سید علیرضا آوایی

سید علیرضا آوایی
سید علیرضا آوایی
وزیر دادگستری
	دوره مسئولیت; ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ – ۳ شهریور ۱۴۰۰
رئیس‌جمهور	حسن روحانی
پس از	مصطفی پورمحمدی
پیش از	امین‌حسین رحیمی
مشاور رئیس‌جمهور; رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور
	دوره مسئولیت; ۲۳ تیر ۱۳۹۵ – مرداد ۱۳۹۶
رئیس‌جمهور	حسن روحانی
پس از	محمداسماعیل شوشتری
پیش از	سید محسن صادقی (سرپرست)
اطلاعات شخصی
زاده	۳۰ اردیبهشت ۱۳۳۵; دزفول، ایران
ملیت	ایرانی
حزب سیاسی	فاقد گرایش سیاسی
پدر	سید اسماعیل آوایی
خویشاوندان	سید اسدالله آوایی (برادر); سید احمد آوایی (برادر)
هیئت دولت	دولت دوازدهم

سید علیرضا آوایی (زادهٔ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۳۵ در شهرستان دزفول)^[۲] قاضی عالی‌رتبه و سیاستمدار ایرانی، وزیر دادگستری و رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور^[۳] بوده‌است که پس از وزارت دادگستری به عنوان قاضی دادگاه عالی انتظامی قضات منصوب شد. آوایی در جریان اعدام دسته‌جمعی زندانیان عقیدتی-سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷، از اعضای هیئت مرگ در زندان‌های دزفول و اهواز بود.^[۴]

او پیشتر در قوه قضائیه ایران دارای سمت‌های گوناگونی از جمله رئیس سازمان ثبت احوال کشور و رئیس کل دادگستری استان تهران (۱۳۸۴–۱۳۹۳) و دادستان اهواز (۱۳۶۷) و مستشار دادگاه عالی انتظامی قضات بوده‌است.^[۵]^[۶]^[۷]^[۸]^[۹]^[۱۰] وی عضو مؤسس و رئیس هیئت امنای انجمن حقوق‌شناسی^[۱۱] است که اولین نهاد مدنی ملی و فراصنفی در نظام حقوق ایران است.^[۱۲]

علیرضا آوایی با مشارکت در صدور حکم اعدام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ به عنوان دادستان دزفول^[۱۳] در ۱۸ مهر ۱۳۹۰ توسط اتحادیه اروپا به دلیل نقض حقوق بشر در ایران تحریم شد.^[۱۴]^[۱۵]

سمت‌ها

آوائی از سال ۱۳۵۷ خورشیدی به استخدام دادگستری درآمد و از شاخص‌ترین قضات ایران (پایه ۱۱) در دستگاه قضایی بوده‌است. سمت‌های او به شرح زیر است:^[۱۶]

دادستان عمومی و انقلاب دزفول از ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲
دادستان عمومی و انقلاب کردستان از ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۵
دادستان عمومی و انقلاب دزفول از ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷
دادستان عمومی و انقلاب اهواز ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۳
رئیس کل دادگستری استان لرستان ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۷
رئیس کل دادگستری استان مرکزی ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۱
رئیس کل دادگستری استان اصفهان ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴
رئیس کل دادگستری استان تهران از ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۳
قاضی دیوان عالی کشور ۱۳۹۳
معاون وزیر کشور و رئیس سازمان ثبت احوال ایران ۱۳۹۴
رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶
وزیر دادگستری ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰

اعدام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷

علیرضا آوایی به عنوان دادستان دزفول از مسئولان رسیدگی به پرونده‌های زندانیان سیاسی در سال ۶۷ بوده و در صدور احکام اعدام برای آنان مشارکت داشته‌است.^[۱۳] در آذرماه ۱۳۹۷ سازمان عفو بین‌الملل با انتشار گزارشی حاوی اسناد و مدارکی از اعدام‌های سال ۶۷، این اعدام‌ها را مصداق «جنایت علیه بشریت» دانست و از علیرضا آوایی به عنوان یکی از اعضای «هیئت مرگ» نام برد.^[۱۷] به‌گفته سازمان عفو بین‌الملل در قتل‌عام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ نزدیک ۵۰۰۰ نفر طی چند ماه اعدام شدند.^[۱۸]

