پرش به محتوا

صلیب ارتدکس روسی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
صلیب ارتدکس
صلیب روسی

صلیب ارتدکس روسی (یا فقط صلیب ارتدکس بر اساس برخی سنت‌های ارتدوکس روسی)[۱] گونه‌ای از صلیب مسیحی از سده شانزدهم در روسیه است، اگرچه تا حدی شباهت به صلیب با تیر متقاطع پایینی دارد که به سمت دیگر مایل شده است. به بالا) از سده ششم در امپراتوری بیزانس یافت شده است. صلیب ارتدکس روسی دارای سه تیر افقی است که پایین‌ترین آن به سمت پایین متمایل است. امروزه نمادی از کلیسای ارتدکس روسیه[۲][۳][۴] و ویژگی متمایز چشم‌انداز فرهنگی روسیه است.[۵] نام‌های دیگر این نماد عبارتند از صلیب روسی و صلیب اسلاوونی یا سوپدانیوم.

قدیمی‌ترین صلیب با زیرپایی مایل (بر خلاف صلیب روسی به سمت بالا) در سده ششم پیش از جدایی میان کلیساهای کاتولیک و ارتدکس معرفی شد و در نقاشی‌های دیواری، هنرها و صنایع دستی بیزانس استفاده می‌شد. در سال ۱۵۵۱ در طول انزوای متعارف کلیسای ارتدکس روسیه، ایوان مخوف، شاهزاده اعظم مسکو، برای نخستین بار از این صلیب استفاده کرد که زیرپایی آن به سمت دیگر کج شده بود، روی گنبد کلیساها.[۶][۷] از این زمان به تصویر کشیده شدن آن بر روی نشان دولتی و پرچم‌های نظامی روسیه آغاز شد. در نیمه دوم سده نوزدهم، این صلیب توسط امپراتوری روسیه در دوک نشین بزرگ لیتوانی به عنوان نمادی از سیاست روسی سازی آن تبلیغ شد.[۸]

یکی از انواع معروف به صلیب روسی فقط دو تیرچه افقی دارد که تیرچه پایینی مایل است.[۹] یکی دیگر از انواع متقاطع بر روی هلال است.[۶][۱۰][۱۱] برخی منابع روسی صلیب ارتدکس روسی را از صلیب ارتدکس متمایز می‌کنند.[۱۲] در یونی‌کد نماد (☦) به عنوان صلیب ارتدکس نشان داده می‌شود.[۱۲] همان نشان سنگ قبر USVA را صلیب ارتدکس روسی می‌نامند.[۱۳]

نام

[ویرایش]

بر اساس بسیاری از منابع[۲][۱۴][۱۵] نام صلیب اریب سه تیری صلیب روسی (ارتدوکس) است (به روسی: русский православный крест[۳]).

گاهی به آن صلیب بیزانسی نیز می‌گویند.[۱۶] متناوباً، «صلیب بیزانسی» همچنین نام یک صلیب لاتین با انتهای بیرونی است، زیرا رایج‌ترین شکل صلیبی در امپراتوری بیزانس بود. صلیب‌های دیگر (صلیب ایلخانی، صلیب ارتدکس روسی و غیره) گاهی به عنوان صلیب‌های بیزانسی نامیده می‌شوند، زیرا در فرهنگ بیزانس نیز از آنها استفاده می‌شد.

گاهی به آن صلیب فقط ارتدکس نیز می‌گویند.[۱۷][۱۸] در عین حال، کلیساهای مختلف ارتدکس از صلیب‌های مختلفی استفاده می‌کنند و هر یک از آنها را می‌توان «صلیب ارتدکس» نامید.[۱۹] علاوه بر این، هیچ صلیبی وجود ندارد که به‌طور جهانی به عنوان «ارتدوکس» یا «کاتولیک» شناخته شود: هر نوع یک ویژگی سنت محلی است.[۵] صلیب همچنین به عنوان «صلیب شرقی» نامیده می‌شود و «جایگاه ویژه‌ای در زندگی مذهبی اوکراین دارد» و توسط کلیساهای ارتدکس اوکراین و کلیساهای کاتولیک بیزانسی استفاده می‌شده است.[۲۰] برای مثال، قدمت این صلیب خاص به روسیه کیوان برمی‌گردد و کاتولیک‌های اوکراینی و مسیحیان ارتدکس از آن استفاده می‌کنند.[۱۸][۲۱]

معنی

[ویرایش]
صلیب ارتدکس بر روی هلال در کلیسای پلونا، مسکو
نوع کالواری صلیب ارتدکس روسیه

