ماتریکاس
| ماتریکاس | |
|---|---|
ایزدبانوی جنگ، بچه و رستگاری
[۱] | |
 شیوا (سمت چپ) به همراه هفت‌مادران | |
| دیواناگری | मातृका |
| ترجمهٔ سانسکریت | mātṝkā |
| وابستگی | دوی، شاکتی |
ماتریکاس (मातृका به معنی مادران) گروهی از ایزدبانوهای دین هندو هستند که همیشه در معیت با یکدیگر ترسیم شده‌اند.[۲] آن‌ها ایزدان جنگ، کودکان، و توان‌بخشی زنانند. تعداد آن‌ها گاه هفت و گاه هشت است و بنابراین هفت‌مادران (सप्तमातृका: سپتاماترکاس) و هشت‌مادران (अष्टमातृका: اشته‌ماترکاس) نیز نامیده شده‌اند. ماتریکاس در اوج آیین هندو هم در شمال و هم در جنوب هند و بخش‌هایی از نپال بسیار محبوب بودند.[۳]
در بسیاری از منابع اولیه، ماتریکاس دارای ویژگی‌های شوم و اغلب به عنوان خطرناک توصیف شده‌اند. اما در اساطیر بعد، هر چند برخی از ویژگی‌های شوم و وحشی خود را هنوز حفظ کرده‌اند اما نقشی محافظتی پیدا می‌کنند.[۴] به این ترتیب، آن‌ها هم نماد جنبه بارور طبیعت و هم جنبه ویرانگر طبیعت هستند.
نام مادران از این قرار است: برهمنی، ویشنَوی، مَهِشوَری، ایندرانی، کاماری، واراهی، و چَمونده یا ناراسیمهی.
ماتریکاس در کیش تانترا از آیین هندو اهمیتی فراگیر دارند و در شاکتی‌پرستی از آن‌ها به عنوان «یاوران خدای بزرگ شاکتا دِوی در نبرد او علیه دیوان» یاد شده‌است.[۵] ماتریکاس هم‌چنین با پرستش ایزد جنگجو موروگان (اسکاندا) مرتبط دانسته شده‌اند.[۶] برخی پژوهندگان نیز آن‌ها را از ایزدان شیواپرستی دانسته‌اند.[۷]
منابع
[ویرایش]- ↑ Wangu p.99
- ↑ Kinsley .151
- ↑ van den Hoek in Nas, p.362
- ↑ Kinsley (1988) p.151
- ↑ Bhattacharyya, N. N., History of the Sakta Religion, Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd. (New Delhi, 1974, 2d ed. 1996), p. 126.
- ↑ The Iconography and Ritual of Śiva at Elephanta By Charles Dillard Collins p.143
- ↑ Wangu p.75
- Wangu, Madhu Bazaz (2003). Images of Indian Goddesses. Abhinav Publications. ISBN 81-7017-416-3.
{{cite book}}: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(help) - Van den Hoek, Bert (1993). "Kathmandu as a sacrificial arena". In Nas ,Peter J. M. (ed.). Urban Symbolism. BRILL. ISBN 90-04-09855-0.
{{cite book}}: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(help) - Kinsley, David (1998) [1988]. Hindu Goddesses: Vision of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions. Motilal Banarsidass Publ. ISBN 81-208-0394-9.
{{cite book}}: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(help)
| ایزدان |  | |
|---|---|---|
| ایزدبانوان | ||
| سایر خدایان | ||
| متون | وداها (ریگ • ساما • یاجور • آتاروا) • اوپانیشادها • پوراناها • رامایانا • مهاباراتا • باگاوادگیتا • یوگا سوتراهای پاتانجلی | |
| مفاهیم | ||
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
