سید محمد علیشاه موسوی گردیزی
سید محمد علیشاه موسوی گردیزی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۵ شعبان ۱۳۳۸ شهر گردیز - استان پکتیا |
| درگذشت | ۱۲ مرداد ۱۳۹۷ حمله تروریستی مسجد امام زمان شهر گردیز |
| علت مرگ | حمله تروریستی در مسجد امام زمان شهر گردیز |
| ملیت | افغان  |
| دیگر نام‌ها | چمران افغانستان |
| تحصیلات | دکتری حرفه ای |
| محل تحصیل | دانشگاه پزشکی کابل - دانشگاه علوم پزشکی تهران |
سید محمدعلی‌شاه موسوی گردیزی (زاده سال ۱۳۳۸ در شهر گردیز مرکز استان پکتیا، افغانستان - درگذشت ۱۲ مرداد سال ۱۳۹۷ در حمله به مسجد امام زمان شهر گردیز مرکز استان پکتیا)، فرمانده جهادی، نماینده پارلمان، رئیس مبارزه با حوادث غیرمترقبه استان پکتیا و زندانی شماره ۱۱۵۴گوانتانامو بود.[۱]
او در روز جمعه ۱۲ مرداد سال ۱۳۹۷ پس از ادای نماز جمعه توسط عوامل داعش طی حمله ای بهمراه ۳۵ تن کشته شد.[۲]
زندگی
[ویرایش]سید محمدعلی‌شاه موسوی گردیزی، متولد سال ۱۳۳۸در شهر گردیز مرکز استان پکتیای افغانستان بود. او دوران ابتدایی و متوسطه تحصیلی خود را در زادگاهش شهرگردیز افغانستان به پایان رسانده بود.
موسوی گردیزی پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه، با کسب نمره برتر کشوری در کنکور سال ۱۳۵۶ وارد دانشکده پزشکی دانشگاه کابل شد. بعد از کودتای کمونیستی افغانستان در ماه اردیبهشت (ثور) سال ۱۳۵۷ و دست‌گیری دانشجویان توسط نیروهای امنیتی رژیم کمونیستی وقت، با جمعی از دانشجویان شیعه و سنی در دانشگاه کابل انجمن دانشجویان مسلمان را راه‌اندازی کرد.
با وخامت وضعیت امنیتی دانشگاه در سال ۱۳۵۸، با جمعی از دوستانش دانشگاه را رها کرده و به زادگاهش شهر گردیز برگشت. شهری که جهادگران شیعه و سنی با زبان‌های متفاوت فارسی و پشتو در کنار هم می‌جنگیدند. موسوی گردیزی تا سال ۱۳۷۰ به عنوان فرمانده مجاهدین جبهه مرکزی گردیز به مبارزه علیه نیروهای روس ادامه داد که در سال‌های حضورش در جهاد، دو بار به واسطه تیر مستقیم روس‌ها از ناحیه گردن و پا مجروح شد.[۳] که حتی تا موقع درگذشتش گلوله آن دوران، در بدنش باقی بود؛ وی سپس در سال ۱۳۷۰ به ایران مهاجرت کرد.
فعالیت در ایران
[ویرایش]
سید محمد علی شاه موسوی در ایران با پیوستن به جهاد سازندگی قزوین، عازم شهرستان ایرانشهر می‌شود و ماه‌ها در آن جا خدمت می‌کند. در سال ۱۳۵۹ به جهاد سازندگی اراک پیوسته و از آن طریق بارها به عنوان مسوول بخش اورژانس در جبهه‌های جنگ ایران حضور داشت. وی حضور در عملیات والفجر مقدماتی را «نقطه عطفی در زندگی خود» خواند؛ عملیاتی که وی مسئول اورژانس خط دو آن بود. موسوی بعد از پایان جنگ ایران در سال ۱۳۶۹ وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شده و در سال تحصیلی ۱۳۷۷–۱۳۷۸ موفق به دریافت دانشنامه دکترای پزشکی خود از این دانشگاه می‌شود.