تحریم اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا طی تصمیم مورخ ۱۸ مهر ۱۳۹۰ (۱۰ اکتبر ۲۰۱۱)، ۳۲ مقام ایرانی از جمله سید علیرضا آوایی را از ورود به کشورهای این اتحادیه ممنوع کرد.^[۱۹]^[۲۰] بر اساس این تصمیم کلیه دارایی‌های این مقامات نیز در اروپا توقیف خواهد شد.^[۱۹]^[۲۰] بیانیه اتحادیه اروپا^[۲۱] وی را به دلیل مسئولیت در دادگستری استان تهران، مسئول نقض حقوق بشر دانسته‌است.^[۲۲] اتحادیه اروپا او را به خاطر مشارکت در دستگیری‌های خودسرانه، نقض حقوق بشر، انکار حقوق زندانیان و افزایش اعدام‌ها، در لیست تحریم‌های خود قرار داده‌است.^[۲۳]

علیرضا آوایی در سی و هفتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای سخنرانی از طرف ایران حضور یافت که در جریان سخنرانی او چند دیپلمات جلسه را ترک کردند و تظاهراتی نیز توسط معترضان ایرانی در ژنو با شعار «آوایی را دستگیر کنید» برپاشد.^[۲۳]

زندگی شخصی

سید علیرضا آوایی، در سال ۱۳۳۵ در شهرستان دزفول زاده شد. پدر او سید اسماعیل آوایی می‌باشد. برادر او سید احمد آوایی (نماینده دزفول در مجلس شورای اسلامی و معاون پارلمانی سابق وزارت صنایع) است.^[۲۴]

منابع

↑ "پسر نماینده خامنه‌ای در منچستر نامزد انتخابات بریتانیا شد". رادیو فردا. Retrieved 5 December 2019.
↑ http://www.khabaronline.ir/detail/695190/society/judiciary
↑ «رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهوری منصوب شد». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۲۸.
↑ خروج چند دیپلمات از جلسه سخنرانی وزیر دادگستری ایران در ژنو، بی‌بی‌سی فارسی
↑ http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13930203001152
↑ «سید علیرضا آوایی: رعایت اعتدال در برخورد با جرائم منکراتی ضروری است». موج‌نیوز. ۳ اردیبهشت ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۲.
↑ «رئیس کل دادگستری تهران:همت و کارمضاعف برای قضات به معنی رای متقن است». ایرنا. ۵ فروردین ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۲.
↑ «نیاز فوری دادگستری استان تهران به ۲۰۰ قاضی». عصر ایران. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۲.
↑ "Iran Sentences 4 to Death in $2.6B Fraud Case" (به انگلیسی). ABC. Retrieved 6 August 2012.^{^{[پیوند مرده]}}
↑ "Court sets trial for American hikers" (به انگلیسی). Washing Tontimes. Retrieved 6 August 2012.
↑ انجمن حقوق‌شناسی
↑ «استاد سید علیرضا آوائی». دریافت‌شده در ۲۲ فروردین ۱۴۰۲.
↑ ^۱۳٫۰ ^۱۳٫۱ «عفو بین‌الملل: حکومت ایران از بقایای اجساد اعدام شدگان ۶۷ آزمایش دی ان ای بگیرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۳ آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.
↑ cubex (۲۲ اسفند ۱۳۹۰). «فهرست دوم تحریمهای حقوق بشری اتحادیه اروپا علیه مقامات ایرانی». Justice for Iran. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۹.
↑ «چند مقام ایرانی در تحریم آمریکا و اروپا هستند؟+ جدول اسامی و علل تحریم». خبرآنلاین. ۲۰۱۱-۱۱-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۹.
↑ «آوایی از دادستانی دزفول تا وزیر پیشنهادی دادگستری». ایرنا. ۱۷ مرداد ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.
↑ ««اسرار به خون آغشته؛ کشتار ۶۷ جنایت ادامه‌دار علیه بشریت»». رادیو فردا. ۱۳ آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.
↑ «وزیر دادگستری ایران در میان سخنرانان شورای حقوق بشر». دویچه‌وله فارسی. ۳ اسفند ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.
↑ ^۱۹٫۰ ^۱۹٫۱ «فهرست دوم تحریمهای حقوق بشری اتحادیه اروپا علیه مقامات ایرانی». عدالت برای ایران. ۲۲ اسفند ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱ مرداد ۱۳۹۴.
↑ ^۲۰٫۰ ^۲۰٫۱ «چند مقام ایرانی در تحریم آمریکا و اروپا هستند؟ ایرانی توسط اتحادیه اروپا». خبر آنلاین. ۲ آذر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۴.
↑ «COUNCIL REGULATION (EU) No 359/2011». EUR-Lex. ۱۲ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳۰ مرداد ۱۳۹۴.
↑ «پرونده ناقض حقوق بشر: سید علیرضا آوایی». عدالت برای ایران. ۱ دی ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۴.
↑ ^۲۳٫۰ ^۲۳٫۱ «خروج چند دیپلمات از جلسه سخنرانی وزیر دادگستری ایران در ژنو». BBC Persian. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۶.
↑ society (۲۰۱۶-۰۷-۱۳). «برادران آوایی و ماجراهای کهریزک». رادیو زمانه | رادیو و وب‌سایت مستقل برای عرضه اخبار، گزارش، گفتگو و تحلیل. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۷-۱۳.

