پرش به محتوا

شهریاری (طایفه)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نوشته های این نوشتار پر از گفته های نادرست و بی پایه است. این نوشتار بیشتر برپایه پندارهای نویسنده است تا آنچه در تاریخ رخ داده است.

طایفه شهریاری در مرکز و جنوب ایران

کتاب‌های موجود از قرن ۱۵ و قرن ۱۶ در مورد قوم و طایفه سوری، زوری، غوری و شهریاری که می‌توان به کتاب محمد صادق مینای آزادانی اصفهانی متولد ۱۰۱۸ تا۱۰۶۱ قمری به نام شاهد صادق به جد اشاره کرد در صفحات ۴۰۴ تا ۴۰۷ در ۴ صفحه در مورد طوایف و اشخاص غوری و شهریاری

از گذشتگان بسیار دور که تاریخ شناسان نمیتواند قدمتی برای آن تعیین کنند این قوم از حاکمان مناطق زندگی خود بوده‌اند ( لین پول، شرق شناس انگلیسی درکتاب خود به نام طبقات سلاطین )

و در دوره‌های مختلف وسعت پادشاهی از چین امروزی تا سوریه و عراق و ایران و هند و پاکستان و نپال و بنگلادش و … داشته‌اند

و میتوان بیش از ۳۰ پادشاه‌ زن و مرد را نام برد

در دوره حضرت عمر رضی الله عنه مسلمان میشوند و بعدها پادشاهانی چون سلطان معزالدین خان محمد رحمت الله علیه و فرید الدین خان رحمت الله علیه و سلطانعلاءالدین محمد خان جهانسوز رحمت الله علیه و … پرچم اسلام‌را در کشورهای غیر اسلامی بر اَفراشتند

به علت کشورگشائی‌های این خاندان در دوره‌های مختلف و گاهاً شکست‌ها _ اشخاص این خاندان مجبور به کوچ بوده‌اند و میتوان به دو شاه‌زاده به نام‌های علیخان غوری و شهریار خان غوری اشاره کرد نوادگان این خاندان در مناطقی از استان یزد و استان فارس و استان چهارمحال و بختیاری استان سیستان وبلوچستان و استان هرمزگان و استان خوزستان و استان کُردستان و کشورهائی چون کویت و افغانستان و پاکستان و … اشاره کرد

از شاعران بلند آوازه سال‌های پایانی قرن ششم هجری قمری میتوان به امیر عمادی شهریاری اشاره کرد که در سال ۵۸۲ درگذشتند

من عاشقم بر دلبری دیر آشنایی _ زیبا رُخی زنجیر زُلفی دلربایی

او دلبری حوری نگاری شهریاری _ من مُفلسی غوری فگاری بینوایی

او قادری شاهی امیری تاج بخشی _ من عاجزی زاری زیان کاری گدایی

طایفه شهریاری به علت پراکندگی در کشورهای مختلف بخصوص ایران به زبان‌های بلوچی و زابلی و کُردی و لُری و عربی و پَشتو و دَری و … صحبت میکنند

و بخاطر مناطق سکونت دین و مذهبشان گاهاً با هم متفاوت است

برای طایفه شهریاری دین و گویش و رنگ پوست و مذهب ملاک نبوده و فقط شهریاری بودن اهمیت دارد

از بزرگان طایفه شهریاری در مناطق مختلف میشود به سردار شهید شاه علی مردان خان شهریاری فاتح تهران ساکن چهارمحال و بختیاری در دوره رضا خان پهلوی و خدابیامرز عباس خان شهریاری ساکن روستای قلعه محمود گرگان و خدابیامرز سردار محمد حسن خان شهریاری ساکن بخش میانکنگی شهرستان زابل وخدابیامرز محمد علی خان بهلور شهریاری ساکن چخانسور اشاره کرد

به طایفه شهریاری پیشوند و پسوندهائی اضافه شده است مانند شهریاری گرکی (که به گروکی نیز معروفند و همگی پسوند کوتک که نام روستای اولیه انان است هستند_ در بخش های مرکزی و چاه مرید شهرستان کهنوج استان کرمان مانند رشکرد،کوتک و چاه غافل چاه زیارت ، چاه حاجی و فاریاب همچنین روستاهای نازدشت و رودخانه بر زیارت علی و کندر از استان هرمزگان و تعدادی بصورت پراکنده در رودبار جنوب هستن) از استان و شهریاری سرحدی و شهریاری باغملک و شهریاری هزار جریب

در سه شهر کوه چنار سپیدان و کازرون نور آباد فارس عده زیادی از طوایف غوری و شهریاری نیز زندگی میکنند که به زبان لُری صحبت میکنند

در استان سیستان و بلوچستان طایفه شهریاری با طوایفی چون زوری سوری‌زهی بهلوری سابکی اُشترک دهداتی اسدخانی زومکزهی و … از نظر نسبی یکی میباشد

طایفه شهریاری در شمال ایران (هزارجریب)

از خاندانهای حكومتگر محلّی بودند كه از آغاز تا پایان عصر قاجار در منطقه هزارجریب و استرآباد، فرماندهی داشته‌اند. میراثی كه نیای این خاندان در ازای جنگهایی كه در كنار آقامحمدخان قاجار با زندیه كرده بود، به‌طور مستمر تا پایان این دوره باقی ماند. آن‌ها از این راه صاحب نفوذ شدند و اموال و املاك زیادی به هم زدند؛ به طوریكه در دوران مشروطه كه معاصر حاكمیت محمدباقرخان سردار رفیع یانسری بود، او جزو سه - چهار تنی بود كه درخطه مورد نظر، اقتدار فراوان یافت و افزونی قدرت و نفوذ او و امثال او، دولتهای مشروطه را نگران می كرد. با رئيس الوزرايي وثوق الدوله در سال۱۳۳۶ ه ق، سياست قلع و قمع متنفّذان محلي و ايجاد دولت مركزي قدرتمند مورد تعقيب قرار گرفت؛ به همين جهت، سرداررفيع نيز بي نصيب از آسيب نماند و بسياري از اموال و املاك و سلاحهاي وی مصادره گردید.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

باغملک : در شهرستان باغملک و روستای چلچلک نیز شهریاری‌ها ساکنند _ تعدادی از طائفه شهریاری در چند دهه اخیر ساکن سیستان از سیستان خارج و به نواحی در شمال استان گلستان و استان مازندران و تعدادی نیز به مرز شرقی (سرخس) نقل مکان کرده که به گفته بعضی‌ها علت آن وجود سالهای زیاد خشکسالی در استان سیستان و بلوچستان بوده ‌است.

یانه سر : روستایی از توابع بخش یانه‌سر شهرستان بهشهر در استان مازندران ایران است. این روستا شرقی ترین نقطه استان مازندران و هزارجریب از لحاظ مختصات جغرافیایی است.

منابع

[ویرایش]
  • غلامعلی رئیس الذاکرین، زادسروان سیستان پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
  • جی. پی. تیت، سیستان جلد دوم، اداره کل ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
  • محمد صادق مینای آزادانی اصفهانی ، کتاب شاهد صادق
  • قاضی غوث الدین مستمند غوری ، تاریخ مختصر غور