پرش به محتوا

فتح‌الله گولن

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
Fethullah Gülen
فتح‌الله گولن
فتح‌الله گولن در سال ۲۰۱۶
نام هنگام تولدمحمد فتح‌الله گولن
زادهٔ۲۷ آوریل ۱۹۴۱
ارزروم، ترکیه
درگذشت۲۰ اکتبر ۲۰۲۴ (۸۳ سال)
پنسیلوانیا، آمریکا
مدفنسیلورزبرگ، پنسیلوانیا، آمریکا.
پیشه‌ها
  • فیلسوف
  • نویسنده
  • واعظ
شناخته‌شده
برای		جنبش گولن
پیشهٔ نویسندگی
جنبش ادبیNurcu
کار(های) برجستهملزومات ایمان اسلامی
جوایز مهمجایزه صلح ایکِدا شاه گاندی (۲۰۱۵)[۱][۲]
پیشینه فلسفی
مکتبحنفی[۴][۵]
علایق اصلی
تأثیرگرفته از
وبگاه
امضاء

محمد فتح‌الله گولن (۲۷ آوریل ۱۹۴۱ – ۲۰ اکتبر ۲۰۲۴) سخنران، نویسنده، مدرس علوم اخلاقی و الهیات اهل ترکیه و پایه‌گذار جنبش گولن بود که در تبعیدی خودخواسته در پنسیلوانیای آمریکا زندگی می‌کرد. او در ۸۳ سالگی در همانجا درگذشت.[۸]

گولن در طول عمر خود مشغول تدریس نسخه‌ای پیشرفته از اسلام با عنوان تصوف میانه‌رو آناتولیایی، مبتنی بر آموزه‌های سعید نورسی بود. در تفکر گولن اعتقاد به مدارا و تسامح تبلیغ می‌شد. اما به صراحت شیعیان را افرادی ریاکار، منحرف و تفرقه‌انداز در دنیای اسلام و آلت دست یهودیان می‌دانست.[۹] هرگونه تروریسم شدیداً محکوم بود. او معتقد به گفتگوی بین ادیان الهی و پیروان کتاب‌های آسمانی بود. خود او برای چنین گفتمان‌هایی با واتیکان و برخی مراکز مذهبی یهودی بارها پیشقدم شد. در عین حال نسبت به شیعیان نگاهی به شدت منفی داشت و موضع گیری‌های سختگیرانه‌ای دربارهٔ ایران از خود نشان می‌داد. گولن در فضای فکری ترکیه گولن به عنوان شخصی محافظه‌کار و میانه‌رو و در عین حال مذهبی محسوب می‌شد. او از ایده حجاب برای زنان حمایت می‌کرد و شاگردان و پیروان خانم او غالباً روسری به سر می‌کنند.

جنبش گولن

[ویرایش]

جنبش گولن با همکاری افراد بسیار زیادی از مسلمانان جهام (عمدتاً ترکیه‌ای) اداره می‌شود. گمانه‌زنی در مورد تعداد افراد حاضر در این بنیاد متفاوت است. اما چند صد هزار تا ۴ میلیون نفر به عنوان همکاران این جنبش برآورد می‌شوند. جنبش گولن شامل مدارس، دانشگاه‌ها، موسسه‌های حرفه‌ای، کاری و حتی ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی است.

در نگاه جهانی، جنبش گولن بیشتر در امر آموزش فعال است. در سال ۲۰۰۹، مجله نیوزویک گزارش داد که افراد جنبش، مدارس بسیاری را در نقاط مختلف جهان اداره می‌کنند که بیش از دو میلیون دانش آموز را تربیت کرده که بسیاری از آنها از بورس کامل تحصیلی از سوی بنیاد گولن برخوردار بودند. تعداد مدارس گولن در داخل ترکیه ۳۰۰ و در پنج قاره بیش از ۱۰۰۰ مدرسه تخمین زده می‌شود که به صورت پوسته با فتح‌الله گولن در ارتباط بودند. همه مدارس گولن در همه جای جهان آموزش به زبان انگلیسی دارند. کیفیت آموزشی بالای این مدارس موجب شده نه تنها ترک تبارها و مسلمانان بلکه افراد بومی کشورها و پیروان ادیان مختلف اعم از مسیحی (یا حتی افراد بی اعتقاد به خدا) نیز در این مدارس ثبت کنند.

فتح‌الله گولن رابطه خوبی با جامعه جهانی، غرب و دنیای پیشرفته داشت که یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری تفکر میانه‌روی او و راه‌اندازی مراکز آموزشی این چنین شد.

