۱۱
۲  اتیوپی (ETH) ۳ ۱ ۱ ۳
۳  ژاپن (JPN) ۲ ۵ ۴ ۱۱
۴  پرتغال (POR) ۲ ۲ ۰ ۴
۵  رومانی (ROU) ۱ ۱ ۳ ۵
۶  بحرین (BHR) ۱ ۱ ۱ ۳
۷  چین (CHN) ۱ ۱ ۰ ۲
۸  بریتانیای کبیر (GBR) ۱ ۰ ۰ ۱
 کرهٔ شمالی (PRK) ۱ ۰ ۰ ۱
 نروژ (NOR) ۱ ۰ ۰ ۱
 لهستان (POL) ۱ ۰ ۰ ۱
۱۲  ایتالیا (ITA) ۰ ۱ ۰ ۱
 اتحاد جماهیر شوروی (URS) ۰ ۱ ۰ ۱
 ایالات متحده آمریکا (USA) ۰ ۱ ۰ ۱
۱۵  فرانسه (FRA) ۰ ۰ ۱ ۲
 اسرائیل (ISR) ۰ ۰ ۱ ۱
 مراکش (MAR) ۰ ۰ ۱ ۱
 نامیبیا (NAM) ۰ ۰ ۱ ۱
 روسیه (RUS) ۰ ۰ ۱ ۱

رکورد پیشرفت قهرمانی

[ویرایش]

مردان

[ویرایش]
رکورد پیشرفت ماراتن قهرمانی مردان[۸]
تایم ورزشکار کشور سال راند تاریخ
۲:۱۰:۰۳ رابرت ده کاستلا  استرالیا (AUS) ۱۹۸۳ فینال ۱۴ اوت
۲:۰۸:۳۱ جواد غریب  مراکش (MAR) ۲۰۰۳ فینال ۳۰ اوت
۲:۰۶:۵۴ آبل کیروی  کنیا (KEN) ۲۰۰۹ فینال ۲۲ اوت
۲:۰۵:۳۶ تامیرات تولا  اتیوپی (ETH) ۲۰۲۲ فینال ۱۷ جولای

زنان

[ویرایش]
رکورد پیشرفت ماراتن قهرمانی زنان[۹]
تایم ورزشکار کشور سال راند تاریخ
۲:۲۸:۰۸ گرت وایتس  نروژ (NOR) ۱۹۸۳ فینال ۷ اوت
۲:۲۵:۱۷ رزا موتا  پرتغال (POR) ۱۹۸۷ فینال ۲۹ اوت
۲:۲۳:۵۵ کاترین ندربا  کنیا (KEN) ۲۰۰۳ فینال ۳۱ اوت
۲:۲۰:۵۷ پائولا رادکلیف  بریتانیای کبیر (GBR) ۲۰۰۵ فینال ۱۴ اوت
۲:۱۸٫۱۱ گوتیتوم گبرسلاسه  اتیوپی (ETH) ۲۰۲۲ فینال ۱۸ جولای

زمان نهایی

[ویرایش]

ده ورزشکار برتر

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Championships Records. IAAF. Retrieved on 2015-07-12.
  2. IAAF World Championships: IAAF Statistics Handbook Daegu 2011, pp. 595–6 (archived). IAAF. Retrieved on 2015-07-06.
  3. "World Athletics Championships - Budapest 23 Statistical Booklet" (PDF). www.worldathletics.org: 42–45.
  4. Butler 2013, p. 34–7.
  5. Technical Regulations for the IAAF World Championships (Updated January 2015). IAAF. Retrieved on 2015-08-16.
  6. Butler 2013, p. 67–9.
  7. More than 1900 blood samples collected – Moscow 2013. IAAF (2013-09-20). Retrieved on 2015-08-16.
  8. Main > Men, marathon > World Championships Records Progression. Track and Field Brinkster. Retrieved on 2015-07-07.
  9. Main > Women, marathon > World Championships Records Progression. Track and Field Brinkster. Retrieved on 2015-07-07.
  10. "Men's marathon".
  11. "Women's marathon".