[1] "پسر نماینده خامنه‌ای در منچستر نامزد انتخابات بریتانیا شد". رادیو فردا. Retrieved 5 December 2019.

[2] ttp://www.khabaronline.ir/detail/695190/society/judiciary

[3] «رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهوری منصوب شد». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۲۸.

[4] خروج چند دیپلمات از جلسه سخنرانی وزیر دادگستری ایران در ژنو، بی‌بی‌سی فارسی

[5] ttp://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13930203001152

[6] «سید علیرضا آوایی: رعایت اعتدال در برخورد با جرائم منکراتی ضروری است». موج‌نیوز. ۳ اردیبهشت ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۲.

[7] «رئیس کل دادگستری تهران:همت و کارمضاعف برای قضات به معنی رای متقن است». ایرنا. ۵ فروردین ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۲.

[8] «نیاز فوری دادگستری استان تهران به ۲۰۰ قاضی». عصر ایران. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۲.

[9] "Iran Sentences 4 to Death in $2.6B Fraud Case" (به انگلیسی). ABC. Retrieved 6 August 2012.^{^{[پیوند مرده]}}

[10] "Court sets trial for American hikers" (به انگلیسی). Washing Tontimes. Retrieved 6 August 2012.

[11] انجمن حقوق‌شناسی

[12] «استاد سید علیرضا آوائی». دریافت‌شده در ۲۲ فروردین ۱۴۰۲.

[:1-13] ۱۳٫۰ ^۱۳٫۱ «عفو بین‌الملل: حکومت ایران از بقایای اجساد اعدام شدگان ۶۷ آزمایش دی ان ای بگیرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۳ آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.

[14] ubex (۲۲ اسفند ۱۳۹۰). «فهرست دوم تحریمهای حقوق بشری اتحادیه اروپا علیه مقامات ایرانی». Justice for Iran. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۹.

[15] «چند مقام ایرانی در تحریم آمریکا و اروپا هستند؟+ جدول اسامی و علل تحریم». خبرآنلاین. ۲۰۱۱-۱۱-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۰۹.

[16] «آوایی از دادستانی دزفول تا وزیر پیشنهادی دادگستری». ایرنا. ۱۷ مرداد ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.

[17] ««اسرار به خون آغشته؛ کشتار ۶۷ جنایت ادامه‌دار علیه بشریت»». رادیو فردا. ۱۳ آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.

[18] «وزیر دادگستری ایران در میان سخنرانان شورای حقوق بشر». دویچه‌وله فارسی. ۳ اسفند ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.

[ToolAutoGenRef1-19] ۱۹٫۰ ^۱۹٫۱ «فهرست دوم تحریمهای حقوق بشری اتحادیه اروپا علیه مقامات ایرانی». عدالت برای ایران. ۲۲ اسفند ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱ مرداد ۱۳۹۴.

[ToolAutoGenRef2-20] ۲۰٫۰ ^۲۰٫۱ «چند مقام ایرانی در تحریم آمریکا و اروپا هستند؟ ایرانی توسط اتحادیه اروپا». خبر آنلاین. ۲ آذر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۴.

[21] «COUNCIL REGULATION (EU) No 359/2011». EUR-Lex. ۱۲ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳۰ مرداد ۱۳۹۴.

[22] «پرونده ناقض حقوق بشر: سید علیرضا آوایی». عدالت برای ایران. ۱ دی ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۴.

[:0-23] ۲۳٫۰ ^۲۳٫۱ «خروج چند دیپلمات از جلسه سخنرانی وزیر دادگستری ایران در ژنو». BBC Persian. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۶.

[24] society (۲۰۱۶-۰۷-۱۳). «برادران آوایی و ماجراهای کهریزک». رادیو زمانه | رادیو و وب‌سایت مستقل برای عرضه اخبار، گزارش، گفتگو و تحلیل. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۷-۱۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

ن ب و وزیران دادگستری ایران
پادشاهی	عباسقلی معتمدالدوله جوانشیر (–) • محمدابراهیم معتمدالملک جوانشیر (–) • علی اعتمادالسلطنه (–) • مصطفی بهاءالملک افشار (–) • محمدقلی آصف‌الدوله (–) • غلامحسین خان سپهدار (–) • حسین مشیرالدوله (–) • محمدناصر ظهیرالدوله قاجار (–) • پاشاخان امین‌الملک (–) • محمدقلی آصف‌الدوله (–) • امام‌قلی عمادالدوله (–) • کاظم نظام‌الملک نوری (۱۲۹۱–) • علیرضا عضدالملک (–) • کاظم نظام‌الملک نوری (۱۲۹۳–) • علی‌قلی میرزا اعتضادالسلطنه (–) • علیرضا عضدالملک (–) • بهرام میرزا معزالدوله (–) • عبدالصمد میرزا عزالدوله (–) • یحیی مشیرالدوله (–) • عبدالصمد میرزا عزالدوله (–) • علیرضا عضدالملک (–) • یحیی مشیرالدوله (–) • نظام‌الدین مهندس‌الممالک غفاری (–) • محسن مشیرالدوله (–) • عباس میرزا ملک‌آرا (–) • اسدالله ناظم‌الدوله (–) • روح‌الله میرزا نصرت‌السلطنه (–) • غلامحسین غفاری (–) • عبدالوهاب نظام‌الملک (–)
پادشاهی مشروطه	احمد مشیرالسلطنه (–) • عبدالحسین میرزا فرمانفرما (–) • محمود علاءالملک (–) • حسن مشیرالدوله (–) • مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (–) • رضا مؤیدالسلطنه (–) • حسن مشیرالدوله (–) • عبدالوهاب نظام‌الملک (–) • حسن مشیرالدوله (–) • عبدالحسین میرزا فرمانفرما • (-) حسن وثوق‌الدوله (–) • حسن مشیرالدوله (–) • محمدحسین دبیرالملک شیرازی (–) • حسن محتشم‌السلطنه (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • حسن مشیرالدوله (–) • احمد قوام‌السلطنه (–) • حسن مشیرالدوله (–) • حسن محتشم‌السلطنه (–) • محمدعلی ذکاءالملک (–) • اسماعیل ممتازالدوله (–) • رضا ارفع‌الدوله (–) • محمدعلی ذکاءالملک (–) • مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (–) • محمدعلی ذکاءالملک (–) • فتح‌الله سردار منصور (–) • محمدعلی علاءالسلطنه (–) • محمود علاءالملک (–) • فیروز نصرت‌الدوله (–) • اسماعیل ممتازالدوله (–) • حسنعلی نصرالملک (–) • مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (–) • حسنعلی نصرالملک (–) • اسماعیل ممتازالدوله (–) • فیروز نصرت‌الدوله (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • حسنعلی نصرالملک (–) • محمد مصدق‌السلطنه (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (کفیل) (–) • سلیمان میکده (–) • عباس میرزا سالار لشکر (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (کفیل) (–) • اسدالله مشارالسلطنه (–) • ابراهیم عمیدالسلطنه (–) • عبدالحسین سردار معظم خراسانی (تیمورتاش) (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • اسدالله مشارالسلطنه (–) • مرتضی ممتازالملک (–) • ابراهیم حکیم‌الملک (–) • ابوالحسن معاضدالسلطنه (–) • حسین ادیب‌السلطنه (–) • فیروز نصرت‌الدوله (–) • مهدی عمادالسلطنه (مشیر فاطمی) (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • حسن وثوق‌الدوله (–) • علی‌اکبر داور () • محسن صدر (–) • احمد متین‌دفتری (–) • محمد سروری (–) (سرپرست) • مجید آهی (۱۳۱۹–۱۳۲۰) • عباسقلی گلشائیان (۱۳۲۰–۱۳۲۰) • مجید آهی (۱۳۲۰–۱۳۲۱) • علی‌رضا قراگوزلو (بهاءالملک) (–) • جواد عامری (–) • علی‌اصغر حکمت (–) • محسن صدر (–) • اسدالله ممقانی (۱۳۲۳–۱۳۲۳) • الله‌یار صالح (۱۳۲۳–۱۳۲۳) • مصطفی عدل (۱۳۲۳–۱۳۲۴) • الله‌یار صالح (۱۳۲۴–۱۳۲۴) • حسنعلی کمال هدایت (۱۳۲۴–۱۳۲۴) • امان‌الله اردلان (۱۳۲۴–۱۳۲۴) • انوشیروان سپهبدی (۱۳۲۴–) • الله‌یار صالح (۱۳۲۷–۱۳۲۸) • علی‌اکبر موسوی‌زاده (۱۳۲۱–۱۳۲۱) • مصطفی عدل (–) • رضا تجدد (–) • محمد سروری (۱۳۲۶–۱۳۲۷) • محمدعلی نظام مافی (–) • عباسقلی گلشائیان (–) • محسن صدر (–) • سید محمد سجادی (–) • علی هیئت (–) • محمدعلی بوذری (–) • شمس‌الدین امیرعلائی (–) • علی هیئت (–) • شمس‌الدین امیرعلائی (–) • رضا تجدد (–) • عبدالعلی لطفی (۱۳۳۱–۱۳۳۲) • سید جمال‌الدین اخوی (۱۳۳۲–۱۳۳۳) • سید فخرالدین شادمان (–) • سید جمال‌الدین اخوی (۱۳۳۳–۱۳۳۴) • حسین علاء (–) • علی امینی (–) • عباسقلی گلشائیان (–) • محمد مجلسی (سرپرست) (–) • سید محمدعلی هدایتی (–) • محمدعلی ممتاز (–) • نورالدین الموتی (–) • غلامحسین خوشبین (–) • محمد باهری (–) • باقر عاملی (–) • سید جواد صدر (–) • منوچهر پرتو (–) • صادق احمدی (۱۳۵۰–۱۳۵۵) • غلامرضا کیانپور (۱۳۵۵–۱۳۵۷) • محمد باهری (۱۳۵۷–۱۳۵۷) • حسین نجفی (۱۳۵۷–۱۳۵۷) • یحیی صادق وزیری (۱۳۵۷–۱۳۵۷) • شمس‌الدین عالمی (سرپرست) (۱۳۵۷–۱۳۵۷)
جمهوری اسلامی	اسدالله مبشری (۱۳۵۷–۱۳۵۸) • احمد صدر حاج‌سیدجوادی (۱۳۵۸) • ابراهیم احدی (۱۳۵۹) • سید محمد اصغری (۱۳۶۰–۱۳۶۳) • حسن حبیبی (۱۳۶۳–۱۳۶۸) • محمداسماعیل شوشتری (۱۳۶۸–۱۳۸۴) • جمال کریمی‌راد (۱۳۸۴–۱۳۸۵) • غلامحسین الهام (۱۳۸۵–۱۳۸۸) • سید مرتضی بختیاری (۱۳۸۸–۱۳۹۲) • مصطفی پورمحمدی (۱۳۹۲–۱۳۹۶) • سید علیرضا آوایی (۱۳۹۶–۱۴۰۰) • امین‌حسین رحیمی (۱۴۰۰ تا کنون)

