طریقت دانیالیه
طریقت دانیالیه به رهبری شیخ رکن‌الدین دانیالی مشهور به شیخ دانیال هنگی (خنجی) از مهم‌ترین طریقت‌های تصوف در نواحی گرمسیرات فارس و اچمستان بوده است.[۱]
دانیالییَه | |
|---|---|
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
| خنج گراش • اچمستان(لارستان‌بزرگ) • ایراهستان(گرمسیرات‌فارس) • هرمزستان در گذشته | |
| دین | |
| اسلام • سنی • شافعی • تصوف (طریقت دانیالیه) | |
| قومیت‌های وابسته | |
| مردم اچم (خودمونی - لارستانی) مردم هرمز (بندری) |
این طریقت متأثر از اندیشه‌های شیخ ابواسحاق کازرونی نیز بوده (352-426ق)، مؤسس طریقت «کازرونیه»، در قرن هفتم هجری تأسیس شد. کانون آن خنج بوده و گراش نیز پس از خنج دومین شهر مهم دانیالی‌ها بوده. شیخ دانیال خود اصالتا گراشی تبار است. خنج به‌عنوان یکی از ایستگاه‌های کاروانی شیراز به سمت لار و هرموز، شاهد شکلگیری کانون‌های فکری گوناگون بوده است. با همۀ اهمیتی که طریقت دانیالیه دارد، تاکنون دربارة شخصیت بنیانگذار آن و کم و کیف این طریقت تحقیقی مستقل انجام نشده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که رابطة طریقت دانیالیه، به‌عنوان فرقهای صوفیانه، با تحولات اجتماعی ـ سیاسی گرمسیرات فارس (ایراهستان) و اچمستان (لارستان بزرگ) در قرون میانه چگونه بوده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد طریقت دانیالیه از طریق ایجاد خانقاه و مساجد در گسترش شهرنشینی خنج نقشی مستقیم و مستمر داشت. به علاوه، دراویش دانیالی، در دربار ملوک هرموز، نقشی فعال در منازعه با ملوک کیش ایفا کردند و همچنین از طریق ارتباط با دیگر طریقتها، از جمله «قتالی» و «شمسیه»، شبکة روابط فکری خود را در نواحی پس‌کرانهای خلیج‌فارس توسعه دادند.[۲]
جستارهای وابسته
[ویرایش]• مناره مجاور قصر شیخ دانیال خنجی
• خنج