شابران
شابران | |
|---|---|
شهر | |
 | |
  شابران | |
| مختصات: ۴۱°۱۲′۴۱″ شمالی ۴۸°۵۹′۱۰″ شرقی / ۴۱٫۲۱۱۳۹°شمالی ۴۸٫۹۸۶۱۱°شرقی | |
| بخش | شهرستان شابران |
| تاسیس | ۱۹۶۱ |
| مساحت | |
| • کل | ۸٫۴ کیلومتر مربع (۳٫۲ مایل مربع) |
| ارتفاع | ۳۳ متر (۱۰۸ فوت) |
| جمعیت (2010)[۱] | |
| • کل | ۲۳٬۲۴۸ |
| • تراکم | ۲۸۰۰/کیلومتر مربع (۷۲۰۰/مایل مربع) |
| منطقهٔ زمانی | یوتی‌سی +۴ (AZT) |
| • تابستانی (DST) | یوتی‌سی +۵ (AZT) |
| کد منطقه | +994 115 |
شابَران (به لاتین: Şabran، پیش‌تر دوه‌چی Dəvəçi به‌معنی شتربان و گاه با نام دوه‌چی‌بازار Dəvəçibazar) شهری در شهرستان شابران واقع در کشور جمهوری آذربایجان است.
جغرافیا
[ویرایش]این شهر ۱۲۲ کیلومتر از شهر باکو فاصله دارد و بخشی از استان قوبا-خاچماز به شمار می‌آید.
رودخانه‌ای به نام شابران (Şabrançay) به بلندی ۵۳ کیلومتر از رشته‌کوه قفقاز بزرگ سرچشمه می‌گیرد و از این شهر می‌گذرد.
مردم و جمعیت‌شناسی
[ویرایش]جمعیت این شهر براساس سرشماری سال ۲۰۱۰ میلادی، ۲۳۲۴۸ نفر جمعیت دارد که بیشترین میزان جمعیت را تات‌ها و گروهی را آذری‌ها تشکیل می‌دهند.
تاریخ
[ویرایش]مرکز شروانشاهان در گذشته شهر شابران (شاوَران) بوده است.[۲] در فرهنگ آنندراج آمده که می‌گویند چاه بیژن در حدود شابران بوده‌است. در حدود العالم آمده‌است که سنگ محک از شابران به همه جهان برده می‌شده‌است. سنگ محک سنگی سیاه و سخت است که طلا و نقره را بدان می‌آزمایند.[۳]
نام شابران از شهر تاریخی مربوط به قرون وسطا با همین نام آمده است که بندری در ۱۵ کیلومتری شمال این شهر بود.[۴]
بر اساس یک سرشماری در سال ۱۸۳۱ میلادی در شهر قبه و آبادی‌های پیرامون آن انجام شد، ۳۷۵ تن در آبادی دوه‌چی (شابران کنونی) زندگی می‌کردند که عمدتاً به کشاورزی و دامپروری مشغول بودند..[۵]
بر اساس یک سرشماری در سال ۱۸۸۶ میلادی آبادی دوه‌چی ۱۰۱۷ تن جمعیت (عمدتاً تاتارها/آذری‌ها ذکر شد) داشت که از این شمار ۸۴۳ تن شیعه و ۱۷۴ تن اهل سنت بودند. [۶]
در اواخر دوران امپراتوری روسیه و اوایل دوران شوروی شماری از مردم ایل بیات از نواحی دربند در روسیه به آبادی شابران در استان قبه کوچ کردند.[۷]
بر اساس نتایج سرشماری کشاورزی آذربایجان در سال ۱۹۲۱ میلادی، دوه‌چی ۹۰۵ آن جمعیت داشت که عمدتاً آذری ذکر شدند و از این شمار ۴۵۹ تن مرد و ۴۴۶ تن زن بودند.[۸]
در سال ۱۹۶۱ میلادی آبادی دوه‌چی عنوان شهر را دریافت کرد. در سال ۲۰۱۰ میلادی نام دوه‌چی با نام پیشین و تاریخی‌اش شابران بازگشت.[۹][۱۰]
پیشینه
[ویرایش]در تاریخ صافی آمده است که...نسبت بنای پاره شهرها را در داغستان از قبیل شهر الغون،شابران،شهرکوکب شهرآباد را به اسفندیار داده اند. در لغتنامه دهخدا ذیل شاوران نیز آمده‌است: نام شهری و ولایتی است از شروان. (برهان قاطع). نام شهری بوده است نزدیک به گنجه و در هند او را شابران نیز گفته‌اند. گویند چاه بیژن در آن حدود بوده. (آنندراج از انجمن آرا). شابران. (شرفنامهٔ منیری). شاوران و شابران شهری است نزدیک گنجه و دربند. (فرهنگ رشیدی): شاوران، قصبهٔ شیروان است، جایی است بدریا نزدیک و با نعمت بسیار و سنگ محک بهمهٔ جهان از آنجا برند. (حدود العالم چ ستوده ص ۱۶۴). رجوع به شابران شود.
اقتصاد
[ویرایش]این شهر بخشی از منطقه اقتصادی یا استان قبه-خاچماز است. ین شهر دارای شرکت‌های ترابری ریلی، کارخانه فرش، کارخانه لبنیات و کارخانه تولید سنگ خرد شده است.
آموزش
[ویرایش]این شهر دارای ۱ سینما، ۳ کتابخانه، ۵ دبیرستان، ۳ هنرستان و ۵ دبستان است.
ترابری
[ویرایش]بزرگراه باکو - روستوف-نا-دونو و راه‌آهن باکو - مسکو از این شهر می‌گذرد.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ The State Statistical Committee of the Azerbaijan Republic
- ↑ گروه گردشگری پرشیا بایگانی‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine. بازدید: نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ لغتنامه دهخدا: سنگ محک.
- ↑ "Депутаты проголосовали за изменение названия Девечинского района". 1news.az. Retrieved 2 February 2011.
- ↑ Tofiq Mustafazadə (2008). Quba əyalətinin kameral təsviri. Bakı: Sabah. pp. 249, 254.
- ↑ Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлечённых из посемейных списков 1886 г. Тифлис. 1893.Бакинская губерния. Кубинский уезд. III Девичинсий участок
- ↑ Гаджиева С. Ш. (1999). Дагестанские азербайджанцы. XIX — начало XX в.: Историко-этнографическое исследование. М.: «Восточная литература» РАН. p. 34.
- ↑ Азербайджанская сельско-хозяйственная перепись 1921 года. Итоги. Т. I. Вып. II. Кубинский уезд (Издание А. Ц. С. У. ed.). Баку. 1922. pp. 52–53.
- ↑ "Депутаты проголосовали за изменение названия Девечинского района" (به روسی). "The First News". 2010-04-02. Archived from the original on 2011-07-22. Retrieved 2010-04-06.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Azərbaycan Respublikasının Dəvəçi rayonunun Şabran rayonu adlandırılması haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 2 aprel 2010-cu il tarixli, 983-IIIQ saylı Qərarı". Archived from the original on 2020-06-29. Retrieved 2022-06-15.
.svg)
