فاضل اسکندر
فاضل اسکندر | |
|---|---|
 | |
| زاده | فاضل عبدلوویچ اسکندر ۱۹۲۹ |
| درگذشته | ۲۰۱۶ |
فاضل عبدلوویچ اسکندر (۱۹۲۹–۲۰۱۶) نویسندهٔ ایرانی‌تبار اهل آبخاز بود. این نویسنده در مؤسسهٔ ادبی معتبر ماکسیم گورکی در مسکو تحصیل و کار حرفه‌ای خود را با روزنامه‌نگاری آغاز کرد. وی بیشتر عمر خود را در مسکو سپری کرد. او در شوروی سابق، بیشتر برای شناساندن زندگی قفقازی شناخته می‌شد و آثارش را بیشتر به زبان روسی می‌نوشت. او داستان‌های متعددی نوشته است که شناخته‌شده‌ترین آنها «زاشیتا چیکا» است که ستارهٔ آن یک پسربچه جوان دوست‌داشتنی و نیرنگ‌باز به نام «چیک» بود.
اسکندر در ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۶ در سن ۸۷ سالگی در خانهٔ خود پردلکینو پس یک دورهٔ دراز بیماری، چشم از جهان فروبست.[۱][۲][۳][۴]
زندگی‌نامه
[ویرایش]وی در سال ۱۹۲۹ از پدری ایرانی و مادری اهل آبخاز در بندر سوخومی، پایتخت آبخاز به دنیا آمد. پدر او در سال ۱۹۳۸ از ایران اخراج و به یک اردوگاه کار اجباری برده شد که در سال ۱۹۵۷ در همانجا درگذشت. او قربانی سیاست مهاجرت اجباری ژوزف استالین دربارهٔ اقلیت‌ها در قفقاز بود. به دنبال آن، او و برادرش فریدون و خواهرش گیولی بدست خانواده مادری آبخازیشان پرورش یافتند. فاضل در آن هنگام تنها ۹ سال داشت.
دوران نویسندگی
[ویرایش]اسکندر که شناخته‌شده‌ترین نویسندهٔ آبخاز است، نخست در میانهٔ دهه ۱۹۶۰ میلادی به همراه دیگر نماینگان جنبش «نثر جوان» همچون یوری کزاکف و وسیلی اکسیونوف به سرشناسی رسید که این سرشناسی بیشتر برای داستان Sozvezdie kozlotura (صورت فلکی بز-بوفالو) بود که آن را از بهترین داستان‌های او دانسته‌اند که در سال ۱۹۶۶ نوشته شده بود. این داستان از دیدگاه یک روزنامه‌فروش جوان نوشته شده است که به زادگاه خود آبخازیا برمی‌گردد و سپس به جرگه کارکنان یک روزنامه محلی پیوسته و پس از آن وارد یک کمپین تبلیغاتی برای یک حیوان اهلی تازه فرآوری شده می‌شود که از پیوندزدن یک بز معمولی و یک بز کوهی قفقاز غربی پدید امده بود. این داستان یک هجونامه برجسته درباره کمپین‌های ژنتیکی و کشاورزی تروفیم لیسنکو و خروشچف بود که به علت نشان دادن اتحاد جماهیر شوروی به گونه‌ای ناخوشایند، به سختی مورد نقد قرار گرفت.
در دنیای انگلیسی‌زبان، شاید او را بیشتر برای Sandro of Chegem بشناسند که رندنامه ای است که روند زندگی در روستایی در آبخاز را از سال‌های آغازین سده ۲۰ میلادی تا دهه ۱۹۷۰ بازگو می‌کند. این داستان موجب شد تا به فاضل اسکندر لقب «مارک توین آبخاز» داده شود.
اسکندر از تلاش‌های جدایی‌خواهانه در پایان دهه ۱۹۸۰ میلادی دوری گزید و هم اقلیت گرجی و هم آبخازی را برای تعصبات نژادی‌شان نکوهش کرد. او هشدار داده بود که آبخاز می‌تواند یک ناگورنو قره‌باغ تازه شود.
در ۳ سپتامبر ۲۰۱۱، تندیسی از شخصیت چیک در اسکله مهاجر سوخومی رونمایی شد.
فهرست برخی از آثار
[ویرایش]- وقتی که من یابنده ای خوش شانس بودم! (چاپ شده توسط انتشارات پروگرس در مسکو)
- میوهٔ ممنوعه و داستان‌های دیگر
- انجیل به روایت چگام (چگام روستای محل تولد اوست)
- خانه‌ای زیر درختان سرو
- خرگوش‌ها و مارهای بوآ (چاپ شده توسط نشر افق، ترجمه‌ی آبتین گلکار)
درگذشت
[ویرایش]وی در سال ۲۰۱۶ و در سن ۸۷ سالگی درگذشت. کرملین در بیانیه‌ای رسمی درگذشت او را به خانواده‌اش «عمیقاً تسلیت» گفت.
منابع
[ویرایش]- ↑ "Abkhaz writer Fazil Iskander dies, aged 87". euronews. July 31, 2016. Retrieved 2016-07-31.
- ↑ "Soviet humanist writer Fazil Iskander dead at 87 - The Express Tribune". The Express Tribune (به انگلیسی). July 31, 2016. Retrieved 2016-07-31.
- ↑ Polska, Grupa Wirtualna (July 31, 2016). "Pisarz Fazil Iskander nie żyje". wiadomosci.wp.pl (به لهستانی). Retrieved 2016-07-31.
- ↑ "Fazil Iskander passes away". vestnikkavkaza.net. July 31, 2016. Archived from the original on 1 August 2016. Retrieved 2016-07-31.
- فاضل اسکندر، نویسنده ایرانی‌تبار دوران شوروی درگذشت -وبسایت بی‌بی‌سی فارسی
- اعضای افتخاری فرهنگستان هنر روسیه
- افراد ایرانی آبخازیتبار
- افراد روس آبخازیتبار
- اهالی سوخومی
- ایرانیتبارهای اهل اتحاد شوروی
- ایرانیتبارهای اهل روسیه
- برندگان جایزه پوشکین
- خاکسپاریها در گورستان نووودویچی
- درگذشتگان ۲۰۱۶ (میلادی)
- دانشآموختگان انستیتو ادبیات ماکسیم گورکی
- دریافتکنندگان جایزه دولتی اتحاد شوروی
- دریافتکنندگان جایزه دولتی فدراسیون روسیه
- دریافتکنندگان نشان درجه ۲ لیاقت میهنپرستی
- رماننویسان اهل روسیه
- رماننویسان اهل شوروی
- رماننویسان مرد اهل روسیه
- زادگان ۱۹۲۹ (میلادی)
- شوخی روسیه
- نویسندگان اهل آبخاز
- نویسندگان اهل اتحاد شوروی
- نویسندگان اهل روسیه
- نویسندگان داستان کوتاه اهل اتحاد شوروی
- نویسندگان داستان کوتاه سده ۲۰ (میلادی)
- نویسندگان داستان کوتاه سده ۲۰ (میلادی) اهل روسیه
- نویسندگان داستان کوتاه مرد اهل روسیه
- نویسندگان مرد اهل اتحاد شوروی
- نویسندگان مرد اهل ایران
- نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی)