فرانواختر
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Sn2006gy_CHANDRA_x-ray.jpg/330px-Sn2006gy_CHANDRA_x-ray.jpg)
فرانواختر (به انگلیسی: Hypernova) که گاهی آن را رُمباَختر[۱] (به انگلیسی: Collapsar) میخوانند، یک ابرنواختر (Supernova) بسیار باانرژی است که اندیشیده میشود از یک سناریوی رمبش مغزهٔ شدید برآید. در این حالت، یک ستارهٔ پرجرم (>۳۰ جرمهای خورشیدی) میرمبد[۲] تا یک سیاهچالهٔ چرخان که گسیلندهٔ جتهای انرژیدار دوقلو و فراگرفته شده توسط یک دیسک برافزایشی[۳] است را فرم دهد. فرانواختر انفجار یک ستاره ابرپرجرم است. انفجار فرانواختری یکی از بزرگترین انفجارهای کیهان است. این انفجارها همچنین بسیار نادر هستند و تاکنون هرگز در یک سال بیش از ۲ فرانواختر ثبت نشدهاند. تنها ستارگان ولف-رایه و ستارگان نادر و بسیار سنگینی که ۱۰۰ تا ۲۵۰ جرم خورشیدی دارند دچار انفجار فرانواختری میشوند.[۴]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Stellar_evolution_tracks.png/220px-Stellar_evolution_tracks.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/SN_1998bw.jpg/310px-SN_1998bw.jpg)
نامزدهای فرانواختر در کهکشان راه شیری
[ویرایش]اتا شاه تخته از نزدیکترین نامزدهای فرانواختر در کهکشان راه شیری است. در صورت وقوع این انفجار، نور این پدیده در روشنی روز قابل مشاهده و در شب برای مطالعه کافی خواهد بود[۵]
منابع
[ویرایش]- ↑ https://wiki.apll.ir/word/index.php/Collapsar
- ↑ رمبیدن collapse - واژه مصوب فرهنگستان در اخترشناسی
- ↑ https://wiki.apll.ir/word/index.php/Accretion_disk
- ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Hypernova
- ↑ http://hubblesite.org/explore_astronomy/deep_astronomy/episodes/3
- ویکیپدیای انگلیسی