بالای سه تیر متقاطع نشان دهنده کتیبه پیلاطس است که در سنت یونانی قدیم «پادشاه جلال» بر اساس انجیل یوحنا است. اما در تصاویر بعدی نشان‌دهنده INRI است. تیر متقاطع وسط میله اصلی است که دست‌های قربانی به آن ثابت می‌شود، در حالی که تیرچه پایینی نشان دهنده زیرپایی است که شکنجه را طولانی می‌کند. در بسیاری از تصویرها، سمت راست مسیح بالاتر است و به سمت دزد توبه‌کار سنت دیسماس، که طبق سنت آخرالزمان[۴][۲۲] در سمت راست عیسی مصلوب شد، به سمت بالا متمایل شده است، اما به سمت پایین به سمت دزد غیرتمند گشتاس. همچنین این تصور رایج است که تکیه گاه پا به سمت بهشت، در سمت راست مسیح، و به سمت پایین، به سمت جهنم، در سمت چپ مسیح است. صلیب اغلب در نمادهای «مصلوب به سبک بیزانسی تاریخی» به تصویر کشیده می‌شود.[۲۳]

یکی از انواع صلیب روسی «صلیب بر فراز هلال» است که گاهی با «جبرئیل نشسته بر بالای صلیب در حال دمیدن در شیپور» همراه است.[۶][۱۰] دیدیه چاودت، در مجله دانشگاهی چین و اوراسیا فوروم کوارترلی، می‌نویسد که «نشان کلیسای ارتدکس صلیبی در بالای هلال است. گفته می‌شود که این نماد توسط ایوان مخوف ابداع شده است. پس از فتح شهر کازان، به عنوان نمادی از پیروزی مسیحیت بر اسلام از طریق سربازانش».[۶][۱۱][۲۴][۲۵]

استفاده کنونی

[ویرایش]

صلیب روسی (ارتدوکس) به‌طور گسترده توسط کلیسای ارتدکس روسیه استفاده می‌شود، و به‌طور گسترده در کلیساهای ارتدوکس لهستان و چک و اسلواکی که به ترتیب در سال ۱۹۴۸ و ۱۹۵۱ وضعیت خودمختار خود را از پدرسالار مسکو دریافت کردند، پذیرفته شده است. همچنین گاهی توسط پاتریارک‌نشین جهانی قسطنطنیه (مثلاً در اسقف ارتدکس کارپاتو-روسی آمریکا) استفاده می‌شود. «اگرچه معمولاً با کلیسای ارتدکس روسیه مرتبط است، این [صلیب] در کلیساهای ارتدوکس یونانی و صرب نیز یافت می‌شود» و همچنین توسط کلیساهای کاتولیک شرقی استفاده می‌شود.[۲۶]

این صلیب همچنین در نقاشی‌های دیواری بیزانسی در کلیساهایی که اکنون متعلق به کلیساهای ارتدکس یونانی و صربستان هستند یافت می‌شود.[۲۷] همچنین صلیب توسط کلیساهای AIPCA در کنیا استفاده می‌شود.

تاریخچه

[ویرایش]

صلیب مایل با سه تیرهای متقاطع افقی پیشتر در سده ششم، بسیار پیش از شکاف بزرگ وجود داشت. با این حال، تنها در نقاشی‌های کلیسا، هنرها و صنایع دستی استفاده می‌شد و هرگز روی گنبدهای کلیسا استفاده نشد.[نیازمند منبع] نقاشی‌های دیواری قدیمی که این نوع صلیب را در نواحی یونان مدرن و صربستان به تصویر می‌کشد وجود دارد. یکی از نمادهای بیزانسی با صلیب سه میله‌ای، با تیر متقاطع مایل برای پای مسیح، موزاییکی سده یازدهمی از رستاخیز است.[۲۸] صلیب سه میله «خیلی زود در بیزانس وجود داشت، اما توسط کلیسای ارتدکس روسیه پذیرفته شد و به ویژه در کشورهای اسلاو رایج شد.»[۲۹]

در پایان سده پانزدهم، این صلیب به‌طور گسترده در مسکو استفاده شد، زمانی که حاکمان آن خود را «روم سوم»، جانشینان بیزانس و مدافعان ارتدکس اعلام کردند.[۳۰] در سال ۱۵۵۱ در شورای کلیسای ارتدوکس روسیه که به‌طور متعارف منزوی شده بود، شاهزاده اعظم مسکو ایوان مخوف تصمیم گرفت صلیب را روی گنبدهای کلیساهای روسیه استاندارد کند تا مسکووی را از "صلیب لیتوانیایی، پولاک " متمایز کند.[۳۱] این نخستین باری بود که از صلیب ارتدکس روسی بر روی گنبد کلیسا استفاده شد. در طول ۱۵۷۷–۱۶۲۵، صلیب ارتدکس روسی بین سر یک عقاب دو سر در نشان ملی روسیه به تصویر کشیده شد. تا پایان سده هفدهم بر روی بنرهای نظامی کشیده می‌شد.[۳۲]

