فهرست قبایل هزاره
| بخشی از مجموعه مباحث درباره |
| مردمان هزاره |
|---|
 |
|
درباره · افراد · سرزمین · زبان · فرهنگ · پراکندگی · آزار و اذیت · تبارها · آشپزی سیاست · نویسندگان · شاعران · نظامیان · ادیان · ورزشکاران · جنگ‌ها  درگاه  ویکی‌پروژه رده  انبار |
قبایل مردمان هزاره به مجموعه گروه‌های قومی گفته می‌شوند که عمدتاً در منطقه هزارستان (هزاره‌جات) واقع در مناطق مرکزی افغانستان سکونت دارند. با این حال، جمعیت قابل توجهی از هزاره‌ها در پاکستان، ایران و استرالیا وجود دارند.
نظر به کتاب سراج التواریخ اثر فیض‌محمد کاتب برخی از قبایل بزرگ هزاره متشکل از ۱۲ دای می‌باشند، مانند:[۱][۲]
- دای زنگی
- دای کندی
- دای میرکشه
- دای میرداد
- دای خیتای
- دای چوپان
- دای فولاد
- دای کلان
- دای دهقان
- دای قوزی
- دای میرک
- دای مردگان
- دای ملِک
فهرست
[ویرایش]در زیر یک لیست جزئی از قبایل مختلف هزاره‌ها ترتیب شده است که منبع آن جلد اول سراج التواریخ اثر فیض‌محمد کاتب می‌باشد:[۳]
برخی از قبیله‌های مشهور
[ویرایش]شیخ علی
[ویرایش]هزاره‌های شیخ علی به دایکلان نیز معروف بوده است. این قبیله بین پروان و بامیان در منطقه غوربند سکونت دارند. هزاره‌های شیخ علی عمدتاً از چهار قبیله بزرگ مانند دایکلان، نایمان، قرلق و کرم علی تشکیل یافته‌اند. سایر قبیله‌های شیخ علی شامل علی جم، نیک پای، ده میرگ، تاتار، بابر و غیره می‌باشند.[۸]
بهسود
[ویرایش]بهسود و زیر قبایل آن دولت یار، درویش علی، ایسم تیمور، میربچه، دهقان، باتور و غیره هستند.[۸]
دایکندی
[ویرایش]این قبیله بیشتر از دایکندی می‌باشند. مطابق به عرف آنها معتقدند جدشان کندی برادر زنگی بوده است. زیر قبایل آن دولت بیگ، حیدر بیگ، روشن بیگ، اشترلی، میر هزار، شیخ میران و غیره هستند.[۸]
دایزنگی
[ویرایش]
قبیله دایزنگی بیشتر در نقطه مرکزی هزاره جات سکونت گزیدند که شامل ولسوالی‌های لعل و سرجنگل، پنجاب و ورس می‌شود. زیر قبایل آن بچه غلام، بابلی، گدی، کوت داغی، قره قل داغی، میرامور، سگ پای، سه پای، سگ دیز و غیره هستند.[۸]
دای میرک
[ویرایش]دایمیرک قبیله‌ای از مردم هزاره است که بیشتر شامل طوایف قوزی، ده‌مرده، خوجه‌احمد و ساکه در نهرین، طوایف خردی و ختای حدود ده هزار خانوار در دهنهٔ غوری قلندر و گردی در جلگه، قوزی و ساکه در اندراب و از تمام طوایف دایمیرک حدود ده هزار خانواده در پلخمری زیست دارند. دای‌میرک‌ها یکی از طوایف مقتدر و با نفوس هزاره‌ها در بغلان‌اند. دای‌میرک‌ها سنی مذهب و اسماعیلیه اند و بنابر باور خودشان نوادگان ترکان تخار اند.
جاغوری
[ویرایش]جاغوری‌ها یکی از قبایل بزرگ هزاره اند که عمدتاً از ولسوالی جاغوری، ولایت غزنی می‌باشند. زیر قبایل معروف جاغوری عبارتند از: قلندر، چهاردسته، آته، مسکه، شیرداغ، باغچاری، بوباش و غیره.[۸]
جغتو
[ویرایش]جغتو از جمله قبایل بزرگ هزاره است که بیشتر از ولسوالی جغتو، ولایت غزنی می‌باشند.[۹]
محمد خواجه
[ویرایش]
محمد خواجه یکی از قبایل بزرگ و تاریخی هزاره‌ها در افغانستان می‌باشد که بیشتر از ولایت غزنی می‌باشند.[۱۰][۱۱][۱۲][۸]
دای خیتای
[ویرایش]دای خیتای در مرکز-جنوب افغانستان زندگی می‌کنند.[۱۳] صرف نظر از موقعیت آنها در میان دیگر قبایل، دای خیتای همراه با دای چوپان قبیله بزرگتر ارزگانی هزاره‌ها را تشکیل می‌دهند.[۱۴]
دایچوپان
[ویرایش]دایچوپان در جنوب افغانستان زندگی می‌کنند.[۱۵] منطقه‌ای به همین نام دای چوپان در ولایت زابل از نام همین قبیله گرفته شده است. دای چوپان از نوادگان امیر چوپان، یک از سرداران هزاره بود که آرامگاه وی در گرشک، ولایت هلمند می‌باشد.[۱۶][۱۷]
دایمیرداد
[ویرایش]دایمیرداد عمدتاً در ولسوالی دایمیرداد، ولایت میدان وردک زندگی می‌کند. دایمیردادی‌ها قرابت نزدیک به قبیله بهسود دارند.[۸]
هزاره ایماق
[ویرایش]هزارهٔ ایماق از جمله هزاره‌های سنی‌مدهب هستند که در بین دیگر مردم ایماق زندگی می‌کنند.[۱۸]
منابع
[ویرایش]- ↑ باربارا ان براور; باربارا روز ژونستون (2007). ناپدید شدن آدمها؟: اقلیت‌ها در جنوب آسیا. انتشارات لیفت کاست. pp. ١٥٧–. ISBN 978-1-59874-121-6. Retrieved 29 March 2011.
