فضل‌الله بایگان
فضل‌الله بایگان | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۲۷۷ خورشیدی |
| درگذشت | ۱۳۴۶ (۶۹ سال) |
| علت مرگ | بیماری نقرس |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | بازیگر تئاتر و کارگردان و تهیه‌کننده سینما |
| فرزندان | مرسده بایگان |
فضل‌الله بایگان (۱۲۷۷ در تهران – ۱۳۴۶) بازیگر تئاتر و کارگردان و تهیه‌کننده سینما، صاحب امتیاز و نویسنده نشریه هنری اهل ایران بود.
زندگی‌نامه
[ویرایش]وی فارغ‌التحصیل مدرسهٔ سن لوئی تهران بود و کار هنری را با بازی در تئاتر از همان مدرسه شروع کرد. پدرش، میرزا جوادخان مؤتمن الممالک نماینده اولین مجلس ایران در صدر مشروطیت بود. در اوایل دههٔ ۱۳۰۰ پس از طی دورهٔ دروس ادبیات عالی فرانسه و شرکت در کلاس‌های کمدی فرانسز، به تهران بازگشت. با همکاری معزالدیوان فکری، علی خان نصر، دکتر نامدار و … کلوپ کمدی جوانان ایران را تشکیل داد. پس از دو سال، و با تلفیق کمدی جوانان ایران و مدرسهٔ عالی موسیقی، به همت کلنل علینقی وزیری، تئاتر موزیکال را به وجود آورد و نمایش‌هایی از قبیل رؤیای حافظ ،سروش و گلرخ، زهره و منوچهر و مضار تریاک را به روی صحنه برد. وی در طول فعالیت تئاتری اش در بیش از سیصد نمایشنامه به ایفای نقش پرداخت و سال‌ها در هنرستان هنرپیشگی تهران به تدریس این هنر مبادرت می‌ورزید. تعداد دیگری از نمایش‌هایش عبارتند از: گردش ییلاق، سه راهی، گیتی، زندگی یک خانواده و کارگر، من باید وکیل شوم، لغزش، تصمیم جدی، قمار، مالک بیگناه، صحنه از زندگی.
در سال ۱۳۲۳ با تشویق و کمک و دوستانش، نخستین نشریهٔ مستقل تئاتر ایران، به نام «هنرمندان» را منتشر کرد که بیش از چند شماره دوام نیاورد.
در سال ۱۳۴۶ بر اثر بیماری نقرس درگذشت. وی عموی افسانه بایگان و پدر مرسده بایگان، بازیگر و همسر حشمت سنجری بوده‌است.[۱]
در سال ۱۳۹۹ فیلم مستندی به نام »ده در کنار بیست نود و نه نشد» به کارگردانی فرزاد فره‌وشی در شبکه نمایش خانگی منتشر شد که درباره زندگی هنری بایگان و انتشار اسنادی از فعالیتهای وی است.[۲] پس از آن در سال ۱۴۰۲ کتابی به نام «بایگان‌ها» شامل گفتگو با فرزندان بایگان و اسناد و مقالاتی دریاره فعالیتهای خانواده بایگان منتشر گردید.[۳]
فیلمشناسی
[ویرایش]- پریچهر (۱۳۳۰ کارگردان، بازیگر و نویسنده برا اساس داستان نوشتهٔ محمد حجازی، تهیه‌کننده با مشارکت اصغر شمیم و مظفر میزانی)
منابع
[ویرایش]- ↑ «افسانه بایگان درکنار دختر عموی بازیگرش». رویداد۲۴. ۲۰ خرداد ۱۳۹۸.[پیوند مرده]
- ↑ «فرزاد فره وشی | ده در کنار بیست نود و نه نشد». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۲۴.
- ↑ «کتاب بایگان ها اثر فرزاد فره وشی | ایران کتاب». فروشگاه اینترنتی ایران کتاب. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۲۴.
- فضل‌الله بایگان در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
- سید مرتضی سید محمدی (۱۳۷۸)، فرهنگ کارگردانان سینمای ایران ۱۳۷۷–۱۳۰۹، تهران: نشر سیمرو، ص. ۹۳-۹۲، شابک ۹۶۴-۵۶۸۵-۳۵-۴