شدت

شدت یا درتَنویی (به انگلیسی: Intensity) در فیزیک به معنی مقدار توان جابه‌جا شده در واحدِ مساحت می‌باشد و از راهِ سطحی مفروض و عمود بر جهتِ انتشار عبور می‌کند. در سیستم اس آی یا دستگاه بین‌المللی یکاها؛ یکایِ شدت، وات بر متر مربع (W/m2) می‌باشد.

معمولاً با امواجی همچون صدا یا نور استفاده می‌شود. شدت همچنین می‌تواند در مواقعی که انرژی انتقال می‌یابد، کاربرد داشته باشد. برای نمونه، می‌توان شدتِ انرژی جنبشی فواره‌های آبیاری را محاسبه کرد.

شرح ریاضی

اگر منبع انرژی در تمام جهات انرژی گسیل کند (معادله موج) و هیچ انرژی جذب یا پراکنده نشود، سپس شدت نسبت به میزان فاصله از منبع میدان کاهش می‌یابد. (شدت با فاصله نسبت عکس دارد) این مثالی از قانون عکس مجذور است.

با استفاده از قانون پایستگی انرژی، در صورتی که قدرت منشأ مقداری ثابت باشد:

$P=\int \mathbf {I} \,\cdot \mathrm {d} \mathbf {A}$,

P قدرت گسیل شده، I شدت به عنوان تابعی از مکان و dA دیفرانسیل یک سطح نزدیک که شامل منبع می‌باشد است.

جستارهای وابسته

• قدر (ستاره‌شناسی)

Table 1. یکاهای نورسنجی اس‌آی

کمیت	نماد	یکای اس‌آی	نماد	بُعد	توضیحات
انرژی نورانی	Qv	لومن ثانیه	lm⋅s	T⋅J	در انگلیسی گاهی به یکاها تالبوت می‌گویند
شار نوری	Φv	لومن (= cd⋅sr)	lm	J	توان نوری هم می‌گویند
شدت نور	Iv	کاندلا (= lm/sr)	cd	J	یکی از یکاهای اصلی اس‌آی، شار نوری در هر زاویهٔ فضایی واحد
درخشندگی	Lv	کاندلا بر متر مربع	cd/m2	L−2⋅J	به این یکا «نیت» هم می‌گویند
شدت روشنایی	Ev	لوکس (= lm/m2)	lx	L−2⋅J	برای نور تابیده‌شده بر یک سطح استفاده می‌شود
گسیل نوری	Mv	لوکس (= lm/m2)	lx	L−2⋅J	برای نور تابیده‌شده از یک سطح استفاده می‌شود
نوردهی	Hv	لوکس ثانیه	lx⋅s	L−2⋅T⋅J
چگالی انرژی نورانی	ωv	لومن ثانیه بر متر۳	lm⋅s⋅m−3	L−3⋅T⋅J
اثرگذاری نوری	η	لومن بر وات	lm/W	M−1⋅L−2⋅T3⋅J	نسبت شار نوری به شار تابشی
بازده نوری	V			1	ضریب نوری نیز گفته می‌شود
جستارهای وابسته: اس‌آی · نورسنجی · رادیومتری · (Compare)

یکاهای رادیومتری در اس‌آی

کمیت	نماد	یکا(ها) در اس‌آی	نماد یکا(ها)	یادداشت
انرژی تابشی	Q	ژول	J	انرژی
شار تابشی	Φ	وات	W	توان تابشی که همچنین انرژی تابشی بر یکای زمان نامیده می‌شود
نیرومندی تابش	I	وات بر استرادیان	W·sr−1	توان بر زاویه فضایی
تابش	L	وات بر استرادیان بر متر مربع	W·sr−1·m−2	توان بر یکای زاویه فضایی بر یکای پیش‌بینی شده مساحت مبدا. که در برخی رشته‌های تحصیلی شدت خوانده می‌شود.
پرتو افکنی-چگالی تابش	E, I	وات بر متر مربع	W·m−2	توان بر سطح بعضی وقت‌ها به اشتباه "شدت" خوانده می‌شود.
پرتو افکنی	M	وات بر متر مربع	W·m−2	توان بیرون آمده از سطح.
تابش-رادیوسیتی	J یا Jλ	وات بر متر مربع	W·m−2	نور منتشر شده به‌اضافه بازتاب توان بیرون آمدن از سطح
تابش طیفی	Lλ یا Lν	وات بر استرادیان بر متر۳ یا وات بر استرادیان بر متر مربع بر هرتز	W·sr−1·m−3 یا W·sr−1·m−2·Hz−1	عموما بدین صورت اندازه‌گیری می‌شود: W·sr−1·m−2·nm−1
پرتو افکنی طیفی	Eλ یا Eν	وات بر متر۳ یا وات بر متر مربع بر هرتز	W·m−3 یا W·m−2·Hz−1	عموما بدین صورت اندازه‌گیری می‌شود: W·m−2·nm−1