- ↑ ساختار قبایل هزاره, برنامه مطالعات فرهنگ، دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی ایالات متحده.
- ↑ ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ ۳٫۱۰ ۳٫۱۱ ۳٫۱۲ ۳٫۱۳ ۳٫۱۴ ۳٫۱۵ ۳٫۱۶ ۳٫۱۷ ۳٫۱۸ ۳٫۱۹ ۳٫۲۰ ۳٫۲۱ ۳٫۲۲ ۳٫۲۳ ۳٫۲۴ ۳٫۲۵ کاتب، فیض محمد (١٨۶٢). سراج التواریخ. ج. جلد اول. کابل: دارالسلطنه کابل. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ٢۰ آوریل ٢۰٢١.
- ↑ ۴٫۰۰ ۴٫۰۱ ۴٫۰۲ ۴٫۰۳ ۴٫۰۴ ۴٫۰۵ ۴٫۰۶ ۴٫۰۷ ۴٫۰۸ ۴٫۰۹ ۴٫۱۰ ۴٫۱۱ ۴٫۱۲ ۴٫۱۳ ۴٫۱۴ ۴٫۱۵ ۴٫۱۶ ۴٫۱۷ ۴٫۱۸ ۴٫۱۹ ۴٫۲۰ ۴٫۲۱ ۴٫۲۲ ۴٫۲۳ نبی زاده، محمد عوض (١٩٨۶). لهجه مروج مردم هزاره. ج. جلد اول. کابل: ریاست اقوام و قبایل افغانستان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ٢۰ آوریل ٢۰٢١.
- ↑ ۵٫۰۰ ۵٫۰۱ ۵٫۰۲ ۵٫۰۳ ۵٫۰۴ ۵٫۰۵ ۵٫۰۶ ۵٫۰۷ ۵٫۰۸ ۵٫۰۹ ۵٫۱۰ ۵٫۱۱ ۵٫۱۲ ۵٫۱۳ ۵٫۱۴ ۵٫۱۵ ۵٫۱۶ ۵٫۱۷ ۵٫۱۸ ۵٫۱۹ ۵٫۲۰ ۵٫۲۱ ۵٫۲۲ ۵٫۲۳ نبی زاده، محمد عوض (١٩٨۶). اتنوگرافی اقوام هزاره. ج. دوم. کابل: ریاست اقوام و قبایل افغانستان. دریافت‌شده در ٢۰ آوریل ٢۰٢١.[پیوند مرده]
- ↑ Hazara tribal structure, Program for Culture and Conflict Studies, US Naval Postgraduate School
- ↑ Hazara tribal structure, Program for Culture and Conflict Studies, US Naval Postgraduate School.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ ۸٫۵ ۸٫۶ یزدانی، حسینعلی. پژوهشی در تاریخ هزاره‌ها. چاپخانه مهتاب. ص. اقوام هزاره.
- ↑ Hazara tribal structure, Program for Culture and Conflict Studies, US Naval Postgraduate School.
- ↑ پولادی، حسن. هزاره‌ها. ترجمهٔ علی عالمی کرمانی. نشر تهران: محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی. شابک ۹۶۴۰۶۰۵۲۷۱.
- ↑ ص ۴۷۸، جلد سوم، تاریخ تیمور بیگ، شرف الدین الیزدی؛ به انگلیسی.
- ↑ ص ۲۰، کتاب تذکر انقلاب، ترجمهٔ شکیراندو.
- ↑ براور، باربارا ان؛ ژونستون، بابارا روز (٢۰۰٧). ناپدید شدن مردم؟: گروه‌های بومی و اقلیت‌های قومی در آسیای جنوبی و مرکزی. انتشارات لیفت کاست. ص. ۱۵۷. شابک ۹۷۸۱۵۹۸۷۴۱۲۱۶. دریافت‌شده در ٢٩ مارس ٢۰١١.
- ↑ انتشارات صندوق وایکینگ در مردم‌شناسی. بنیاد گرن برای تحقیقات انسان‌شناسی. ١٩٥٨. دریافت‌شده در ٢٩ مارس ٢۰١١. پارامتر
|first1=بدون|last1=در Authors list وارد شده‌است (کمک) - ↑ براور، باربارا ان؛ ژونستون، بابارا روز (٢۰۰٧). ناپدید شدن مردم؟: گروه‌های بومی و اقلیت‌های قومی در آسیای جنوبی و مرکزی. انتشارات لیفت کاست. ص. ۱۵۷. شابک ۹۷۸۱۵۹۸۷۴۱۲۱۶. دریافت‌شده در ٢٩ مارس ٢۰١١.
- ↑ کانفیلد، رابرت ال. قومیت مدیریت و قدرت در آسیای میانه:بازی‌های جدید خورد و بزرگ. انتشارات تیلور و فرانسیس. ص. ۱۳۱. شابک ۹۷۸۰۴۱۵۷۸۰۶۹۸. دریافت‌شده در ٢٩ مارس ٢۰١١.
- ↑ انتشارات صندوق وایکینگ در مردم‌شناسی. بنیاد گرن برای تحقیقات انسان‌شناسی. ١٩٥٨. دریافت‌شده در ٢٩ مارس ٢۰١١. پارامتر
|first1=بدون|last1=در Authors list وارد شده‌است (کمک) - ↑ https://web.archive.org/web/20131229110139if_/http://www.uscwm.info/op1040/pdfs/144.pdf