عیسای رنجبر نام یکی از ایزدان مانوی در سنت مانوی رایج در مناطق غربی بوده که در ایران و چین آنرا گریوزندگ یا نفس زنده می خواندند و به آفرینش نخستین مربوط می گردد.در اساطیر مانوی او نوه هرمزدبغ بوده و از امهرسپندان پدید می آبد.باتوجه به بازشناسی اساطیر این دین می‌توان گفت عیسای رنجبر نماد نور محبوس در تاریکی مادی است که نماد انسان فانی رنج کشیده از دنیا تلقی می شود.
| نسک‌های نوشتهٔ مانی | انجیل زنده · ارژنگ · گنج زندگان · اسفار (رسالات) · رازان (سفرالاسرار) · کتاب کوان (غولان) · دیبان (مکاتب) · مزامیر و نیایش‌ها · شاپورگان |
|---|---|
| دیگر نوشته‌های مانوی | کفالایا · نامه‌های مانی · مواعظ · دیوان اباتور · اعتراف‌نامه (خواستوانیفت) · مجموعه دست‌نوشته‌های مانوی · نسخه‌های خطی مانوی کلن · زبور مانوی · زبدهٔ آموزه‌های مانوی · آردهنگ وفراس · نیایش و اعتراف · انگد روشنان · طومار نیایش چینی |
| اساطیر و باورها | زروان · هرمزدبغ · اهریمن · امهرسپندان · مهرایزد · نریسه ایزد · گهمرد و مردیانه · فارقلیط · واپسین ایزد · اشقلون · نریوسنگ · دوست روشنان · عیسای درخشان · عیسای رنجبر · درخت زندگی · بهشت روشنی · بهشت نو · اژدهای چهارسر · ستون روشنی · آتش بزرگ |
| دبیره | |
| رده‌های دینی | |
| اصول و مفاهیم | هنر مانوی · فرجام‌شناسی مانوی · مانستان · عید بما · ایزدان مانوی · آفرینش · جهانبینی مانوی · باززایی |
| کسان | مانی · مار امّو · بوگوخان · سنت آگوستین · بهمن · اوسه‌بیوس · و.ب.هنینگ · ابوالقاسم اسماعیل‌پور · ابن ندیم · شاپور یکم · روزبه دادویه · افشین · مزدک · توماس(مانوی) · سوروس آنتیوخ |
| پایوران | |
| زبان‌های دینی | |