در سال ۱۶۵۴، شورای مسکو، با پاک کردن آثار انزوای متعارف ۱۴۴۸–۱۵۸۹، مراسم عبادت ارتدکس روسی را با کلیساهای ارتدکس دیگر هماهنگ کرد.[۳۳][۳۴] در این شورا، پاتریارک نیکون دستور داد به جای آن از صلیب یونانی استفاده شود. صلیب ارتدکس روسی این اصلاحات باعث انشقاق راسکول شد.[۳۵] جایگزینی صلیب ارتدکس روسی با صلیب یونانی به دلیل بی‌احترامی روس‌ها به صلیب دوم بود. به گفته متروپولیتن ریازان و موروم استفان، صلیب ارتدکس روسی توسط تزار پتر یکم[۳۰] (۱۶۷۲–۱۷۲۵) پوشیده شد که پاتریارک مسکو را به کلیسای مقدس تبدیل کرد.

در سده ۱۹ و ۲۰، صلیب ارتدوکس روسیه توسط امپراتوری روسیه و اتحاد جماهیر شوروی در بلاروس، لهستان و اوکراین به عنوان بخشی از سیاست‌های روسی سازی ترویج شد.[۳۶][۳۷][۳۸] در پایان سده بیستم و آغاز سده بیست و یکم، کلیسای ارتدکس روسیه بسیاری از صلیب‌های ارتدکس یونانی سنتی در بلاروس را با صلیب‌های ارتدوکس روسی جایگزین کرد.[۵] این نشان می‌دهد که این نماد به‌عنوان یک نماد ملی‌گرایانه روسی شناخته می‌شد تا یک نماد ارتدکس مذهبی.[نیازمند منبع]

صلیب ارتدکس روسی بر روی نمادهای چندین سازمان افراطی ناسیونالیست روسی مانند برادری حقیقت روسیه و اتحاد ملی روسیه به تصویر کشیده شده است.

