شبه‌تاریخ
شبه‌تاریخ به متونی گفته می‌شود که به‌عنوان متنی با موضوع تاریخی نوشته شده باشد اما به‌دور از استانداردهای متداول تاریخ‌نگاری نگارش شده باشد و به همین دلیل، یافته‌های چنین نوشتارهایی معمولاً قابل اعتنا نیستند. کارهایی که به نتایج جنجالی براساس مدارک بحث‌برانگیز یا ضعیف می‌رسند، به عنوان شبه‌تاریخ دسته‌بندی می‌شوند و مورد اعتنا قرار نمی‌گیرد. معمولاً بسیاری از این متون در راستای اعتقادات و با هدف‌های سیاسی، ملی‌گرایانه یا نظامی نگاشته می‌شوند.
نشانه‌های شبه تاریخ
[ویرایش]- اثر تاریخی بیشتر یک خط فکر سیاسی، مذهبی یا ایدیولوژی خاصی را دنبال می‌کند.
- کار در یک نشریه آکادمیک به چاپ نرسیده یا پیش از انتشار آن فرایند ویراستاری فنی به میزان کافی بر روی آن انجام نشده‌است.
- می‌توان در آن حداقل رد پای یک تئوری توطئه یا دستهای پشت پرده را دید.
- شواهدی که به عنوان دلایل کلیدی اثر تاریخی ارائه شده حداقل یکی از موارد زیر است:
- جنجالی
- ناکافی
- دارای ارجاع‌نویسی صحیح یا مناسب نمی‌باشد.
در علم مردم‌شناسی
[ویرایش]در علم مردم‌شناسی، رادکلیف براون[۱] از «شبه تاریخ» جهت اشاره به تاریخهایی که دربارهٔ مردمان قبیله‌ای بدوی (کسانی که براون آن‌ها را «مردمان بدون تاریخ» خواند) در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ میلادی نوشته می‌شد به کار برد. هرچند امروزه مردم‌شناسان شیوه خود در بازسازی تاریخ مردمان قبیله‌ای را تغییر داده و بر عکس دوران قبل از منابع مختلفی استفاده کرده و تلاش برای علمی کردن نظریات خود دارند، ولی هنوز مشکلات بزرگی مانند استفاده انتقادی صحیح از داده‌های موجود، بر جا مانده‌است.[۲]