او در زمان زندگی خود در ایران با تأسیس مرکز درمانی خیریه در شهرری با کمک دیگر پزشکان مهاجر، به خدمت رسانی و درمان بیماران محروم خصوصاً بیماران افغانستانی می‌پرداخت. همچنین وی در دانشگاه فارابی به عنوان استاد مشغول به تدرس بود.
انتقال به زندان گوانتانامو
[ویرایش]سید محمد علیشاه در ماه اردیبهشت سال ۱۳۸۱ خورشیدی به کشورش بازگشت و با نامزدی در لویه جرگه (مجلس بزرگان) افغانستان، از طرف مردم زادگاهش به این مجلس راه یافت. این نماینده، بعد از سفر حج سال ۱۳۸۲ با برادرانش و پسران عمویش در نیمه شب ۲۲ مهر سال ۱۳۸۲ توسط کوماندوهای آمریکا در خانه‌اش دستگیر شده و به زندان آمریکایی‌ها در بگرام و سپس زندان گوانتانامو انتقال یافت.[۴]
موسوی بعد از ۴۰ ماه زندان در گوانتانامو، آزاده شده و به زادگاهش بازگشت. او پس از آزادی از زندان گوانتانامو خاطرات خود را در کتابی ۳۶۸ صفحه‌ای با عنوان «حقایق ناگفته از گوانتانامو: سرگذشت یک پزشک زندانی» در کابل و تهران[۵][۶] چاپ و منتشر کرد.
تجلیل در ایران
[ویرایش]
در مرداد ماه ۱۳۸۸ در شهر همدان در مراسمی تحت عنوان گرد همایی آزادگان جهان اسلام، از او بخاطر تحمل ۴۰ ماه اسارت در زندان گوانتانامو تقدیر به عمل آمد.[۷] در اردیبهشت ماه ۱۳۹۰ از موسوی در مراسمی از طرف دفتر جبهه فرهنگی مطالعات انقلاب اسلامی در مشهد تجلیل شد.[۴] پس از درگذشت وی ده‌ها مراسم تجلیل، یادبود و گرامیداشت شخصیت وی در اقصی نقاط جهان همانند افغانستان، ایران، پاکستان، آمریکا، هلند، انگلیس و آلمان برگزار گردید.[۸][۹]
هدیه رهبر ایران
[ویرایش]در مراسم اولین سالگرد کشته شدن موسوی گردیزی،[۱۰][۱۱] قرآن منقش به دستخط علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی به خانواده موسوی گردیزی اهدا شد.[۱۲][۱۳][۱۴]
زندگی در گردیز
[ویرایش]موسوی پس از آزادی از گوانتانامو با تأسیس یک مکتب خصوصی و یک کلینیک خیریه در زادگاهش گردیز مشغول بود. در کنار آن وی مسوولیت ریاست حوادث غیر مترقبه استان پکتیا را نیز به‌عهده داشت.
کشته شدن
[ویرایش]
سید محمدعلی شاه موسوی گردیزی مشهور به چمران افغانستان،[۱۵][۱۶] در روز جمعه ۱۲ مرداد سال ۱۳۹۷ پس از ادای نماز جمعه در مسجد صاحب الزمان در منطقه خواجه حسن به دنبال حمله انتحاری عومل گروه تروریستی داعش کشته شد.[۱۷][۱۸][۱۹]
واکنش‌ها
[ویرایش]- عبدالکریم عابدینی نماینده ولی فقیه و امام جمعه استان قزوین[۲۰][۲۱] وحید جلیلی مسئول دفتر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی[۲۲] محمدحسین جعفریان و محمدمهدی خالقی درگذشت او را تسلیت گفتند.[۲۳]
- اتحادیه بین‌المللی امت واحده به دنبال درگذشت وی پیامی صادر کرد.[۲۴]
مستند و برنامه تلویزیونی
[ویرایش]مستند قصه شبان و گرگ به کارگردانی محمدمهدی خالقی دربارهٔ وی ساخته شده‌است.[۲۳]
موسوی گردیزی در هفتمین[۲۵] و هشتمین[۲۶] برنامهٔ هم‌قصه به روایت زندان گوانتانامو و داستان زندگی خود پرداخت.