دیدگاه درباره شیعیان و ایرانی‌ها

[ویرایش]

وی در یک سخنرانی گفت: «اگر هفت عالم یکجا جمع شوند، هرگز به ایران نخواهم رفت. در آخرت اگر راه بهشت از ایران بگذرد، من می‌پرسم آیا راه دیگری از کنار آن هست؟ اینقدر از این ریاکاران بیزارم! ممکن است این نفرت زیاده روی به نظر بیاید! البته در مسائل مختلف باید تعادل داشت. اما این طبیعت من است. من از دیرباز به این رافضی‌ها به چشم افرادی ریاکار، منحرف و تفرقه انداز در دنیای اسلام و آلت دست یهودیان نگاه می‌کنم. کسی نمی‌تواند آن‌ها را برای من توجیه کند».[۹]

درخواست استرداد از آمریکا

[ویرایش]

فتح‌الله گولن تا زمان کودتا علیه دولت در ژوئیه ۲۰۱۶ از پشتیبانان فکری رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه بود اما بعد از منتقدان او شد.[۸]

برخی از منابع دولتی ترکیه به نقل از رجب طیب اردوغان گفتند که کودتای ۲۰۱۶ ترکیه توسط نیروهای طرفدار فتح‌الله گولن انجام گرفته‌است.[۱۰] در پی این کودتا رجب طیب اردوغان و وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کردند که آمریکا باید فتح‌الله گولن را به ما تحویل دهد و هر کشوری که او را تحویل ندهد، دشمن ما محسوب می‌شود. به گزارش یکی از خبرگزاری‌های داخلی ایران، دولت آمریکا در پی این درخواست از دولت ترکیه تقاضاء کرد که مستندات خود را ارائه کند.[۱۱] اما به گزارش سی‌ان‌ان، جان کری وزیر امور وقت خارجه آمریکا، در واکنش به آن گفت: «هنوز هیچ درخواست رسمی از طرف دولت ترکیه برای استرداد گولن دریافت نشده است».[۱۲]

فتح‌الله گولن در مورد درخواست استردادش اظهار داشت که از حکم استرداد صادره از سوی دولت آمریکا پیروی می‌کنم. اما کودتای ترکیه را رجب طیب اردوغان به راه انداخته است.[۱۳] او در گفتگو با خبرنگار سی‌ان‌ان، دخالت خود در این کودتا را رد کرد.[۱۰]

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ jgibbs (23 April 2015). "Gandhi King Ikeda Award for Peace Ceremony". The Atlantic Institute. Archived from the original on 18 April 2018. Retrieved 18 April 2018.
  2. ↑ "Fethullah Gulen Awarded the 2015 Gandhi King Ikeda Peace Award". Rumi Forum. 18 May 2015.
  3. ↑ Horne, Matt (24 January 2013). "Reclaiming Tolerance: A. J. Conyers and Fethullah Gülen".
  4. ↑ Erol Nazim Gulay, The Theological thought of Fethullah Gulen: Reconciling Science and Islam (St Antony's College Oxford University May 2007). p. 57
  5. ↑ Duderija, Adis (2014). Maqasid al-Shari'a and Contemporary Reformist Muslim Thought: An Examination. Springer. ISBN 9781137319418. Still, Gulen repeatedly states that he propagates neither tajdīd, nor ijtihād, nor reform and that he is just a follower of Islam, simply a Muslim. He is very careful about divorcing himself from any reformist, political, or Islamist discourse. Gulen's conscious dislike of using Islam as a discursive political instrument, which was a distinct trait in Nursi as well, indicates an ethicalized approach to Islam from a spiritual perspective.
  6. ↑ "It's Not Us—It's Him". 3 December 2019.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Erol Nazim Gulay (May 2007). "The Theological thought of Fethullah Gulen: Reconciling Science and Islam" (PDF). St. Antony's College Oxford University. p. 56.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ «فتح‌الله گولن، مخالف سرشناس اردوغان درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۳۰ مهر ۱۴۰۳.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «سخنان فتح الله گولن درباره ایران». تابناک. ۱۳۹۵-۰۴-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۲۱.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Fethullah Gulen denies ties to attempted coup in Turkey، CNN.
  11. ↑ پنجمین کودتای تاریخ ترکیه شکست خورد،خبرگزاری ابنا.
  12. ↑ Gulen extradition request submitted within days، CNN.
  13. ↑ گولن: خود "اردوغان" کودتا را راه انداخت، خبرگزاری ابنا.

منابع

[ویرایش]
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به فتح‌الله گولن در ویکی‌گفتاورد موجود است.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فتح‌الله_گولن&oldid=40974411»