فهرست خزندگان ایران

یک مار سمی بومی استان قم

فهرست خزندگان ایران در پنج راسته لاک‌پشت‌ها، کروکودیل‌سانان، سوسمارها، کرم‌سوسمارها و مارها تاکنون ۲۲۵ گونه مورد شناسایی قرار گرفته‌است اما اطلاعات مفید و قابل دسترس در مورد این جانوران در ایران بسیار اندک است. کمبود مطالعات جامع و عمیق در مورد بیولوژی و حفاظت این جانوران از یک طرف و جمعیت رو به زوال با توجه به تخریب زیستگاه‌های آنها در سال‌های اخیر موجب نگرانی نسبتاً زیادی در مورد تعدادی از گونه‌های ارزشمند خزنده کشورمان گشته‌است، شکار و صید بی‌رویه صدها و هزاران مار سمی، بسیاری از گونه‌های مار سمی از جمله افعی شاخدار و افعی دماوندی را در معرض خطر انقراض قرار داده‌است. خشکسالی‌های چند ساله در استان سیستان و بلوچستان که زیستگاه تنها گونه تمساح تالابی ایران می‌باشد، نگرانی را در مودر کاهش جمعیت این گونه به‌وجود آورده‌است.

زیرراسته سوسمارها (مارمولک‌ها)

خانواده آگاماها

نام فارسی	نام انگلیسی	نام علمی	دیگر
سوسمار باغی هندی	Indian Garden Lizard	(Calotes versicolor)
آگامای سرزرد	Yellow-headed Agama	(Laudakia fusca)
آگامای صخره‌ای سیاه	Black Rock Agama	(Laudakia melanura)
آگامای پولک‌درشت	Large-scaled Rock Agama	(Laudakia nupta)	نام محلی: قمقمک، کلپک، عنبلو، گرگراک
آگامای قفقازی	Agama Caucasian	(Paralaudakia caucasia)	نام محلی: کرتن کله
آگامای خراسان		(Paralaudakia erythrogastra)
آگامای ریزپولک	Small-scaled Rock Agama	(Paralaudakia microlepis)
آگامای سروزغی عربی	Arabian Toad-headed Agama	(Phrynocephalus arabicus)
آگامای سر وزغی خورشیدپرست	Sunwatcher Toad-headed Agama	(Phrynocephalus helioscopus)
آگامای سروزغی دم‌سیاه	Black-tailed Toad Agama	(Phrynocephalus maculatus Anderson)
آگامای سروزغی تورانی	Turan Toad-headed Agama	(Phrynocephalus mystaceus)
آگامای وزغی راه‌راه	Striped Toad Agama	(Phrynocephalus ornatus)
آگامای وزغی ایرانی	Persian Toad Agama	(Phrynocephalus persicus)
آگامای سروزغی خاکستری	Gray Toad-head Agama	(Phrynocephalus scutellatus)
آگامای چابک	Brilliant Ground Agama	(Trapelus agilis)
آگامای پولک‌شاخی	Horn-scaled Agama	(Trapelus lessonae)
آگامای زمینی افغانی	Afghan Ground Agama	(Trapelus megalonyx)
آگامای ایرانی	Agama Persian	(Trapelus ruderatus)

لاک‌پشت‌ها

• 

  یک لاکپشت در میان جاده منتهی به روستای خفر، منطقه پادنا استان اصفهان

  لاک‌پشت سرخ
• لاک‌پشت سبز
• لاک‌پشت پوزه‌عقابی
• لاک‌پشت زیتونی رایدلی
• لاک‌پشت پشت چرمی
• لاک‌پشت برکه‌ای اروپایی
• لاک‌پشت برکه‌ای خزری
• لاک‌پشت فراتی
• لاک‌پشت مهمیزدار
• لاک‌پشت افغانی

کروکودیل‌ها

• کروکودیل تالابی

کرم سوسمارها

• کرم سوسمار جنوبی

جستارهای وابسته

• فهرست دوزیستان ایران