مستند چمران افغانستان، که نگاهی به زندگینامه موسوی گردیزی می اندازد در تاریخ 22 مرداد 1399 از شبکه 1 صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش گردید[۲۷][۲۸].
منابع
[ویرایش]- ↑ «پزشک شهید افغان؛ از سنگر دانشگاه در ایران تا زندان آمریکا در افغانستان». فارس.
- ↑ «پزشک شهید افغان؛ از سنگر دانشگاه در ایران تا زندان آمریکا در افغانستان». دریافت‌شده در ۲ اوت ۲۰۲۰.
- ↑ «حقایق ناگفته زندان گوانتانامو به روایت چمرانِ افغانستان». مشرق.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «پزشک شهید افغان؛ از سنگر دانشگاه در ایران تا زندان آمریکا در افغانستان». فارس.
- ↑ «guantanamo». s6.picofile.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۳.
- ↑ bookroom.ir. «حقایق ناگفته از گوانتانامو (سرگذشت یک پزشک زندانی)» مقدار
|نشانی=را بررسی کنید (کمک). پاتوق کتاب فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۳.[پیوند مرده] - ↑ «نخستین گردهمایی آزادگان ایران و جهان اسلام در همدان برگزار شد». navideshahed.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۹.
- ↑ «مراسم سالگرد شهید دکتر موسوی گردیزی». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۱۸.
- ↑ «اولین سالگرد شهید گردیزی معروف به چمران افغانستان در تهران برگزار شد». navideshahed.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۳.
- ↑ «مراسم سالگرد شهید دکتر موسوی گردیزی و ۳۵ تن از سادات نمازگزار مسجد امام زمان شهر گردیز افغانستان - گزارش روز - 16 مرداد 1398». www.telewebion.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۱۷.
- ↑ «مراسم سالگرد شهید دکتر موسوی گردیزی». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۱۷.
- ↑ «هدیه رهبر انقلاب به خانواده شهید افغانستانی +عکس- اخبار فرهنگی - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۳.
- ↑ «اولین سالگرد شهادت «سید محمد علیشاه موسوی گردیزی»». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۰۸-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۳.
- ↑ «هدیه رهبر انقلاب اسلامی ایران به خانواده دکتر شهید سید محمد علیشاه موسوی گردیزی - FarsNews Agency». afghanistan.farsnews.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اوت ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۱۸.
- ↑ nasimonline.ir. «چمران افغانستان». نسیم آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۲.
- ↑ «چمران افغانستان را می‌شناسید؟ + عکس». مشرق نیوز. ۲۰۱۸-۰۸-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۲.
- ↑ «وحید جلیلی: سید علیشاه چمران افغانستان بود». جوان آنلاین.
- ↑ «عسل طبیعی «گردیز»». خبرگزاری فارس.
- ↑ «130 شهید و زخمی در حمله انتحاری به مسجد امام زمان در شهر گردیز+ تصاویر - آوا». خبرگزاری صدای افغان (آوا) | اخبار افغانستان و جهان | Afghan voice agency. ۲۰۱۸-۰۸-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۳.
- ↑ «شهید موسوی گردیزی استکبار جهانی را به زانو درآورد - FarsNews Agency». af.farsnews.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۳.
- ↑ «شهید موسوی‌گردیزی دلسوز همه مستضعفان و محرومان عالم بود». basijnews.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۳.
- ↑ «برگزاری مراسم اولین سالگرد شهادت شهید دکتر سید محمدعلی شاه گردیزی». sarcheshmeh.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۱۷.
- ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ «مستند قصه شبان و گرگ (افغانستان)». نسیم آنلاین.
- ↑ «اتحادیه بین‌المللی امت واحده شهادت «موسوی گردیزی» را تبریک گفت». خبرگزاری مهر.
- ↑ «برنامه تلویزیونی هم قصه». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۸.
- ↑ «برنامه تلویزیونی هم قصه». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۸.
- ↑ «مستند چمران افغانستان - شهید دکتر موسوی گردیزی». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۲۷.
- ↑ «خبرگزاری فارس - مستند|چمران افغانستان». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۰-۰۸-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۲۷.