نگارخانه

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. "The Russian Orthodox Cross - Questions & Answers". www.oca.org. Retrieved 2021-07-03.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Liungman, Carl G. (2004). Symbols - Encyclopedia of Western Signs and Ideograms. Ionfox AB. p. 140. ISBN 978-91-972705-0-2.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Святейший Патриарх Московский и всея Руси Кирилл. Воздвижение Честного и Животворящего Креста Господня // Тихвинский листок №41, 27 Сентября 2017. بایگانی‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Фещин А. Довірся Хресту // Християнский голос. — 2002. — № 18 (2854). С. 232.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Бурштын Я. Ірына Дубянецкая: Дзякуючы намаганням РПЦ пачынае мяняцца культурны ландшафт Беларусі (Фота і відэа) بایگانی‌شده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine // Служба інфармацыі «ЕўраБеларусі» , 16 ліпеня 2016 г.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ Hunter, Shireen (2016). Islam in Russia: The Politics of Identity and Security: The Politics of Identity and Security (به انگلیسی). Routledge. ISBN 978-1-315-29011-9. Thus the conquest of Kazan by Ivan the Terrible was also viewed as the triumph of Christianity over Islam, symbolized by the cross placed above the crescent atop Russian churches.
  7. Русский крест: символика православного надглавного креста. — Москва, 2006. С. 149.
  8. Мілаш Я. Традыцыі ўшанавання крыжа беларусамі ў канцы XIX ст. // Наша Вера. № 3 (65), 2013.
  9. Рэлігія і царква на Беларусі: Энцыкл. даведнік — Мн. : БелЭн, 2001. С. 168.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Stevens, Thomas (1891). Through Russia on a Mustang. Cassell. p. 248. Retrieved 28 March 2014. It seemed rather rough on Tartars, too, as showing scant consideration for the religious susceptibilities of a subject people, to find some of the domes of the Orthodox churches ornamented with devices proclaiming the triumph of the Cross over the Crescent. A favorite device is a Cross towering above a Crescent, with Gabriel perched on the top of the Cross blowing his trumpet.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ "Russian Orthodox Church". Journal of South Asian and Middle Eastern Studies (به انگلیسی). 17: 4. 1993. Retrieved 20 May 2015. Finally, the Russians, under Ivan the Terrible, defeated the Tatars in 1552 and firmly established Russian rule. In celebration of this conquest, the czar built two churches in the Moscow Kremlin and on the spires of the Church installed the Orthodox Cross over an upside down crescent, the symbol of Islam.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Unicode Character 'ORTHODOX CROSS' (U+2626).
  13. Available Emblems of Belief for Placement on Government Headstones and Markers بایگانی‌شده در ۲۲ فوریه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine, Supreme Court of the United States
  14. Milo D. L. The Ankh: Key of Life. — Weiser Books, 2007. P. 13.
  15. Thomas, Robert Murray (2007). Manitou and God: North-American Indian religions and Christian culture. Greenwood Publishing Group. pp. 121–122. ISBN 978-0-313-34779-5.
  16. Becker U. The Continuum Encyclopedia of Symbols. — New York London, 2000. P. 71.
  17. Chwalkowski F. Symbols in Arts, Religion and Culture: The Soul of Nature. — Cambridge Scholars Publishing, 2016. P. 112
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ "Why are we seeing orthodox crosses on Ukrainian Greek Catholic churches and literature? Is the orthodox cross allowed to be used?". Edmonton Eparchy (به انگلیسی). 2020-09-15. Retrieved 2021-07-03.
  19. "Православные кресты: как разобраться в значениях" [Orthodox crosses: how to understand the meanings] (به روسی). 30 September 2011. Retrieved 21 February 2018.
  20. "View of Crosses of East Slavic Christianity among Ukrainians in Western Canada | Material Culture Review". journals.lib.unb.ca. Retrieved 2021-07-03.
  21. Communications, Eparchy (2020-09-15). "Why are we seeing orthodox crosses on Ukrainian Greek Catholic churches and literature? Is the orthodox cross allowed to be used?". Edmonton Eparchy (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-30.
  22. Яременко В. Золоте Слово: Хрестоматія літератури України-Русі епохи Середньовіччя IX—XV століть. Книга перша. — Київ: Аконіт, 2002. С. 485.
  23. "Why Orthodox Christians see triumph in the cross". The Christian Century (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-03.
  24. Chaudet, Didier (2009). "When the Bear Confronts the Crescent: Russia and the Jihadist Issue". China and Eurasia Forum Quarterly. Central Asia-Caucasus Institute & Silk Road Studies Program. 7 (2): 37–58. ISSN 1653-4212. It would be convenient to characterize the relationship between Russia and Islam by its history of conquest and tension. After all, the emblem of the Orthodox Church is a cross on top on a crescent. It is said that this symbol was devised by Ivan the Terrible, after the conquest of the city of Kazan, as a symbol of the victory of Christianity over Islam through his soldiers.
  25. "Church Building and Its Services". Orthodox World. Retrieved 28 March 2014. Sometimes the bottoms of the Crosses found on Russian churches will be adorned with a crescent. In 1486, Tsar Ivan IV (the Terrible) conquered the city of Kazan which had been under the rule of Moslem Tatars, and in remembrance of this, he decreed that from henceforth the Islamic crescent be placed at the bottom of the Crosses to signify the victory of the Cross (Christianity) over the Crescent (Islam).
  26. "Cross, Orthodox | City of Grove Oklahoma". www.cityofgroveok.gov. Retrieved 2021-07-03.
  27. Gerstel, Sharon (2006). "An Alternate View of the Late Byzantine Sanctuary Screen," in Thresholds of the Sacred: Art Historical, Archaeological, Liturgical and Theological Views on Religious Screens, East and West, ed. S. Gerstel. pp. 146–47.
  28. "Imagery of Orthodox Easter | Vasileios Marinis and Martin Jean | Institute of Sacred Music". ism.yale.edu. Retrieved 2021-07-03.
  29. "- The Cross". www.stgeorgecanton.org. Retrieved 2021-07-03.
  30. ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ Гнідець Р. Св. Хрест, його форма та різновиди в Україні بایگانی‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine // Греко-Католицька Традиція №9 (193), вересень 2013 р.
  31. Белы А. Крыж Еўфрасінні Полацкай // Наша Слова. № 29 (817) 1 жнiўня 2007 г.
  32. Shpakovsky, Viacheslav; Nicolle, David; McBride, Angus (2006). "Infantry and cavalry banners". Armies of Ivan the Terrible: Russian Troops 1505-1700. Osprey Publishing. p. 23. ISBN 978-1-84176-925-7.[پیوند مرده]
  33. Мицик Ю. Московський Патріархат // Енциклопедія історії України: у 10 т. / редкол. : В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наук. думка, 2010. — Т. 7: Мл — О. С. 87.
  34. Нуруллаев А. А. Нуруллаев А. Ал. Религия и политика. — М. , 2006. С. 299.
  35. Изотова О. , Касперович Г. , Гурко А. , Бондарчик А. Кто живет в Беларуси. — Минск: «Беларуская навука» , 2012. С. 740
  36. Щербаківський В. Чи трираменний хрест із скісним підніжком – національний хрест України? // Визвольний шлях. — 1952, листопад. — Ч. 11 (62). С. 33—34.
  37. Білокінь С. Українська форма хреста // Укр. слово. — 1994. — № 17 (2713).
  38. Яременко В. Золоте Слово: Хрестоматія літератури України-Русі епохи Середньовіччя IX—XV століть. Книга перша. — Київ: Аконіт, ۲۰۰۲. С. 485.

پیوند به بیرون

[ویرایش]