ن ب و اعدام دسته‌جمعی زندانیان عقیدتی سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷
آمر	سید روح‌الله خمینی (رهبر و ولی‌فقیه جمهوری اسلامی)
عاملان	حسینعلی نیری (حاکم شرع وقت)، مرتضی اشراقی (دادستان وقت)، سید ابراهیم رئیسی (معاون وقت دادستان) و مصطفی پورمحمدی (نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین) محمد محمدی گیلانی (رئیس وقت دادگاه انقلاب) • علی رازینی (از مقام‌های قضایی ارشد وقت) • مجید انصاری (رئیس وقت سازمان زندان‌ها) • سید اسدالله لاجوردی (رئیس وقت زندان اوین) • داوود لشکری (رئیس وقت زندان گوهردشت) • داود رحمانی (رئیس وقت زندان قزل‌حصار) • محمد مقیسه (مدیر داخلی زندان گوهردشت و دادیار زندان اوین با نام مستعار ناصریان) • علیرضا آوایی (عضو هیات مرگ در زندان‌های دزفول و اهواز)
حامیان تأثیرگذار	سید احمد خمینی (فرزند و رئیس دفتر خمینی) • اکبر هاشمی رفسنجانی (رئیس وقت مجلس شورای اسلامی) • سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (رئیس وقت قوه قضائیه) • سید علی خامنه‌ای (رئیس‌جمهور وقت) • محمد محمدی ری‌شهری (وزیر وقت اطلاعات) • محسن رضایی (فرمانده وقت سپاه پاسداران)
مخالفان	حسینعلی منتظری (قائم‌مقام خمینی) • سید صادق شیرازی (از مراجع تقلید شیعه)
احزاب و سازمان‌های مرتبط	مجاهدین خلق • فداییان خلق اکثریت • فداییان اقلیت • حزب توده • راه کارگر • کومله سازمان کردستان حزب کمونیست ایران • حزب کمونیست • پیکار
مدفن	گورستان خاوران
مرتبط	ایران تریبونال • مادران خاوران • راحله راحمی‌پور